SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
28 février 2012 28 februari 2012
________________
Question écrite n° 5-5722 Schriftelijke vraag nr. 5-5722

de Bart Tommelein (Open Vld)

van Bart Tommelein (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre de l'Économie, des Consommateurs et de la Mer du Nord

aan de vice-eersteminister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee
________________
Société belge des auteurs, compositeurs et éditeurs de musique (SABAM) - Analyse annuelle des événements - Remboursement de perceptions indues Belgische vereniging van auteurs, componisten en uitgevers (Sabam) - Jaarlijkse analyse evenementen -Terugstorten foutieve inningen 
________________
droit d'auteur
auteursrecht
________ ________
28/2/2012Verzending vraag
11/4/2012Antwoord
28/2/2012Verzending vraag
11/4/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-5722 du 28 février 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-5722 d.d. 28 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

« Basta » a montré dans un programme diffusé il y a un an que la Société belge des auteurs, compositeurs et éditeurs de musique (SABAM) établit des factures pour des prestations de groupes qui n'existent pas.

Les auteurs du programme Neveneffecten ont établi des factures pour des prestations d'artistes fictifs auxquels ils ont donné comme noms ceux de produits de supermarché. Ils ont introduit une demande à la Sabam et ont reçu un formulaire de virement pour le paiement de droits d'auteurs.

Neveneffecten se plaint que la Sabam ne contrôle apparemment pas sa propre banque de donnée. Les responsables de Neveneffecten avancent qu'un simple contrôle aurait montré que les artistes en question n'étaient pas membres de la société.

La Sabam reconnaît qu'elle ne consulte pas sa banque de données pour chaque demande, mais que tous les événements sont analysés en profondeur une fois par an et que les perceptions indues font l'objet d'une rectification.

Dans ce cadre, il me vient les questions suivantes :

1) Le ministre peut-il dire quand se déroule le contrôle annuel de tous les événements, pendant lequel la Sabam examine dans quelle mesure des perceptions erronées (lisez injustes) ont été effectuées ?

2) Peut-il préciser le nombre de perceptions erronées qui ont fait l'objet d'une rectification par la Sabam ces trois dernières années ?

3) Peut-il dire combien d'euros ont été remboursés au total chaque année à chaque organisateur d'événements pour des perceptions indues ? Peut-il dire également combien de perceptions erronées ont été faites chaque année en 2009, 2010 et 2011 ?

 

Basta toonde in een programma dat een jaar geleden werd uitgezonden aan dat de Belgische vereniging van auteurs, componisten en uitgevers (Sabam) facturen opstelt voor optredens van groepen die niet bestaan.

De makers van het programma Neveneffecten stelden facturen op voor optredens van fictieve artiesten aan wie ze namen gaven van producten in de supermarkt. Ze dienden een aanvraag in bij Sabam en kregen een overschrijvingsformulier voor het betalen van auteursrechten.

Neveneffecten klaagt aan dat Sabam blijkbaar haar eigen database niet controleert. Een simpele controle had duidelijk gemaakt dat de betrokken artiesten niet zijn aangesloten, zo voeren ze aan.

Bij Sabam werd erkend dat de databank niet bij elke aanvraag wordt gecontroleerd, maar dat alle evenementen één keer per jaar uitvoerig worden geanalyseerd en dat foutieve inningen worden rechtgezet.

In dit kader had ik dan ook volgende vragen voor de minister:

1) Kan hij aangeven wanneer de jaarlijkse controle plaatsvindt van alle evenementen waarbij Sabam nagaat in hoeverre er foutieve (lees onrechtmatige) bedragen werden geïnd?

2) Kan hij aangeven hoeveel foutieve inningen respectievelijk de laatste drie jaar werden rechtgezet bij Sabam?

3) Kan men aangeven hoeveel euro's er dan jaarlijks in totaal worden teruggestort aan de respectieve organisatoren van evenementen in het kader van foutieve inningen en kan worden aangeven hoeveel foutieve inningen plaatsvinden op jaarbasis en dit voor 2009, 2010 en 2011?

