SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
12 juin 2012 12 juni 2012
________________
Question écrite n° 5-6453 Schriftelijke vraag nr. 5-6453

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
Détection des défaillances cardiaques - Test sanguin - Remboursement - Institut national d'assurance maladie-invalidité Opsporing hartfalen - Bloedtest - Terugbetaling - Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering 
________________
maladie cardio-vasculaire
prévention des maladies
examen médical
assurance maladie
ticket modérateur
hart- en vaatziekte
voorkoming van ziekten
medisch onderzoek
ziekteverzekering
remgeld
________ ________
12/6/2012Verzending vraag
20/6/2013Antwoord
12/6/2012Verzending vraag
20/6/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-6453 du 12 juin 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6453 d.d. 12 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La prévalence de l'insuffisance cardiaque est en augmentation. Quelque 200 000 Belges souffrent de cette maladie et une quarantaine de cas nouveaux sont détectés chaque jour. Il est aujourd'hui possible de réaliser un test sanguin permettant aux médecins d'exclure, sans autres examens nécessaires, que leur patient souffre de cette maladie mortelle. Cette approche évite au patient de subir toute une batterie d'examens supplémentaires. Curieusement, ce test n'est pas remboursé en Belgique, contrairement aux pays voisins. Plusieurs cardiologues ont envoyé une lettre à ce sujet à l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (Inami) pour réclamer le remboursement.

L'Inami a déjà fait savoir qu'il étudiait le dossier tout en précisant d'emblée que le contexte budgétaire n'offrait aucune marge pour cette proposition.

Mes questions à ce sujet sont les suivantes.

1) La ministre est-elle au courant de ces évolutions ? Comment évalue-t-elle ce test sanguin ? Est-il réellement si efficace qu'on le prétend ? Est-il vrai que ces tests sont déjà remboursés dans les pays voisins ?

2) Quelle firme pharmaceutique produit ces tests sanguins ? Existe-t-il éventuellement des alternatives moins coûteuses ?

3) Est-il habituel et arrive-t-il régulièrement que des médecins s'associent pour envoyer une lettre à l'Inami prônant un produit (médicamenteux) ? La ministre a-t-elle connaissance de cas dans lesquels des firmes pharmaceutiques ont tenté de promouvoir leurs produits de cette manière ?

4) Comment la ministre explique-t-elle la réponse de l'Inami qui signale qu'il n'existe pas de marge budgétaire pour une tel test sanguin alors que celui-ci rend précisément divers examens superflus, ce qui peut engendrer une économie ? Tient-on compte de cet aspect dans la réflexion sur un éventuel remboursement ?

 

Hartfalen is in opmars. Ongeveer 200 000 Belgen lijden eraan en dagelijks worden ongeveer veertig nieuwe gevallen ontdekt. Er bestaat nu een bloedtest waarmee artsen in één keer kunnen uitsluiten of hun patiënt aan de dodelijke ziekte lijdt. Die aanpak bespaart de patiënt een hele rist bijkomende onderzoeken. Vreemd genoeg wordt die test in tegenstelling tot de ons omringende landen niet terugbetaald in België. Enkele cardiologen stuurden hieromtrent een brief naar het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) met een eis tot terugbetaling.

Het RIZIV liet al weten dat ze het dossier onderzoekt maar stelt daarbij wel meteen dat in de budgettaire context geen marges meer bestaan voor dit voorstel.

Hierover de volgende vragen:

1) Is de geachte minister op de hoogte van die ontwikkelingen? Hoe beoordeelt ze die bloedtest? Is hij inderdaad zo effectief als wordt beweerd? Klopt het dat de tests reeds worden terugbetaald in de ons omringende landen?

2) Welk farmabedrijf produceert deze bloedtests? Zijn er eventueel goedkopere alternatieven voorhanden?

