SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
22 mai 2012 22 mei 2012
________________
Question écrite n° 5-6277 Schriftelijke vraag nr. 5-6277

de Freya Piryns (Groen)

van Freya Piryns (Groen)

à la secrétaire d'État à l'Asile et la Migration, à l'Intégration sociale et à la Lutte contre la pauvreté, adjointe à la ministre de la Justice

aan de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding, toegevoegd aan de minister van Justitie
________________
La liste des pays sûrs De lijst met veilige landen 
________________
asile politique
réfugié
Commissariat général aux réfugiés et aux apatrides
demandeur d'asile
politiek asiel
vluchteling
Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen
asielzoeker
________ ________
22/5/2012Verzending vraag
4/6/2012Antwoord
22/5/2012Verzending vraag
4/6/2012Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2171 Requalification de : demande d'explications 5-2171
________ ________
Question n° 5-6277 du 22 mai 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6277 d.d. 22 mei 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le Conseil des ministres a adopté le 23 mars 2012 la liste des pays sûrs. Les demandes d'asile introduites par leurs ressortissants seront traitées plus rapidement. La liste comprend l'Albanie, la Bosnie-Herzégovine, la Macédoine, le Kosovo, la Serbie, le Monténégro et l'Inde. La motivation est que les demandes d'asile émanant de ces pays ne mènent presque jamais à la reconnaissance comme réfugié.

Pourtant, on a accordé en 2009 le statut de réfugié ou la protection subsidiaire à 229 demandeurs d'asile issus de ces pays (21 d'Albanie, 6 de Macédoine, 140 du Kosovo, 57 de Serbie et 1 d'Inde).

1) Sur quelle base a-t-on décidé que ces pays sont sûrs et que d'autres ne le sont pas ?

2) Selon quels critères cette liste sera-t-elle modifiée ou complétée ?

3) Comment au juste la procédure accélérée se déroulera-t-elle ?

4) Le CGRA a-t-il créé une cellule spécifique à cet effet et celle-ci est-elle déjà opérationnelle ?

5) Comment pouvez-vous garantir que seront respectés les droits des personnes qui ont quand même droit à une protection ?

 

De Ministerraad keurde op 23 maart 2012 de lijst met veilige landen goed. Op basis daarvan zullen asielaanvragen uit die staten sneller afgehandeld worden. Albanië, Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Kosovo, Servië, Montenegro en India staan op de lijst. De redenering achter die lijst is dat aanvragen uit die landen zo goed als nooit tot bescherming of erkenning als vluchteling leiden.

Nochtans werd er in 2011 nog in 229 gevallen een vluchtelingenstatus of subsidiaire bescherming toegekend aan asielzoekers uit die landen (21 uit Albanië, 6 uit Macedonië, 140 uit Kosovo, 57 uit Servië en 1 uit India).

1) Op welke basis is er dan beslist dat die landen veilig zijn en andere niet?

2) Op welke basis zal die lijst worden aangepast of aangevuld?

3) Hoe zal de verkorte procedure precies verlopen?

4) Is er daarvoor al een aparte cel opgericht bij het CGVS en is ze al operatief?

5) Hoe kan u garanderen dat de rechten van de mensen die toch recht hebben op bescherming gerespecteerd zullen worden?

 
Réponse reçue le 4 juin 2012 : Antwoord ontvangen op 4 juni 2012 :

Le jugement est intervenu, comme prévu par la loi, à la suite d’un avis du Commissariat général aux réfugiés et aux apatrides, qui a mené une analyse très poussée au regard des critères fixés par la loi. Conformément à la loi, les décisions ont été prises après avis du Commissariat général aux réfugiés et aux apatrides, qui a procédé à une analyse très poussée au regard des critères prévus par la loi. Pour ce faire, de nombreuses sources ont été exploitées, notamment des rapports d’organisations de défense des droits de l’homme, du Haut commissariat aux réfugiés (HCR) et d’autres organisations internationales. Le ministre des Affaires étrangères et moi-même avons pris en compte ces avis dans notre proposition au Conseil des ministres du 23 mars 2012 sur les pays à inclure dans la liste. Ensuite, l’avis du Conseil d'État a été obtenu et le 11 mai 2012, le Conseil d'État a approuvé en deuxième lecture le projet d’arrêté royal fixant la liste de sept pays d’origine sûrs. L’arrêté royal est actuellement soumis à la signature du chef d'État et entrera en vigueur le jour de sa publication au Moniteur belge.

Un pays est considéré comme sûr lorsque, d’un point de vue général et de manière durable, il il n’y est pas recouru à des persécutions au sens de la Convention de Genève et il n’y existe pas de risque réel d’atteintes graves en cas de retour dans ce pays.

Les critères utilisés pour définir un pays comme « sûr » sont les suivants :

  • la situation légale du pays ;

  • l’application du droit et les conditions politiques générales dans le pays ; et

  • la possibilité d’y obtenir une protection contre des faits de persécutions ou de mauvais traitements.

Pendant la procédure accélérée, les demandeurs d’asile restent évidemment assurés de recevoir toutes les garanties d’un examen individuel et approfondi du dossier par les instances d’asile.

La loi prévoit que la liste des pays sûrs doit être revue au moins une fois par an. Le Commissariat général aux réfugiés et aux Apatrides (CGRA) assure un suivi permanent de la situation des pays figurant sur cette liste, tel que c’est le cas pour les autres pays d’origine.

