SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2011-2012 | Zitting 2011-2012 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
11 juin 2012 | 11 juni 2012 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-6440 | Schriftelijke vraag nr. 5-6440 | ||||||||
de Fabienne Winckel (PS) |
van Fabienne Winckel (PS) |
||||||||
à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales |
aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Matériel médical - Matériel d'occasion - Modalités d'achat - Encadrement | Medisch materiaal - Tweedehandsmateriaal - Aankoopmodaliteiten - Kader | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
matériel médical sécurité du produit bien d'occasion |
medisch en chirurgisch materiaal veiligheid van het product tweedehandsgoederen |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-6440 du 11 juin 2012 : (Question posée en français) | Vraag nr. 5-6440 d.d. 11 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Frans) | ||||||||
Le monde des affaires est de moins en moins éthique et plus aucun secteur ne semble être épargné par les pratiques commerciales. J'ai été surprise de constater qu'il existe une multitude de sites Internet vendant du matériel médical de seconde main à toute personne intéressée, qu'elle possède ou non les compétences requises pour les utiliser. Il semble donc que ce matériel soit en vente libre. Il serait également possible d'acheter certains types de matériel médical neuf comme des échographes 3D dont on ne connaît pas encore les effets sur le long terme (en vue de commercialiser des échographies dites affectives des fœtus), des lasers pour les épilations définitives ou pour effacer certaines lésions (cicatrices, tatouages, …) sur la peau et qui peuvent entrainer des brûlures sévères lors de mauvaises manipulations. Confirmez-vous qu'il n'existe aucune condition pour acheter certains types de matériel médical ? Dans l'affirmative, que risque quelqu'un qui utiliserait ce matériel pour poser des actes médicaux à des fins commerciales et ce, sans les compétences nécessaires ? L'accès à ce matériel ne devrait-il pas être exclusivement réservé aux personnes ayant suivi une formation médicale ou paramédicale ? Quelles sont les garanties offertes quant à la fiabilité du matériel médical vendu d'occasion ? |
De ethiek van de zakenwereld laat steeds meer te wensen over en geen enkele sector blijkt gespaard te blijven van bepaalde handelspraktijken. Tot mijn verrassing heb ik vastgesteld dat een veelheid aan websites tweedehands medisch materiaal verkopen aan gelijk wie geïnteresseerd is, ongeacht de bekwaamheden vereist om dat materiaal te gebruiken. Dat materiaal blijkt dus vrij verkrijgbaar te zijn. Ook bepaalde types nieuw medisch materiaal zouden verkrijgbaar zijn, zoals 3D-echografietoestellen. Die toestellen, waarvan de effecten op lange termijn nog niet gekend zijn, worden in de handel gebracht om zogenaamde pretecho's te maken, voor permanente ontharingen en om bepaalde huidletsels te wissen, zoals littekens en tatoeages. Als ze verkeerd gebruikt worden, kunnen er ernstige brandwonden mee worden veroorzaakt. Bevestigt u dat aan de aankoop van bepaalde medische apparatuur geen enkele voorwaarde wordt gesteld? Zo ja, wat riskeert iemand die niet over de vereiste vaardigheden beschikt, als hij of zij dat materiaal zou gebruiken om medische handelingen te stellen met winstgevend oogmerk? Zou de toegang tot dat materiaal niet uitsluitend voorbehouden horen te blijven voor wie een medische of paramedische opleiding heeft gevolgd? Welke waarborgen worden geboden voor de betrouwbaarheid van medisch materiaal dat tweedehands te koop wordt aangeboden? |
||||||||
Réponse reçue le 27 juin 2013 : | Antwoord ontvangen op 27 juni 2013 : | ||||||||
