SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
22 mai 2012 22 mei 2012
________________
Question écrite n° 5-6291 Schriftelijke vraag nr. 5-6291

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
La coopération internationale et les échanges de données juridiques De internationale samenwerking en het uitwisselen van juridische informatie 
________________
lutte contre le crime
échange d'information
casier judiciaire
coopération judiciaire
coopération policière (UE)
misdaadbestrijding
uitwisseling van informatie
strafblad
justitiële samenwerking
politiële samenwerking (EU)
________ ________
22/5/2012Verzending vraag
5/6/2012Antwoord
22/5/2012Verzending vraag
5/6/2012Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2209 Requalification de : demande d'explications 5-2209
________ ________
Question n° 5-6291 du 22 mai 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6291 d.d. 22 mei 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En décembre 2010, j'ai posé au précédent ministre de la justice la question n° 5-669 relative à la terrible affaire de pédophilie aux Pays-Bas où des dizaines de bébés et de jeunes enfants ont été victimes d'abus commis par un employé d'une crèche. L'auteur avait déjà été arrêté et condamné en Allemagne. Depuis son déménagement aux Pays-Bas, la police et la justice avaient perdu sa trace. À l'époque, je demandais s'il était également possible dans notre pays qu'une personne déjà connue même déjà condamnée à l'étranger comme pédophile puisse en faire à sa guise en Belgique, sans que la Justice ou les services de police soient au courant de ses antécédents.

La réponse était effarante. Selon le ministre, il est ainsi relativement simple pour les criminels de se défaire de leur passé : il leur suffit de déménager dans un autre État membre.

Pour pallier cette situation, l’on a prévu au niveau européen le système européen d'information sur les casiers judiciaires ECRIS (« European Criminal Records Information System »). Ce système, qui devait être mis en place en avril 2012, apparemment connu de sérieux retards. Entre-temps, neuf États membres, dont la Belgique, ont lancé un projet-pilote dans le cadre duquel ils échangent déjà des données électroniques de leurs casiers judiciaires. Ce réseau d’information fonctionne uniquement pour les affaires pénales et pas pour les affaires administratives. Les administrations communales n’ont dès lors pas accès à ces informations, ce qui entraîne bien entendu des difficultés lorsqu’elles doivent délivrer des extraits du casier judiciaire (certificat de bonnes conduite, vie et mœurs).

La récente affaire de pédophilie mettant en cause un infirmier psychiatrique d'Asse a remis cette problématique au cœur de l'actualité. Il aurait lui aussi commis des abus dans différents pays. Je ne connais pas (encore) les détails de l'affaire, mais il est indéniable qu'un échange de données (en temps utile) est crucial pour découvrir aussi vite que possible ce genre de criminels.

La ministre reconnaît-elle que le système ECRIS n'est pas encore complètement opérationnel ? Comment explique-t-elle ce retard et quand pense-t-elle que le système sera tout à fait au point ? Les administrations communales auront-elles un accès (restreint) au système ?

Comment se déroule le projet pilote associant neuf États membres ? Comment la ministre en évalue-t-elle le fonctionnement ? A-t-il déjà été évalué et avec quels résultats ? La Justice et la police en font-elles un usage optimal ? L'information obtenue grâce au projet pilote a-t-elle déjà conduit à de nouvelles enquêtes policières et judiciaires ?

 

In december 2010 stelde ik vraag nr. 5-669 aan de vorige minister van Justitie over de afschuwelijke pedofiliezaak in Nederland, waarbij tientallen baby's, peuters en kleuters werden misbruikt door een werknemer van een crèche. De dader werd eerder al in Duitsland voor pedofiele praktijken gearresteerd en veroordeeld. Na zijn verhuis naar Nederland, verdween hij uit het vizier van politie en Justitie. Ik peilde toen naar de mogelijkheid of een persoon die reeds bekend staat als pedofiel in het buitenland en er zelfs een veroordeling opliep, vrij zijn gang zou kunnen gaan in België, zonder dat Justitie en of de politiediensten op de hoogte zijn van dit verleden.

Het antwoord klonk onthutsend. De minister stelde dat criminelen zich op dit moment ook in België vrij eenvoudig van hun criminele verleden kunnen ontdoen: ze hoeven slechts van de ene naar de andere lidstaat te verhuizen.

Om aan die situatie te verhelpen, werd op Europees niveau ECRIS (European Criminal Records Information System, ofwel Europees Strafregister Informatiesysteem) in het vooruitzicht gesteld. Dat systeem zou in april 2012 volledig moeten geïmplementeerd zijn. Maar blijkbaar loopt het systeem sterke vertragingen op. Intussen werd er wel een proefproject opgezet met negen lidstaten, waaronder België, die onderling elektronisch gegevens uit de strafregisters uitwisselen. Het informatienetwerk is wel enkel voor gerechtelijke zaken en niet voor administratieve. De gemeentebesturen hebben bijgevolg geen toegang tot die informatie. Dat veroorzaakt uiteraard moeilijkheden als die gemeentebesturen uittreksels uit het strafregister (getuigschrift van goed zedelijk gedrag) uitreiken.

Met de recente pedofiliezaak betreffende de psychiatrische verpleger uit Asse werd deze problematiek plots weer zeer actueel. Ook hij zou in verschillende landen misbruiken hebben gepleegd. Ik ken de details van deze zaak (nog) niet, maar het staat buiten kijf dat (tijdige) gegevensuitwisseling cruciaal is om dat soort misdadigers zo vroeg mogelijk te ontdekken.

