SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
27 décembre 2010 27 december 2010
________________
Question écrite n° 5-690 Schriftelijke vraag nr. 5-690

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'Intégration sociale

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Personnel soignant - Abus sexuels - Comportements intolérables Hulpverleners - Seksueel misbruik - Grensoverschrijdend gedrag 
________________
délit sexuel
personnel infirmier
profession de la santé
seksueel misdrijf
verplegend personeel
beroep in de gezondheidszorg
________ ________
27/12/2010Verzending vraag
23/2/2011Herkwalificatie
27/12/2010Verzending vraag
23/2/2011Herkwalificatie
________ ________
Requalifiée en : demande d'explications 5-575 Requalifiée en : demande d'explications 5-575
________ ________
Question n° 5-690 du 27 décembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-690 d.d. 27 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La presse étrangère relate régulièrement des cas d'abus sexuels commis dans le secteur des soins de santé par le personnel soignant. Encore récemment, un infirmier de l'hôpital de Berlin-Buch est soupçonné d'avoir abusé de trois petits garçons dans le département des soins intensifs alors qu'ils étaient sous anesthésie.

Les individus qui se rendent coupables d'abus sexuels et de comportements intolérables se trouvent souvent dans une position de force par rapport à leurs victimes. Dans les cas qui nous ont été rapportés, il s'agit généralement du père, d'un enseignant, d'un ami de la famille ou d'un ecclésiastique. Dans le cadre de leur profession, le personnel soignant jouit aussi d'une position de force, et un environnement de soins classique offre de nombreuses possibilités d'abus. Il est donc malheureusement inévitable que des formes d'abus de pouvoir apparaissent dans ces secteurs.

À cet égard, j'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1. La ministre est-elle informée de cette problématique dans le secteur des soins de santé et a-t-elle connaissance de son ampleur, de sa nature et d'autres caractéristiques à ce sujet ? Dispose-t-elle d'études récentes en la matière et a-t-elle pris des initiatives ? De quelles données dispose-t-elle ? Pourrait-elle m'en faire part ?

2. Est-elle informée de ces abus qui ont lieu lorsque la victime est sous anesthésie ? Quelles sont les mesures en vigueur afin de prévenir au maximum ce genre d'abus et donc de les diminuer ?

3. Existe-t-il des points de contact traitant les cas d'abus et de comportements intolérables dans le chef du personnel soignant ? Dans l'affirmative, la ministre peut-elle me fournir le nombre de plaintes déposées au cours de ces cinq dernières années ? Comment ces abus sont-ils traités et quelles suites ont-elles été données à ces plaintes ? Dans la négative, envisage-t-elle de prendre des mesures concrètes à ce sujet ? Comment peut-elle justifier l'absence de telles mesures ?

4. Existe-t-il des initiatives visant à sensibiliser, à informer et à protéger les patients et le personnel soignant à ce sujet ? Dans l'affirmative, sont-elles suffisamment intégrées dans la formation du personnel soignant et dans l'information aux patients ? Quelles sont les autres mesures préventives mises en œuvre dans le cadre de cette problématique ? Les patients sont-ils suffisamment informés de leurs droits et des voies de recours en cas d'abus ? Dans la négative, quelles mesures concrètes envisage-t-elle de prendre ? (pour/par qui, quand, coût, méthode, stratégies de communication...)

5) Compte tenu de la position de faiblesse des victimes face aux auteurs de ces délits, existe-t-il des mécanismes de protection spécifiques pour les patients atteints d'un handicap mental qui sont admis dans des services de santé mentale ?

 

In buitenlandse berichtgeving duiken er regelmatig berichten op over seksueel misbruik door hulpverleners in de gezondheidssector. Onlangs nog zou een verpleger in het ziekenhuis Berlin-Buch drie jongetjes hebben misbruikt op de afdeling intensive care. Hij deed dit terwijl de jongens onder narcose waren.

Mensen die zich schuldig maken aan seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag, bevinden zich vaak in een machtspositie in de verhouding tot hun slachtoffers. In de bij ons bekende gevallen gaat het meestal over de vader, een leraar, een huisvriend of pastoraal werker. Ook hulpverleners werken vanuit een grote machtspositie en een typische zorgomgeving biedt uitzonderlijk veel kansen voor misbruik. Het kan dus niet anders dat er, spijtig genoeg, vormen van machtsmisbruik in deze sectoren voorkomen.

In dit verband stel ik de volgende vragen:

1. Is de minister op de hoogte van deze problematiek in de gezondheidssector, heeft zij kennis van de omvang, de aard en andere kenmerken? Beschikt zij over recent onderzoek hieromtrent en nam zij initiatieven? Over welke gegevens beschikt zij? Wil zij mij deze ter beschikking te stellen?

2. Is de zij op de hoogte van dit soort misbruiken die plaatsvonden onder narcose? Welke maatregelen zijn er in voege om misbruiken zoveel mogelijk te voorkomen en dus te beperken?

3. Bestaan er meldpunten met betrekking tot gevallen van misbruik en grensoverschrijdend gedrag door hulpverleners? Zo ja, kan zij mij het aantal klachten voor de afgelopen vijf jaar bezorgen? Hoe worden deze misbruiken aangepakt en welke gevolgen werden er aan deze klachten gegeven? Zo neen, zal zij hieromtrent concrete maatregelen nemen? Met welk argumenten verklaart zij de afwezigheid daarvan?

4. Bestaan er initiatieven die hulpverleners en patiënten hieromtrent sensibiliseren, informeren en weerbaar maken? Zo ja, worden deze voldoende opgenomen in de opleidingen van de hulpverleners en de informatiemaatregelen voor patiënten? Welke andere preventieve beleidsmaatregelen worden aangewend inzake deze problematiek? Zijn de patiënten voldoende op de hoogte van hun rechten en van de kanalen om op te treden tegen deze misbruiken? Zo neen, welke concrete maatregelen plant zij (voor/door wie, wanneer, kostprijs, aanpak, communicatiestrategieën , …)?

5. Bestaan er, gezien de zwakke positie tegenover de plegers van dit soort misdrijven, bijzondere beschermingsmechanismen voor patiënten uit de geestelijke gezondheidszorg en met mentale beperkingen?