SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
31 mai 2012 31 mei 2012
________________
Question écrite n° 5-6388 Schriftelijke vraag nr. 5-6388

de Marleen Temmerman (sp.a)

van Marleen Temmerman (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
La pénurie d'inhibiteurs du sida dans les pharmacies Het tekort aan aidsremmers in de apotheken 
________________
sida
pharmacie
médicament
Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire
aids
apotheek
geneesmiddel
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
________ ________
31/5/2012Verzending vraag
19/6/2012Antwoord
31/5/2012Verzending vraag
19/6/2012Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2234 Requalification de : demande d'explications 5-2234
________ ________
Question n° 5-6388 du 31 mai 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6388 d.d. 31 mei 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

L'Institut de médecine tropicale et la Hiv Vereniging België ont récemment tiré la sonnette d'alarme. Ils ont signalé que les patients contaminés par le VIH doivent attendre de plus en plus longtemps – parfois plusieurs semaines – certains médicaments à cause d'une rupture de stock dans les pharmacies. Le problème se situerait chez les grossistes qui exportent partiellement certains médicaments afin de pouvoir augmenter leurs recettes. L'exportation de biens est autorisée dans l'UE mais pour les médicaments, l'histoire tourne au vinaigre. En effet, des patients se retrouvent en fin de compte dans une situation très précaire et c'est inacceptable.

Les personnes contaminées par le VIH sont fortement dépendantes de leurs médicaments et doivent prendre leurs inhibiteurs à intervalles très réguliers. Interrompre ce traitement peut avoir des conséquences particulièrement néfastes pour le développement ultérieur de la maladie. Certains patients commencent dès lors à constituer eux-mêmes des réserves mais tel ne peut être l'objectif. Cela a par exemple pour effet que d'autres patients contaminés par le VIH ont du mal à se procurer leurs médicaments. Je cite ici l'exemple des médicaments contre le VIH mais ce même problème se pose aussi pour d'autres médicaments.

D'une part, c'est un problème européen; il doit être appréhendé à ce niveau. D'autre part, nous ne pouvons l'accepter au niveau national et laisser faire. Je pense, madame la ministre, que vous partagez mon avis car, en 2010, vous avez décidé d'envoyer une circulaire visant à rappeler la législation pharmaceutique aux acteurs concernés. Il a alors également été signalé que c'était une priorité pour l'Agence fédérale des médicaments et des produits de santé (AFMPS). Plus spécifiquement, des contrôles et des enquêtes renforcés concernant la traçabilité des médicaments contingentés ont alors été annoncés. Des sanctions appropriées ont été annoncées en cas de non-respect de la législation.

Madame la ministre, sur la base de ces données, je voudrais poser les questions suivantes.

1) Ces contrôles et enquêtes renforcés ont-ils effectivement été effectués ? Quels résultats ont-ils donnés ?

2) L'AFMPS a-t-elle dû infliger de réelles sanctions ? De quelles sanctions s'agit-il ? La ministre demandera-t-elle également à l'Agence d'infliger désormais concrètement des sanctions dans le cas des inhibiteurs du sida ?

3) La ministre est-elle disposée à inscrire cette problématique à l'agenda européen et à aborder à ce niveau les conséquences de la libre circulation des médicaments ?

 

Onlangs trokken het Instituut voor Tropische Geneeskunde en de Hiv-vereniging België aan de alarmbel. Zij signaleerden dat hiv-patiënten steeds langer moeten wachten op bepaalde medicatie - soms tot enkele weken - wegens een gebrek aan voorraad in de apotheken. Het probleem zou zich bij de groothandel situeren, die bepaalde medicatie deels exporteert om meer winst te kunnen maken. De uitvoer van goederen binnen Europa mag, maar voor geneesmiddelen wordt dit toch een wrang verhaal. Want uiteindelijk komen er patiënten in een zeer precaire situatie terecht en dat is onaanvaardbaar.

Mensen met hiv zijn sterk afhankelijk van hun medicatie en moeten hun aidsremmers ook op zeer regelmatige tijdstippen innemen. Die behandeling onderbreken kan erg nefaste gevolgen hebben op de verdere ontwikkeling van de ziekte. Bepaalde patiënten beginnen daarom zelf buffers aan te leggen, maar dat kan niet de bedoeling zijn. Dit heeft bijvoorbeeld op zijn beurt immers het effect dat andere hiv-patiënten weer minder makkelijk aan hun medicatie raken. Ik haal hier het voorbeeld aan van de hiv-medicatie maar ditzelfde probleem doet zich eveneens voor bij andere geneesmiddelen.