3) Is het gebruikelijk of gebeurt het regelmatig dat artsen gezamenlijk een brief schrijven naar het RIZIV om een (genees)middel aan te prijzen? Heeft de geachte minister weet van praktijken waarbij farmabedrijven via die weg hun producten proberen aan te prijzen?

4) Hoe duidt de geachte minister het antwoord van het RIZIV als zou er geen budgettaire marge voor bestaan, terwijl dankzij de bloedtest juist allerlei onderzoeken overbodig worden, wat toch een besparing kan betekenen? Wordt hiermee rekening gehouden bij de overweging tot terugbetaling?

 
Réponse reçue le 20 juin 2013 : Antwoord ontvangen op 20 juni 2013 :
  1. Les indications, la valeur clinique et le rapport coût/efficacité ont été analysés par le KCE en 2005 (« L’emploi des peptides natriurétiques dans l’approche diagnostique des patients présentant une suspicion de décompensation cardiaque » volume 24 B, 2005). Les conclusions du KCE étaient les suivantes : « Le diagnostic et le traitement de l’insuffisance cardiaque (IC) reposent sur les compétences et le jugement des praticiens. Il est établi que la mesure de la concentration sérique des peptides natriurétiques est utile dans le diagnostic de l’IC lorsqu’elle est utilisée en conjonction avec une mise au point standard. Aux urgences, les dosages de la concentration des peptides natriurétiques sont utiles pour exclure l’IC chez les patients présentant des symptômes atypiques. En ambulatoire, leur utilisation est moins bien étudiée. Quelques rares études démontrent qu’en ambulatoire, le dosage du peptide natriurétique peut réduire le surdiagnostic. La précision du diagnostic pourrait se ressentir cependant d’une utilisation inappropriée de ce test par des médecins moins expérimentés, menant à une augmentation excessive des demandes d’examens de laboratoire. Plusieurs facteurs de confusion, tels que l’âge, le sexe, la fonction rénale, le rythme cardiaque, la thérapie médicamenteuse et l’indice de masse corporelle doivent être pris en compte lors de l’interprétation des résultats sanguins. Il n’existe pas encore de consensus quant aux valeurs seuils pour l’utilisation des peptides natriurétiques en tant qu’outil de diagnostic. ». « Plus de recherche est nécessaire en ce qui concerne l’estimation des coûts liés aux faux résultats (les faux négatifs en particulier) et l’impact du test du BNP en termes de résultats de santé. La spécificité de ce test réside dans sa possibilité d’exclure rapidement l’IC, ce qui peut constituer un avantage important du point de vue du patient. En outre, il faudrait évaluer les modifications probables de comportement des prestataires de soins suite à l’introduction du test BNP ». Actuellement, de nouvelles études sont disponibles, la possibilité d’introduction de ce test dans la nomenclature est examinée par le Conseil technique médical. Ce test est effectivement remboursé dans certains pays européens.

  2. Ce test est commercialisé, entre autres, par la firme Roche. Je ne dispose pas d’informations relatives à des alternatives moins chères.

  3. Il est en effet courant que des prestataires de soins introduisent des demandes en vue de l’insertion de nouvelles prestations dans la nomenclature soit de façon isolée, soit par l’intermédiaire des sociétés scientifiques ou des associations professionnelles.

  4. Le Conseil technique médical (Groupe de travail de biologie clinique) a examiné la demande introduite par des spécialistes des Cliniques universitaires Saint Luc et leur a demandé d’éclaircir certains éléments et de communiquer des données chiffrées permettant d’estimer le budget nécessaire au remboursement de ce test. Afin d’optimaliser le rapport coûts/bénéfices du remboursement de ce test, ses indications et la qualification du prescripteur devront notamment être définies.

    Le CTM a effectivement bien expliqué le contexte budgétaire actuel, les économies importantes qui sont demandées au secteur ainsi que les difficultés d’obtenir pour 2013 un budget pour une nouvelle initiative. L’intention n’est certainement pas de ne plus rien entreprendre sur ce plan ; les travaux se poursuivent. Le CTM attend des informations des spécialistes afin de pouvoir faire des estimations techniques et budgétaires précises et de poursuivre les travaux en vue de l’insertion de ce test dans la nomenclature des prestations de santé.