La procédure est similaire à la procédure accélérée existant déjà pour les citoyens Union européenne. Si, d’après les déclarations du demandeur d’asile, il ne ressort pas clairement qu’il éprouve une crainte fondée de persécution au sens de la Convention de Genève ou qu’il n’y a pas de raisons sérieuses de penser qu’il encourt un risque réel de subir des atteintes graves, la demande ne sera pas prise en considération par le CGRA.

Les délais raccourcis sont les suivants : le Commissariat général aux réfugiés et aux apatrides doit traiter les demandes d’asile de ces pays dans les 15 jours ouvrables (l’étranger concerné dispose ensuite de 30 jours pour introduire un recours en annulation) et le Conseil du contentieux des étrangers doit traiter ces recours dans les deux mois.

Aucune cellule spéciale ne va être créée pour traiter les dossiers des pays figurant sur la liste des pays d’origine sûrs. Conformément aux délais prescrits par la loi, ces dossiers feront l’objet d’un traitement accéléré par des unités spécialisées dans les pays concernés. Le CGRA m’a informée qu’il est d’ores et déjà prêt à appliquer la liste et que les instructions et directives opérationnelles nécessaires ont déjà été rédigées.

Par ailleurs, les droits des personnes pour qui une protection se justifie seront évidemment respectés comme le garantit la loi. L’on peut réfuter la suspicion d’après laquelle il n’existerait pas de manière générale et durable de persécutions ou de raisons sérieuses de penser qu’il existe un risque réel d’atteintes graves dans des pays d’origine sûrs. Le Commissaire général a pour mission de prendre quand même en considération les demandes d’asile de ces pays et si nécessaire, d’octroyer malgré tout un statut de protection. Le CGRA dispose d’une longue expérience et continuera à offrir une protection aux personnes qui en ont besoin. Certaines garanties procédurales, telles que l’assistance juridique, s’appliquent également dans de tels cas de figure.

De beoordeling is gebeurd, zoals de wet voorziet, na een advies van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen, dat op basis van de in de wet voorziene criteria een zeer grondige analyse heeft gemaakt. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een groot aantal bronnen, zoals rapporten van mensenrechtenorganisaties, United Nations High Commissioner for refugees (UNHCR) en andere internationale organisaties. De minister van Buitenlandse Zaken en ik hebben deze adviezen mee in overweging genomen bij ons voorstel aan de ministerraad op 23 maart 2012 over welke landen op de lijst konden worden opgenomen. Vervolgens werd het advies van de Raad van State bekomen en op 11 mei 2012 heeft de ministerraad het ontwerp van koninklijk besluit houdende vastlegging van de lijst van zeven veilige landen van herkomst in tweede lezing goedgekeurd. Het koninklijk besluit wordt nu voorgelegd voor ondertekening aan het Staatshoofd en zal in werking treden de dag dat het wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.

Een land wordt als veilig beschouwd als er in het algemeen gezien en op duurzame wijze geen sprake is van vervolging in de zin van de Conventie van Genève en er geen sprake is van een reëel risico op ernstige schade bij terugkeer naar het land van herkomst.

De criteria die gebruikt worden om een land als veilig te beschouwen zijn

  • de wettelijke toestand van het land;

  • de toepassing van het recht en de algemene politieke omstandigheden in het land; en

  • de mogelijkheid om er bescherming te krijgen tegen daden van vervolging of tegen slechte behandeling.

Uiteraard blijven asielzoekers tijdens de versnelde procedure verzekerd van alle garanties op een individueel en grondig onderzoek van het dossier door de asielinstanties.

De wet voorziet dat de lijst van veilige landen minstens één maal per jaar dient herzien te worden. Het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) zorgt voor een permanente opvolging van de situatie in de landen op deze lijst, zoals het doet voor de andere landen van herkomst.

De procedure is gelijklopend aan deze van de al bestaande versnelde procedure voor Europese Unie-burgers. Indien uit de verklaringen van de asielzoeker niet duidelijk blijkt dat hij een gegronde vrees voor vervolging in de zin van de Vluchtelingenconventie heeft of er geen zwaarwegende gronden zijn die wijzen op een reëel risico op het lijden van ernstige schade, zal de aanvraag door het CGVS niet in overweging worden genomen.

De verkorte termijnen zijn de volgende: het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen moet asielaanvragen uit deze landen binnen de 15 werkdagen behandelen (de betrokken vreemdeling heeft vervolgens 30 dagen tijd om een annulatieberoep in te stellen) en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen moet deze beroepen binnen de twee maanden behandelen.

Er zal voor de behandeling van de dossiers uit landen op de lijst van veilige landen van herkomst geen bijzondere cel worden opgericht. De dossiers zullen, op basis van de in de wet vastgelegde termijnen, versneld worden behandeld door de eenheden die in de betreffende landen gespecialiseerd zijn. Het CGVS heeft mij laten weten dat het voorbereid is op de toepassing van de lijst en de nodige operationele instructies en richtlijnen werden ontwikkeld.

De rechten van de mensen die recht hebben op bescherming zullen uiteraard gerespecteerd worden, de wet garandeert dit. Het vermoeden dat er in een veilig landen van herkomst algemeen en op duurzame wijze geen sprake is van vervolging of er geen zwaarwegende gronden zijn waaruit een reëel risico op het lijden van ernstige schade zou blijken, is weerlegbaar. De commissaris-generaal heeft de bevoegdheid om asielaanvragen uit deze landen toch in overweging te nemen en indien nodig, toch een beschermingsstatuut toe te kennen. Het CGVS heeft een uitgebreide expertise en zal bescherming blijven toekennen aan zij die het nodig hebben. Bepaalde procedurele waarborgen, zoals juridische bijstand en rechtsbijstand, gelden ook voor deze zaken.