 
Réponse reçue le 11 avril 2012 : Antwoord ontvangen op 11 april 2012 :

À la suite de votre question parlementaire n° 5-5722, j’ai chargé mes services de prendre contact avec la SABAM. La SABAM a ensuite transmis un courrier contenant la réponse à vos questions. Celle-ci figure ci-dessous. Pour des raisons de confidentialité, les annexes dont question n’ont pas été jointes.

“Wij hebben de schriftelijke vraag nr. 5-5722 van de heer Bart Tommelein in goede orde ontvangen.

In antwoord op de eerste vraag dienen we vooreerst te preciseren dat SABAM een onderscheid maakt tussen enerzijds stuksinningen en anderzijds forfaitaire inningen.

Bij stuksinningen wordt aan SABAM specifiek de toelating gevraagd om één of meerdere welbepaalde werken te mogen gebruiken. Bijvoorbeeld de opvoering van een toneelstuk; de reproductie van een aantal werken op CD of DVD enz. Hierbij weet SABAM voorafgaand aan het effectief gebruik voor welke werken ze rechten zal innen. Op dat moment wordt uiteraard nagezien of de werken waarvoor toelating wordt gevraagd tot ons repertoire behoren.

In geval van forfaitaire inningen geeft SABAM de toelating om tegen betaling van een forfait alle werken behorende tot haar repertoire te gebruiken. SABAM ontvangt pas naderhand de opgave van alle werken die effectief werden gebruikt en controleert op het ogenblik van de repartitie of de werken tot haar repertoire behoren. Is dit niet het geval dan wordt er geen aandeel uit het forfaitaire bedrag aan dat werk toegekend en wordt het forfait volledig verdeeld over alle werken die wel tot ons repertoire behoren. In geval van een forfaitaire inning is er aldus geen sprake van een terugbetaling aan de gebruiker gezien het forfait volledig wordt verdeeld over de werken die wel tot ons repertoire behoren.

In geval van forfaitaire inningen kan het evenwel gebeuren dat we geconfronteerd worden met definitief niet-uitkeerbare rechten (artikel 69 auteurswet). Dit betekent concreet dat, nadat SABAM alle nodige opzoekingswerk heeft geleverd zij er toch niet in slaagt om het werk te identificeren en aldus het aandeel in de forfaitaire rechten voor dat werk te verdelen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat men niet meer kan achterhalen welke versie er uiteindelijk werd uitgevoerd of nog, omdat onze buitenlandse zusterverenigingen ons niet de noodzakelijke informatie kunnen meedelen. Het aandeel voor deze niet geïdentificeerde werken in de forfaitaire geïnde rechten wordt conform de auteurswet en ons algemeen reglement na verloop van drie jaar aan de betrokken repartitie toegevoegd en aldus verdeeld.

Over de uitkering van deze definitief niet uitkeerbare rechten heeft de heer Tommelein reeds meerdere vragen gesteld. Voor meer uitleg hierover zijn wij dan ook zo vrij om naar deze vragen en antwoorden te verwijzen.

Het gros van onze inningen bestaat uit forfaitaire inningen; denk maar aan inningen bij de omroepen, inningen horeca en handelszaken; inningen voor discotheken en fuiven; inningen voor kleine concerten etc.

De zogenaamde “gekwalificeerde concerten” dit zijn concerten die aan een strikt aantal voorwaarden moeten voldoen waaronder een minimum bedrag aan auteursrechten en uitsluitend betrekking op de rechten van één auteur of groep (cfr. U2) worden beschouwd als stuksinningen en voor deze concerten ontvangen we ook de playlist op voorhand gezien deze concerten meestal deel uitmaken van een wereldtournee. Dergelijke grote concerten vallen aldus onder het systeem van stuksinningen. Maar niet het kleine concert waarvan sprake in Basta.

Uitsluitend in het geval van stuksinningen kan het gebeuren dat SABAM verplicht is om de rechten aan de gebruiker terug te storten. Zoals gezegd, bij stuksinningen zijn de werken op het ogenblik van de aanvraag geïdentificeerd (we worden aldus niet geconfronteerd met definitief niet-uitkeerbare rechten in de zin van artikel 69 auteurswet). Maar het kan gebeuren dat we er niet in slagen om de auteur uit te betalen om reden dat we niet beschikken over zijn actuele persoonsgegevens of nog, dat de auteur intussen is overleden en dat zijn erfgenamen niet bij SABAM wensen aan te sluiten.