Dans le cadre de la réglementation relevant de mes compétences, aucune restriction n’est prévue, ni en ce qui concerne la mise en vente du matériel médical auquel se rapporte votre question, ni en ce qui concerne l’accès à la vente. Toute personne utilisant du matériel médical sans posséder les compétences requises risque une action en responsabilité civile, en application du droit commun, si son comportement a causé des dommages. Par ailleurs, cette personne s’expose à des poursuites pénales, par exemple pour coups et blessures. D’autre part, l’application de ce type de matériel ou de traitement pourrait relever de la pratique de l’art médical qui, conformément à l’arrêté royal n° 78 relatif à l’exercice des professions des soins de santé est réservée aux seuls médecins ou autres professionnels de la santé. Dès lors, une personne qui exercerait une pratique médicale sans être professionnels de la santé, pourrait se rendre coupable d’exercice illégal de la médecine, qui est passible de sanctions pénales. Pour certains types de matériel médical, il est en effet préférable que seules les personnes ayant suivi une formation spécifique les utilisent. Je vais demander à ce que l’on vérifie de quelle façon cela peut être prévu dans la réglementation qui relève de mes compétences (entre autres, la réglementation relative à l’exercice de la médecine, les règles de remboursement). J’estime qu’il est très difficile d’apporter des garanties solides pour du matériel médical d’occasion. Ici encore, la responsabilité de l’utilisateur a un rôle à jouer. Le Conseil Supérieur de la Santé (CSS), lors d’un avis émis dans le cadre des appareils de détatouage, a reconnu qu’il convient de réaliser un examen clinique avant chaque traitement. Le CSS considère que l’utilisation de matériel à des fins médicales et/ou esthétiques pourrait être autorisée à un praticien spécialiste ou paramédical, pour autant qu’il ait reçu une formation spécifique dans ce domaine et sous réserve qu’aucune contre-indication n’ait été constatée préalablement par un médecin. Ces recommandations pourraient raisonnablement s’appliquer au matériel utilisé dans le cadre de pratiques médicales. De manière générale, l’offre en vente sur internet est généralement accompagnée de publicités pour les produits visés. Il en est de même pour le matériel médical dont il est ici question. A l’heure actuelle, seule la publicité auprès du public pour les dispositifs médicaux implantables est interdite. Mes services travaillent en collaboration avec le secteur à un projet de réglementation permettant de mieux encadrer la publicité relative aux dispositifs médicaux et d’éventuellement pouvoir interdire la publicité auprès du public pour certains dispositifs médicaux qui présenteraient un risque pour la santé. L’agence fédérale des médicaments et des produits de santé L' Agence fédérale des médicaments et des produits de santé (AFMPS)(afmps) va développer dans les prochains mois une information relative aux dispositifs médicaux à l’attention du grand public en mettant l’accent sur le bon usage de certains d’entre eux. Comme dans le cadre des campagnes « Médicaments par internet ! Ne surfez pas avec votre santé » et « Un médicament n’est pas un bonbon » elle sera attentive à attirer l’attention des patients sur l’importance d’avoir un esprit très critique vis-à-vis des informations de santé trouvées sur internet et sur la nécessité de toujours en discuter avec un professionnel de la santé, médecin ou pharmacien.. L’afmps estime en effet qu’il faut mettre l’accent sur la responsabilisation et l’éducation des patients, car un contrôle sur la profusion d’informations médicales disponibles sur internet est complexe et les possibilités d’intervention sont limitées. Selon l’AFMPS, ce type de matériel n’entre pas dans le champ d’ application des « dispositifs médicaux » et ne fait actuellement pas l’objet de réglementation spécifique. Il est donc indispensable de légiférer rapidement afin d’encadrer au plus vite ces différents types d’appareils et des compétences requises pour exercer ce type d’activité et, le cas échéant, à en limiter la pratique aux médecins dermatologues comme précisé par le CSS. |