Enerzijds is dit een Europees probleem, dat op dat niveau aangekaart moet worden. Anderzijds kunnen we dit ook op nationaal niveau niet zomaar aanvaarden en laten voorbij gaan. Ik denk, mevrouw de minister, dat u mijn mening deelt want in 2010 besloot u een omzendbrief te versturen om de betrokken actoren te herinneren aan de farmaceutische wetgeving. Er werd toen eveneens gemeld dat dit een prioriteit was voor het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, FAGG. Meer specifiek werden toen verscherpte controles en enquêtes met het oog op de traceerbaarheid van gecontingenteerde geneesmiddelen aangekondigd. Bij niet naleving van de wetgeving werden er passende sancties aangekondigd.

Mevrouw de minister, op basis van deze gegevens heb ik volgende vragen:

1) Zijn die verscherpte controles en enquêtes waarvan sprake effectief uitgevoerd? Welke resultaten heeft dit opgeleverd?

2) Is het FAGG ook moeten overgaan tot daadwerkelijke sancties? Om welke sancties gaat het dan? En zal de minister het FAGG ook vragen om nu concreet in het geval van de aidsremmers tot sancties over te gaan?

3) Is de minister bereid om deze problematiek op Europees niveau te agenderen en de gevolgen van het vrij verkeer van geneesmiddelen daar aan te kaarten?

 
Réponse reçue le 19 juin 2012 : Antwoord ontvangen op 19 juni 2012 :

L’Agence fédérale des médicaments et des produits de santé (AFMPS) mène des contrôles ciblés et des enquêtes sur le terrain auprès des différents acteurs de la chaîne de distribution et des pharmaciens. Les dossiers dans lesquels des infractions ont été constatées ont été envoyés au parquet. Parmi ces dossiers, se trouvaient aussi des dossiers sur les antirétroviraux. Tant que l’enquête n’est pas terminée par le parquet, il m’est difficile de livrer des commentaires sur ces dossiers en cours.

Les problèmes liés à la disponibilité de certains médicaments sur le marché belge peuvent avoir différentes causes. La principale cause d'une indisponibilité temporaire des médicaments est due à des problèmes de production. Il peut aussi y avoir des problèmes à la suite du contingentement. Il est vrai également que la vente de certains médicaments hors du territoire belge peut mener à l'indisponibilité de ces médicaments en Belgique. Ces pratiques ne sont pas illégales pour autant que les entreprises qui les exercent disposent des autorisations nécessaires.

En ce qui concerne les antirétroviraux VIH, il n'y a pas plus de mention d'indisponibilité que pour les autres classes de médicaments. Chaque mention ou plainte à ce sujet est traitée par les services de l'AFMPS.

La commission européenne a récemment commandé une étude sur la problématique de la disponibilité des médicaments. L'objectif de cette étude est d'expliquer plus en détail le problème, de voir si les possibilités déjà prévues dans la législation européenne sont suffisamment utilisables pour répondre convenablement à la problématique. L'AFMPS collabore activement à cette étude et expliquera donc les différentes raisons des problèmes d'indisponibilité à la Commission européenne et fera des propositions pour y remédier.

Er zijn door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) gerichte controles en enquêtes uitgevoerd op het terrein bij verschillende deelnemers van de distributieketen en bij apotheken. De dossiers waarbij inbreuken zijn vastgesteld zijn opgestuurd naar het parket. Onder deze dossiers bevonden zich ook dossiers die betrekking hadden op aids-remmers. Zolang het onderzoek door het parket niet volledig is afgerond, kan ik over deze lopende dossiers moeilijk uitspraken doen.

De problemen in verband met de beschikbaarheid van bepaalde geneesmiddelen op de Belgische markt kunnen verschillende oorzaken hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke onbeschikbaarheid van geneesmiddelen is te wijten aan productieproblemen. Daarnaast zijn er problemen als gevolg van contingentering. Wel is het zo dat de verkoop van bepaalde geneesmiddelen buiten het Belgisch grondgebied, kan leiden tot de onbeschikbaarheid van die geneesmiddelen in België. Deze praktijken zijn niet illegaal voor zover dat de bedrijven die deze praktijken uitoefenen over de nodige vergunningen beschikken.

Wat de aidsremmers betreft, zijn er bij het FAGG niet meer meldingen van onbeschikbaarheid dan voor andere klassen van geneesmiddelen. Elke melding of klacht terzake wordt behandeld door de betreffende diensten van het FAGG.

De Europese Commissie heeft onlangs de opdracht gegeven voor een studie over de problematiek van beschikbaarheid van geneesmiddelen. Deze studie beoogt het probleem meer in detail in kaart te brengen, na te gaan of de reeds voorziene mogelijkheden in de Europese wetgeving voldoende bruikbaar zijn om aan de problemen in praktijk tegemoet te komen en welke mogelijkheden of praktische maatregelen eventueel kunnen voorzien of genomen worden om beter aan de problematiek tegemoet te komen. Het FAGG werkt actief mee aan deze studie en zal dus de verschillende onderliggende redenen voor problemen van onbeschikbaarheid toelichten aan de Europese Commissie en eventuele voorstellen doen om hieraan tegemoet te komen.