In het concrete geval van Basta betrof het een forfaitaire inning waarbij SABAM aldus het repertoire pas dient te controleren op het moment van toekenning van rechten en niet op het moment van inning van deze rechten. Op het ogenblik dat de auteurs van het televisieprogramma de “producten uit de supermarkt” wilden laten aansluiten wist SABAM dat er zich een probleem stelde met de eerdere aanvraag tot toelating voor een concert van deze “producten”. Het is in deze context dat ze in het programma onmiddellijk heeft gezegd geen probleem te hebben met een rechtzetting en de rechten voor het fameuze concert heeft terugbetaald.

Maar zoals gezegd betreft het duidelijk een uitzonderingssituatie waarvoor onmiddellijk een rechtzetting is gebeurd.

Gelet op hetgeen voorafgaat zijn vragen 2 en 3 niet relevant.

Zoals hierboven vermeld kan het enkel in geval van stuksinning uitzonderlijk voorkomen dat SABAM de geïnde rechten dient terug te betalen aan de gebruiker om reden dat ze het repertoire niet vertegenwoordigt. Maar doorgaans gebeurt de controle van het gebruikte repertoire vooraf en ziet SABAM naargelang geheel of gedeeltelijk af van de inning van de rechten. Teneinde dit te kunnen aantonen heeft onze dienst Verkoop een aantal opzoekingen verricht en een aantal concrete gevallen gevonden die aantonen dat SABAM de nodige maatregelen heeft genomen (zie bewijsstukken 1, 2 en 3 in bijlage).

Wat nu specifiek uw vraag betreft naar mogelijke terugbetalingen aan klanten kunnen we u het volgende meedelen.

Vooreerst is het zo dat SABAM geen listings bijhoudt van gedane terugbetalingen en dat aldus de door u gevraagde informatie niet zo eenvoudig kan worden verstrekt.

Verder is het zo dat door SABAM rechtzettingen worden gedaan wegens tal van redenen zoals verkeerde tarificatie, evenement dat niet is doorgegaan, adreswijziging gebruiker, etc. en dewelke niet noodzakelijk leiden tot een terugbetaling aan de klant.

Uiteraard beschikt SABAM over een lijst van de door haar opgestelde kredietnota's maar dit is een boekhoudkundig stuk waaruit niet blijkt om welke reden de kredietnota werd opgesteld.

Teneinde u toch enige bijkomende informatie te kunnen geven hebben onze diensten verkoop en boekhouding een gedetailleerde informatie met betrekking tot een aantal rechtzettingen opgezocht.

Vooreerst is er het bewijsstuk inzake de terugbetaling op 3 februari 2011 van de rechten voor de optredens van Kimberly Clark in de Mozaïek (bijlage 4) en aldus betrekking heeft op de uitzending van Basta.

Vervolgens is er het festival Pukkelpop 2011 dat wegens de uitzonderlijke weersomstandigheden maar gedeeltelijk heeft plaatsgevonden. De factuur voor dit festival was nog niet verstuurd op het moment van het festival en SABAM heeft, gelet op deze uitzonderlijke omstandigheden, afgezien van facturatie.

Bijgevolg was er geen reden tot opstelling van een kredietnota en terugbetaling.

Een voorbeeld van terugbetaling aan de klant betreft een inning uitgevoerd namens Unisono en waarbij de klant heeft gemeld dat hij voor zijn telefonische wachtmuziek geen werken behorende tot ons repertoire gebruikt. Er werd hiervoor een kredietnota opgesteld en rechten terugbetaald (bewijsstuk 5).

Zoals gezegd betreft het specifieke opzoekingen naar mogelijke uitzonderlijke gevallen van terugbetaling aan onze klanten en voor dewelke geen bijzondere listings worden bijgehouden maar eenvoudig boekhoudkundig worden verwerkt.

Wij menen dat deze concrete voorbeelden voldoende aantonen dat SABAM de nodige voorzorgen neemt en de rechten van haar vennoten als een goede huisvader beheert.”