In de regelgeving die tot mijn bevoegdheid behoort, gelden er geen beperkingen voor de verkoop van het medische materiaal waarnaar u in uw vraag verwijst, noch voor de toegang tot de verkoop. Iedereen die medisch materiaal gebruikt zonder over de nodige bevoegdheden te beschikken, riskeert een aansprakelijkheidsvordering, krachtens het gemeen recht, indien hij door zijn handelen schade veroorzaakt. Bovendien kan hij strafrechtelijk worden vervolgd, bijvoorbeeld voor het toebrengen van slagen en verwondingen. Het gebruik van dergelijk materiaal of een dergelijke behandeling zou overigens onder de uitoefening van de geneeskunde kunnen vallen, die, overeenkomstig het koninklijk besluit nr. 78 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, alleen aan de artsen en overige gezondheidswerkers is voorbehouden. Iemand die dus een geneeskundige praktijk beoefent zonder een gezondheidszorgbeoefenaar te zijn, zou zich dus kunnen schuldig maken aan de onwettige uitoefening van de geneeskunde, dat strafrechtelijk wordt vervolgd. Voor bepaald medisch materiaal is het inderdaad aangewezen dat het enkel wordt gebruikt door personen die daarvoor een specifieke opleiding hebben genoten. Ik zal vragen dat men nagaat op welke wijze de regelgeving die tot mijn bevoegdheid behoort daarin kan voorzien (onder andere de regelgeving betreffende de uitoefening van de geneeskunde, de terugbetalingsregels). Volgens mij is het zeer moeilijk om voor tweedehands medisch materiaal sluitende garanties te geven. Ook hier speelt de mogelijke aansprakelijkheid van de gebruiker. In een advies in verband met apparaten om tatoeages te verwijderen erkende de Hoge Gezondheidsraad (HGR) dat een klinisch onderzoek vóór elke behandeling noodzakelijk is. De HGR is van oordeel dat het gebruik van materiaal voor medische en/of esthetische doeleinden kan worden toegestaan aan een paramedicus of een schoonheidsspecialiste, op voorwaarde dat die persoon een specifieke opleiding heeft gevolgd en er vooraf geen enkele contra-indicatie werd vastgesteld door een arts. Deze aanbevelingen zouden redelijkerwijs kunnen worden toegepast op materiaal gebruikt in het kader van medische praktijken. Over het algemeen gaat de internetverkoop doorgaans gepaard met reclame voor de producten in kwestie. Hetzelfde geldt voor het medische materiaal waarvan hier sprake is. Momenteel is enkel publieksreclame voor implanteerbare medische hulpmiddelen verboden. Mijn diensten werken samen met de sector aan een ontwerpreglementering die reclame voor medische hulpmiddelen beter zou moeten regelen en eventueel reclame bij het grote publiek voor bepaalde medische hulpmiddelen die risico’s voor de gezondheid inhouden, zou moeten kunnen verbieden. Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten (FAGG) zal in de komende maanden ter attentie van het grote publiek informatie aangaande medische hulpmiddelen op zijn website zetten. Daarbij zal de nadruk gelegd worden op het goede gebruik van sommige van die hulpmiddelen. Net als bij de campagnes “Geneesmiddelen via internet: Surf niet met uw gezondheid!” en “Een geneesmiddel is geen snoepje” zal het FAGG niet nalaten patiënten erop te wijzen dat het belangrijk is om zeer kritisch te blijven tegenover gezondheidsinformatie op internet, en dat die altijd met een gezondheidsprofessional zoals een arts of apotheker moet worden besproken. Het FAGG is inderdaad van oordeel dat de responsabilisering en de voorlichting van patiënten moet worden beklemtoond. Het toezicht op de overvloed van medische informatie op het internet is complex en de mogelijkheden om in te grijpen zijn immers beperkt. Volgens het FAGG valt dergelijk materiaal binnen het toepassingsgebied van de “medische hulpmiddelen” en wordt dit thans niet specifiek gereglementeerd. Er moeten dus absoluut zo snel mogelijk regels worden opgesteld om die verschillende soorten apparaten en de nodige competenties om dergelijke activiteit uit te oefenen te reglementeren en om, indien nodig, de praktijk ervan tot dermatologen te beperken, zoals de HGR aanbeveelt. |