Beaamt de minister dat het ECRIS- systeem nog niet volledig operationeel is? Hoe verklaart de minister dit oponthoud en wanneer denkt de minister dat dit systeem volledig in gebruik zal zijn? Zullen gemeentebesturen (beperkte) toegang hebben tot dit systeem?

In welke mate en op welke wijze verloopt het proefproject met de negen lidstaten? Hoe beoordeelt de minister de werking van dit proefsysteem? Werd dit reeds geëvalueerd en met welke resultaten? Maken Justitie en de politiediensten hier ten volle gebruik van? Heeft de informatie die dit proefsysteem heeft geleverd er reeds toe geleid dat nieuwe politionele en gerechtelijke onderzoeken werden begonnen? Veroorzaakte de nieuwe informatie die het systeem heeft geleverd reeds nieuwe of betere politionele en gerechtelijke onderzoeken?

 
Réponse reçue le 5 juin 2012 : Antwoord ontvangen op 5 juni 2012 :
  1. Le système « European Criminal Records Information System » (ECRIS) est actuellement opérationnel dans un nombre limité d'États membres de l'Union européenne. Pour des raisons techniques, le système ECRIS sera opérationnel en Belgique à la fin du mois de juin 2012 pour ce qui regarde l'échange d'extraits du casier judiciaire et la réception automatique des condamnations prononcées à l'étranger à l'encontre de Belges. Pour le 15 août, la Belgique sera également en mesure d'envoyer de manière électronique aux autres États membres les condamnations prononcées par une instance juridique belge à l'encontre de ressortissants d'un des États membres. Ce report de la mise en service du système ECRIS s'explique par le fait que la modernisation du Casier judiciaire central est pleinement en cours et qu'une phase préalable, à savoir le développement d'un nouvel environnement informatique, est actuellement réalisée. Les administrations communales n'auront pas directement accès au système ECRIS car l'interconnexion pour chaque Etat membre doit obligatoirement se faire via l'autorité centrale de ce pays. En règle générale, il s'agit du Casier judiciaire national. Toutefois, les extraits délivrés par les communes contiendront toujours les condamnations prononcées à l'étranger car les administrations communales seront reliées au Casier judiciaire central et pourront ainsi obtenir un casier judiciaire complet.

  2. Dans l'attente de l'interconnexion via le système ECRIS, la Belgique continue de développer le système « National Joint Registry » (NJR) avec les partenaires actuels (France, Espagne, Allemagne, Luxembourg, Tchéquie, Pays-Bas et Royaume-Uni).

    Je considère que ce système est particulièrement efficace compte tenu des échanges que nous avons avec les autres États membres depuis l'interconnexion. Nos magistrats demandent régulièrement des extraits du casier judiciaire du pays dont la personne concernée possède la nationalité.

    En 2011, 1 275 demandes d'extrait ont été envoyées à nos sept partenaires. La majorité des demandes ont été envoyées à la France. Je précise que nous sommes interconnectés avec le Royaume-Uni depuis août 2011. Une étude plus approfondie n'a pas encore été réalisée, mais elle devrait suivre la mise en service du système ECRIS.

  1. Het “European Criminal Records Information System” (ECRIS)-systeem is momenteel operationeel in een beperkt aantal lidstaten van de Europese Unie. Omwille van technische redenen zal ECRIS in België eind juni 2012 operationeel zijn voor wat betreft de uitwisseling van uittreksels uit het strafregister en de geautomatiseerde ontvangst van veroordelingen uitgesproken in het buitenland tegen Belgen. Tegen 15 augustus zal België in staat zijn om ook de veroordelingen uitgesproken door een Belgische rechtsinstantie tegen onderdanen van één der lidstaten op elektronische wijze over te zenden aan de andere lidstaten. Dit uitstel van inwerkingstelling van ECRIS is te wijten aan het feit dat de modernisering van het Centraal Strafregister volop bezig is en dat een voorafgaande fase, zijnde een nieuwe informatica-omgeving, momenteel wordt gerealiseerd. De gemeentelijke administraties zullen geen directe toegang hebben tot het ECRIS-systeem, omdat de interconnectie voor iedere lidstaat verplicht langs de centrale autoriteit van dat land moet gebeuren. Over het algemeen is dit het nationale strafregister. Echter, de door de gemeentes afgeleverde uittreksels zullen steeds ook de in het buitenland uitgesproken veroordelingen bevatten, omdat de gemeentelijke administraties verbonden zullen zijn met het Centraal Strafregister en zo een volledig strafregister kunnen verkrijgen.

  2. In afwachting van de interconnectie via ECRIS, blijft België het “National Joint Registry” (NJR)-systeem verderzetten met de huidige partners (Frankrijk, Spanje, Duitsland, Luxemburg, Tsjechië, Nederland en het Verenigd Koninkrijk).

    Ik beschouw dit systeem als bijzonder efficiënt, gezien de uitwisselingen die we met de andere lidstaten hebben sinds de interconnectie. Onze magistraten vragen regelmatig uittreksels aan van het strafregister van het land van nationaliteit van de desbetreffende persoon.

    In 2011 werden 1 275 aanvragen tot uittreksel doorgestuurd naar onze zeven partners. Het merendeel van de aanvragen wordt verstuurd naar Frankrijk. Ik verduidelijk dat wij verbonden zijn met het Verenigd Koninkrijk sinds augustus 2011. Een diepgaandere studie werd nog niet uitgevoerd, maar zou moeten volgen op de inwerkingstelling van ECRIS.