Artikel 611 van het Wetboek van Strafvordering verplicht de gouverneur ten minste eens per jaar alle huizen van arrest bij de hoven van assisen en alle gevangenissen van de provincie te bezoeken. Artikel 612 stelt dat de burgemeester van elke gemeente waar een gevangenis bestaat, verplicht is die huizen ten minste eens in de maand te bezoeken.

De bezoeken die de gouverneurs en burgemeesters afleggen kunnen een duidelijk beeld geven van de situatie in deze gevangenissen en de eventuele problemen die er zich voordoen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Kan de minister een overzicht geven van het aantal bezoeken die de provinciegouverneurs gebracht hebben aan de huizen van arrest of gevangenissen in hun provincie tijdens de laatste vijf jaar? Graag kreeg ik deze gegevens uitgesplitst per provincie en per huis van arrest of gevangenis.

2) Kan hij een overzicht geven van het aantal bezoeken die de burgemeesters gebracht hebben aan de gevangenissen in hun gemeente tijdens de laatste vijf jaar? Graag kreeg ik deze gegevens uitgesplitst per provincie en per huis van arrest of gevangenis.

3) Is hij van oordeel dat deze bezoeken noodzakelijk zijn? Wijst hij gouverneurs of burgemeesters die niet aan deze verplichting voldoen terecht?

4) Is hij van oordeel dat deze verplichting behouden moet blijven? Is een afschaffing van deze bepaling te overwegen, indien wordt vastgesteld dat deze verplichting niet of nauwelijks wordt nageleefd?

1) en 2) De cijfers vindt u in de tabellen in bijlage. 

3) en 4)   Deze bepalingen uit het wetboek van Strafvordering zijn achterhaald. Vandaag bestaan er andere, meer efficiënte toezichtsmechanismen, met name de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen en de Commissies van Toezicht. 

Overeenkomstig het koninklijk besluit van 21 mei 1965 houdende algmeen reglement van de strafinrichtingen heeft de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen de taak om:

• een onafhankelijk toezicht te houden op de gevangenissen, op de bejegeging van de gedetineerden en op de naleving van de hen betreffende voorschriften;

• aan de minister van Justitie advies te verlenen over het Gevangeniswezen en de uitvoering van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen;

• een deontologische code op te stellen voor de werking van de Centrale Toezichtsraad en de Commissies van Toezicht;

• de werking van de Commissies van Toezicht te coördineren;

• jaarlijks een activiteitenverslag op te stellen, dat het jaarverslag van de Commissies van Toezicht, de adviezen van de Centrale Toezichtsraad evenals algemene conclusies en aanbevelingen betreffende de gevangenissen, de bejegening van gedetineerden en de naleving van de hen betreffende voorschriften bevat. 

Eveneens overeenkomstig bovenstaand koninklijk besluit hebben de Commissies van Toezicht bij de gevangenissen de taak om:

• een onafhankelijk toezicht te houden op de gevangenis waarbij zij is opgericht, op de bejegening van de gedetineerden en op de naleving van de betreffende voorschriften;

• aan de minister en aan de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen advies en inlichtingen te geven betreffende aangelegenheden in de gevangenis die rechtstreeks of onrechtstreeks met het welzijn van de gedetineerden verband houden en voorstellen te doen die zij gepast acht;

• ten behoeve van de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen jaarlijks een verslag op te stellen betreffende alles wat betrekking heeft op de bejegening van de gedetineerden en op de naleving van de voorschriften terzake, in de gevangenis waarvoor zij bevoegd is. 

Wat de gouverneurs betreft, mogen binnen hun bevoegdheid om rampenplannen te beheren en af te kondigen de gevangenissen zeker niet over het hoofd gezien worden.

Bijlage