  1. De indicaties, de klinische waarde en de kosteneffectiviteit werden door het KCE in 2005 onderzocht (“Het gebruik van natriuretische peptides in de diagnostische aanpak van patiënten met vermoeden van hartfalen”, volume 24 A, 2005). Het KCE heeft de volgende conclusies getrokken: “De diagnose en de behandeling van hartfalen (HF) berust op de klinische vaardigheid en het beoordelingsvermogen van de behandelende arts. De bepaling van NP-plasmawaarden bovenop de standaardevaluatie levert een nuttige bijdrage tot de diagnose van HF. Op de spoeddiensten zijn de NP-tests nuttig om HF uit te sluiten bij patiënten met een atypische presentatie. In de ambulante zorg is NP-meting nog niet zo goed bestudeerd. Enkele studies tonen aan dat in de ambulante zorg, waar een te ruime diagnose van HF een aandachtspunt is, NP-tests de diagnostiek scherper kunnen stellen. De diagnostische accuratesse kan evenwel in het gedrang komen, indien ongepast gebruik door minder ervaren artsen leidt tot buitensporige laboratoriumaanvragen. Verschillende variabelen zoals leeftijd, geslacht, nierfunctie, hartritme, medicatie en BMI kunnen de interpretatie van de NP-plasmawaarden beïnvloeden. Er is nog geen algemene consensus over de drempelwaarden van NP voor diagnostisch gebruik.” “Relevante onderwerpen voor toekomstig onderzoek zijn de kostenraming van verkeerde resultaten (met name vals-negatieven) en de impact van NP-tests op het welzijn van de patiënten. Een specifiek kenmerk van de test is dat hij snel HF kan uitsluiten, wat voor de patiënt een belangrijk voordeel kan zijn. Ten slotte moeten mogelijke veranderingen in verstrekkersgedrag als gevolg van de invoering van BNP-tests worden geëvalueerd.” Er zijn momenteel nieuwe studies beschikbaar en de mogelijkheid om die test in de nomenclatuur in te voeren, wordt door de Technische Geneeskundige Raad onderzocht. In sommige Europese landen wordt die test inderdaad terugbetaald.

  2. Die test wordt onder meer door de firma Roche op de markt gebracht. Ik heb nog geen informatie over goedkopere alternatieven.

  3. Het gebeurt inderdaad courant dat zorgverleners aanvragen indienen voor het invoeren van nieuwe verstrekkingen in de nomenclatuur hetzij apart, hetzij via wetenschappelijke verenigingen of beroepsverenigingen.

  4. De Technische Geneeskundige Raad (werkgroep Klinische Biologie) heeft de aanvraag onderzocht die door de specialisten van de “Cliniques universitaires Saint-Luc” werd ingediend, en heeft hun gevraagd sommige elementen te verduidelijken en de cijfergegevens mee te delen, op basis waarvan het vereiste budget voor de terugbetaling van die test kan worden geraamd. Om de kosteneffectiviteit van de terugbetaling van die test te optimaliseren, zullen in het bijzonder de indicaties voor die test en de bekwaming van de voorschrijver moeten worden gedefinieerd.

    De TGR heeft inderdaad de huidige budgettaire context, de aanzienlijke besparingen die aan de sector worden gevraagd en de moeilijkheden om in 2013 een budget voor een nieuw initiatief te verkrijgen, goed toegelicht. Het is zeker niet de bedoeling om op dat vlak niets meer te ondernemen; de werkzaamheden worden voortgezet. De TGR wacht op informatie van de specialisten teneinde nauwkeurige technische en budgettaire ramingen te kunnen maken en de werkzaamheden met het oog op de invoering van die test in de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen te kunnen voortzetten.