En conclusion l’on peut dire que la Sabam estime en cas de perception forfaitaire ne pas devoir faire de remboursement vis-à-vis de l’utilisateur. En cas de perception à la pièce par contre elle indique qu’elle procède toujours à un remboursement, quand les œuvres jouées lors d’un évènement n’appartiennent pas à son répertoire. Mais elle n’a pas de listing récapitulant le nombre et le montant total de ces remboursements.

Pour le service de contrôle des sociétés de gestion, lorsqu’il y a perception forfaitaire la Sabam ne doit pas effectuer de remboursement à moins que l’organisateur puisse effectivement démontrer n’avoir joué aucune œuvre protégée par le droit d’auteur. En effet, en demandant une autorisation l’organisateur indique implicitement qu’il va utiliser le répertoire de la Sabam durant son évènement. C’est donc à lui de prouver le contraire si tel n’est pas le cas.

Dans le cas de la perception à la pièce la Sabam doit toujours rembourser. Comme on le voit dans la lettre, elle a communiqué quelques exemples au service de contrôle des sociétés de gestion, qui les a analysé et qui fait remarquer à propos du Pukkelpop que ce cas est à considérer comme une perception forfaitaire suivant la qualification de la Sabam.

Les autres exemples ont trait à des perceptions à la pièce, où la Sabam a procédé à une rectification ou à un remboursement de l’évènement organisé. Ces exemples illustrent de façon sommaire les remboursements en cas de perceptions à la pièce.

La Sabam ne tenant pas à jour de comptabilité générale du nombre de perceptions erronées sur une base annuelle, il est impossible d’avoir une représentation claire de la somme totale des remboursements. Le service de contrôle va inviter l’intéressée à faire cette tenue à jour désormais, mais ce ne sera là qu’une recommandation, la législation ne permettant pas de contraindre la Sabam sur ce plan.

Les données demandées par l'honorable membre lui ont été transmises directement.  Étant donné leur nature, elles ne sont pas publiées, mais elles peuvent être consultées au greffe du Sénat.

Naar aanleiding van uw parlementaire vraag nr. 5-5722 heb ik mijn diensten contact doen opnemen met SABAM.

Sabam heeft daarop in een brief een antwoord geschreven op uw vragen dat hieronder wordt weergegeven. Omwille van het vertrouwelijk karakter werden de bijlagen waarvan sprake niet bijgevoegd.

“Wij hebben de schriftelijke vraag nr. 5-5722 van de heer Bart Tommelein in goede orde ontvangen.

In antwoord op de eerste vraag dienen we vooreerst te preciseren dat SABAM een onderscheid maakt tussen enerzijds stuksinningen en anderzijds forfaitaire inningen.

Bij stuksinningen wordt aan SABAM specifiek de toelating gevraagd om één of meerdere welbepaalde werken te mogen gebruiken. Bijvoorbeeld de opvoering van een toneelstuk; de reproductie van een aantal werken op CD of DVD enz. Hierbij weet SABAM voorafgaand aan het effectief gebruik voor welke werken ze rechten zal innen. Op dat moment wordt uiteraard nagezien of de werken waarvoor toelating wordt gevraagd tot ons repertoire behoren.

In geval van forfaitaire inningen geeft SABAM de toelating om tegen betaling van een forfait alle werken behorende tot haar repertoire te gebruiken. SABAM ontvangt pas naderhand de opgave van alle werken die effectief werden gebruikt en controleert op het ogenblik van de repartitie of de werken tot haar repertoire behoren. Is dit niet het geval dan wordt er geen aandeel uit het forfaitaire bedrag aan dat werk toegekend en wordt het forfait volledig verdeeld over alle werken die wel tot ons repertoire behoren. In geval van een forfaitaire inning is er aldus geen sprake van een terugbetaling aan de gebruiker gezien het forfait volledig wordt verdeeld over de werken die wel tot ons repertoire behoren.

