SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
1 février 2012 1 februari 2012
________________
Question écrite n° 5-5395 Schriftelijke vraag nr. 5-5395

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre de l'Économie, des Consommateurs et de la Mer du Nord

aan de vice-eersteminister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee
________________
Surpopulation - Étude - Normes - Infrastructures Overbevolking - Onderzoek - Normen - Voorzieningen 
________________
surpopulation
densité de population
accroissement de population
politique démographique
planification économique
overbevolking
bevolkingsdichtheid
bevolkingsaanwas
bevolkingsbeleid
economische planning
________ ________
1/2/2012Verzending vraag
15/2/2012Antwoord
1/2/2012Verzending vraag
15/2/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-5395 du 1 février 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-5395 d.d. 1 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le 31 octobre 2011, la population mondiale a franchi le cap des sept milliards d'individus. Différents leaders d'opinion dans le monde ont déjà exprimé leur préoccupation quant à la surpopulation de la Terre. D'un point de vue politique, cela ne semble cependant pas prioritaire. Les décideurs politiques ne considèrent cela comme prioritaire nulle part si ce n'est en Chine.

On définit la surpopulation comme une population trop importante par rapport à la capacité de charge d'une région. Cette capacité de charge est notamment liée à l'approvisionnement alimentaire ainsi qu'à d'autres indicateurs importants comme l'accès à l'eau potable, au logement, à l'emploi, à l'enseignement, à l'énergie, aux soins de santé ainsi qu'à la mobilité.

La ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, que j'avais interrogée (question écrite n° 5-4565), m'a renvoyé au ministre de l'Économie.

1) Que pense le ministre de cette question ? Les décideurs politiques belges y prêtent-ils attention ? Par quoi cette attention se traduit-elle ? La Belgique est-elle partisane d'une mise à l'agenda plus fréquente de cette question au niveau international ?

2) Le ministre a-t-il déjà demandé qu'une étude soit menée à ce sujet pour le territoire belge ? Existe-t-il des études ou des indicateurs permettant d'évaluer la capacité de charge de la Belgique en matière de population ? Comment anticipe-t-on la croissance démographique par rapport à la capacité de charge de nos infrastructures ?

3) Existe-t-il en Belgique des normes ou des directives relatives à la densité de population ? Le ministre estime-t-il que c'est souhaitable ?

 

De mensenbevolking overschreed op 31 oktober 2011 de kaap van de zeven miljard mensen. Verschillende opiniemakers in de wereld uitten daarbij hun bezorgdheid over de overbevolking van de aarde. Beleidsmatig lijkt dit echter geen prioriteit, afgezien van China lijkt het nergens een prioriteit voor beleidsmakers.

Overbevolking wordt uitgelegd als een te grote bevolking in verhouding tot de draagkracht van een gebied. Dit ondermeer op basis van voedselvoorziening of andere belangrijke indicatoren van zoals toegang tot proper water, huisvesting, werkgelegenheid, onderwijs, energie, gezondheidszorg en mobiliteit.

De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid aan wie ik de vraag eerder stelde (vraag 5-4565) verwijst door naar de minister van Economie:

1) Hoe staat de geachte minister tegen over deze kwestie? Is er vanuit het Belgische beleid aandacht voor deze kwestie? Op welke wijze wordt dit ingevuld? Is België voorstander om deze kwestie meer aan bod te laten komen op de internationale agenda?

2) Gaf hij reeds opdracht tot onderzoek hierover met betrekking tot het Belgische grondgebied? Bestaan er onderzoeken en indicatoren over de draagkracht van België met betrekking tot haar bevolkingsaantal? Op welke wijze wordt er geanticipeerd op de bevolkingsaangroei met betrekking tot de draagkracht van onze voorzieningen?

3) Bestaan er in België normen en of richtlijnen over bevolkingsdichtheid? Acht de geachte minister dit wenselijk?

 
Réponse reçue le 15 février 2012 : Antwoord ontvangen op 15 februari 2012 :

L’honorable membre trouvera ci-dessous les éléments de réponse à sa question.

1) En Belgique, les perspectives de population sont établies par le Bureau fédéral du Plan (BFP), sur base de données de l'Institut national de Statistique (INS). Ces perspectives de population viennent d’être ajustées récemment; les chiffres sont disponibles sur le site internet Statbel de l’INS et sur le site du BFP. En effet, le gouvernement tient compte de ces prévisions pour définir sa politique dans de nombreux domaines, y compris au niveau international.

2) Le Bureau fédéral du Plan n’a jusqu’à présent effectué aucune recherche spécifique sur la capacité d’accueil du territoire belge. Je ne sais pas si de telles recherches sont ou ont été menées dans nos universités. De manière générale, on peut toutefois affirmer que la capacité d’accueil ne peut pas être abordée uniquement en termes d’autarcie. Tant les zones urbanisées que les pays énumérés ne se suffisent pas à eux-mêmes mais fonctionnent dans un contexte global de flux commerciaux et d’approvisionnement. La question comporte donc une composante « viabilité » et une composante économique qui est nettement plus complexe. Dans ce sens, des recherches sont menées de manière implicite, puisque toutes les études sur le développement durable en Belgique y sont liées.

3) Il n’existe en Belgique aucune norme sur la densité de la population. En définir une ne semble pas directement réalisable, vu la complexité de la matière.

Het geachte lid vindt hieronder de elementen van antwoord op zijn vraag.

1) In België worden de bevolkingsvooruitzichten opgemaakt door het Federaal Planbureau (FPB), op basis van de gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS). Recent nog werden die bevolkingsvooruitzichten bijgesteld; de cijfers zijn beschikbaar op de statbel-website van het NIS en op de website van het FPB. Uiteraard houdt de regering rekening met deze vooruitzichten bij het bepalen van haar beleid op vele vlakken, inclusief op internationaal vlak.

2) Het Federaal Planbureau heeft tot nu toe geen specifiek onderzoek uitgevoerd naar de draagkracht van het Belgische grondgebied. Het is mij niet bekend of dergelijk onderzoek werd of wordt verricht aan onze universiteiten. Algemeen mag echter worden gesteld dat draagkracht al lang niet meer uitsluitend bekeken wordt in termen van autarkie. Zowel de grootstedelijke gebieden als de opgesomde landen staan niet op zichzelf maar functioneren binnen een globale context van handelsstromen en bevoorrading. De vraag bevat dus zowel een component “leefbaarheid” als een economische component die veel complexer is. In die zin wordt er wel impliciet onderzoek verricht aangezien dat alle onderzoek naar duurzame ontwikkeling in België hiermee verband houdt.

3) Er bestaan in België geen normen over bevolkingsdichtheid. In het licht van de complexiteit van de materie lijkt dat ook niet meteen haalbaar.