In geval van forfaitaire inningen kan het evenwel gebeuren dat we geconfronteerd worden met definitief niet-uitkeerbare rechten (artikel 69 auteurswet). Dit betekent concreet dat, nadat SABAM alle nodige opzoekingswerk heeft geleverd zij er toch niet in slaagt om het werk te identificeren en aldus het aandeel in de forfaitaire rechten voor dat werk te verdelen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat men niet meer kan achterhalen welke versie er uiteindelijk werd uitgevoerd of nog, omdat onze buitenlandse zusterverenigingen ons niet de noodzakelijke informatie kunnen meedelen. Het aandeel voor deze niet geïdentificeerde werken in de forfaitaire geïnde rechten wordt conform de auteurswet en ons algemeen reglement na verloop van drie jaar aan de betrokken repartitie toegevoegd en aldus verdeeld.

Over de uitkering van deze definitief niet uitkeerbare rechten heeft de heer Tommelein reeds meerdere vragen gesteld. Voor meer uitleg hierover zijn wij dan ook zo vrij om naar deze vragen en antwoorden te verwijzen.

Het gros van onze inningen bestaat uit forfaitaire inningen; denk maar aan inningen bij de omroepen, inningen horeca en handelszaken; inningen voor discotheken en fuiven; inningen voor kleine concerten etc.

De zogenaamde “gekwalificeerde concerten” dit zijn concerten die aan een strikt aantal voorwaarden moeten voldoen waaronder een minimum bedrag aan auteursrechten en uitsluitend betrekking op de rechten van één auteur of groep (cfr. U2) worden beschouwd als stuksinningen en voor deze concerten ontvangen we ook de playlist op voorhand gezien deze concerten meestal deel uitmaken van een wereldtournee. Dergelijke grote concerten vallen aldus onder het systeem van stuksinningen. Maar niet het kleine concert waarvan sprake in Basta.

Uitsluitend in het geval van stuksinningen kan het gebeuren dat SABAM verplicht is om de rechten aan de gebruiker terug te storten. Zoals gezegd, bij stuksinningen zijn de werken op het ogenblik van de aanvraag geïdentificeerd (we worden aldus niet geconfronteerd met definitief niet-uitkeerbare rechten in de zin van artikel 69 auteurswet). Maar het kan gebeuren dat we er niet in slagen om de auteur uit te betalen om reden dat we niet beschikken over zijn actuele persoonsgegevens of nog, dat de auteur intussen is overleden en dat zijn erfgenamen niet bij SABAM wensen aan te sluiten.

In het concrete geval van Basta betrof het een forfaitaire inning waarbij SABAM aldus het repertoire pas dient te controleren op het moment van toekenning van rechten en niet op het moment van inning van deze rechten. Op het ogenblik dat de auteurs van het televisieprogramma de “producten uit de supermarkt” wilden laten aansluiten wist SABAM dat er zich een probleem stelde met de eerdere aanvraag tot toelating voor een concert van deze “producten”. Het is in deze context dat ze in het programma onmiddellijk heeft gezegd geen probleem te hebben met een rechtzetting en de rechten voor het fameuze concert heeft terugbetaald.

Maar zoals gezegd betreft het duidelijk een uitzonderingssituatie waarvoor onmiddellijk een rechtzetting is gebeurd.

Gelet op hetgeen voorafgaat zijn vragen 2 en 3 niet relevant.

Zoals hierboven vermeld kan het enkel in geval van stuksinning uitzonderlijk voorkomen dat SABAM de geïnde rechten dient terug te betalen aan de gebruiker om reden dat ze het repertoire niet vertegenwoordigt. Maar doorgaans gebeurt de controle van het gebruikte repertoire vooraf en ziet SABAM naargelang geheel of gedeeltelijk af van de inning van de rechten. Teneinde dit te kunnen aantonen heeft onze dienst Verkoop een aantal opzoekingen verricht en een aantal concrete gevallen gevonden die aantonen dat SABAM de nodige maatregelen heeft genomen (zie bewijsstukken 1, 2 en 3 in bijlage).

Wat nu specifiek uw vraag betreft naar mogelijke terugbetalingen aan klanten kunnen we u het volgende meedelen.

Vooreerst is het zo dat SABAM geen listings bijhoudt van gedane terugbetalingen en dat aldus de door u gevraagde informatie niet zo eenvoudig kan worden verstrekt.

Verder is het zo dat door SABAM rechtzettingen worden gedaan wegens tal van redenen zoals verkeerde tarificatie, evenement dat niet is doorgegaan, adreswijziging gebruiker, etc. en dewelke niet noodzakelijk leiden tot een terugbetaling aan de klant.

Uiteraard beschikt SABAM over een lijst van de door haar opgestelde kredietnota's maar dit is een boekhoudkundig stuk waaruit niet blijkt om welke reden de kredietnota werd opgesteld.

Teneinde u toch enige bijkomende informatie te kunnen geven hebben onze diensten verkoop en boekhouding een gedetailleerde informatie met betrekking tot een aantal rechtzettingen opgezocht.

Vooreerst is er het bewijsstuk inzake de terugbetaling op 3 februari 2011 van de rechten voor de optredens van Kimberly Clark in de Mozaïek (bijlage 4) en aldus betrekking heeft op de uitzending van Basta.

Vervolgens is er het festival Pukkelpop 2011 dat wegens de uitzonderlijke weersomstandigheden maar gedeeltelijk heeft plaatsgevonden. De factuur voor dit festival was nog niet verstuurd op het moment van het festival en SABAM heeft, gelet op deze uitzonderlijke omstandigheden, afgezien van facturatie.

Bijgevolg was er geen reden tot opstelling van een kredietnota en terugbetaling.

Een voorbeeld van terugbetaling aan de klant betreft een inning uitgevoerd namens Unisono en waarbij de klant heeft gemeld dat hij voor zijn telefonische wachtmuziek geen werken behorende tot ons repertoire gebruikt. Er werd hiervoor een kredietnota opgesteld en rechten terugbetaald (bewijsstuk 5).

Zoals gezegd betreft het specifieke opzoekingen naar mogelijke uitzonderlijke gevallen van terugbetaling aan onze klanten en voor dewelke geen bijzondere listings worden bijgehouden maar eenvoudig boekhoudkundig worden verwerkt.

Wij menen dat deze concrete voorbeelden voldoende aantonen dat SABAM de nodige voorzorgen neemt en de rechten van haar vennoten als een goede huisvader beheert.”

Besluitend kan worden gesteld dat SABAM van mening is dat zij bij een forfaitaire inning geen terugbetaling dient te doen ten opzichte van de gebruiker. Bij de stuksinningen stelt SABAM steeds een terugbetaling te doen, in het geval de werken die gebruikt werden op een evenement niet tot haar repertoire behoren, echter van het aantal en het totaal bedrag aan terugbetalingen houdt ze geen listings bij.

De controledienst beheersvennootschappen stelt dat in het geval er een forfaitaire inning gebeurt, er geen terugbetaling dient te gebeuren door SABAM tenzij de organisator daadwerkelijk kan aantonen dat er geen beschermde werken werden afgespeeld. Echter door de aanvraag van toelating geeft de organisator impliciet aan dat hij auteursrechtelijk beschermde werken zal afspelen op zijn evenement. Hij draagt de bewijslast tot het tegendeel.

In het geval van stuksinningen dient SABAM steeds een terugbetaling te doen. SABAM heeft zoals blijkt uit de brief enkele voorbeelden meegedeeld aan de controledienst beheersvennootschappen. De controledienst heeft deze voorbeelden geanalyseerd. In het geval van Pukkelpop dient de controledienst op te merken dat het volgens de kwalificatie van SABAM als een forfaitaire inning dient te worden aanzien.

De andere voorbeelden betroffen stuksinningen, waarbij SABAM een rechtzetting of een terugbetaling deed van het georganiseerde evenement. Deze voorbeelden geven een summier beeld weer van de terugbetalingen bij stuksinningen.

Gelet op het feit dat SABAM geen algemene cijfers bijhoudt van het aantal foutieve inningen op jaarbasis kan er geen duidelijk beeld worden gegeven van het totaal bedrag aan terugbetalingen. De controledienst zal verzoeken aan SABAM om hier naar de toekomst toe gegevens van bij te houden, echter dit is een aanbeveling die de controledienst doet. SABAM kan hier namelijk wettelijk niet toe verplicht worden.

De door het geachte lid gevraagde gegevens werden haar rechtstreeks meegedeeld. Gelet op de aard ervan worden zij niet gepubliceerd, maar liggen zij ter inzage bij de griffie van de Senaat.