SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
28 décembre 2011 28 december 2011
________________
Question écrite n° 5-4586 Schriftelijke vraag nr. 5-4586

de Inge Faes (N-VA)

van Inge Faes (N-VA)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Droit de grâce - Demandes de grâce - Conséquences - Chiffres - État d'avancement Genaderecht - Genadeverzoeken - Gevolgen - Cijfers - Stand van zaken 
________________
prescription de peine
Roi et famille royale
statistique officielle
strafverjaring
Koning en Koninklijke familie
officiële statistiek
________ ________
28/12/2011Verzending vraag
21/2/2012Antwoord
28/12/2011Verzending vraag
21/2/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-4586 du 28 décembre 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-4586 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le droit de grâce constitue une prérogative royale instaurée par l'article 110 de la Constitution : Le Roi a le droit de remettre ou de réduire les peines prononcées par les juges, sauf ce qui est statué relativement aux ministres et aux membres des gouvernements de communauté et de région. Le Roi a le droit de dispenser d'exécuter tout ou partie d'une peine. Il peut aussi la réduire, la modifier ou accorder un délai probatoire.

La demande de grâce doit être adressée par lettre à Sa Majesté le Roi et mentionner les motifs que l'on estime pouvoir invoquer. Le Roi prend une décision sur proposition du ministre, lequel doit recueillir l'avis préalable des instances compétentes. Le service des Grâces du Service public fédéral (SPF) Justice traite les demandes de grâce relevant des compétences du SPF Justice. Les dossiers relevant de la compétence d'autres départements sont traités par le département concerné.

À nos yeux, l'arbitraire n'est pas bien loin. Afin de pouvoir distinguer un peu de cohérence dans cette mesure archaïque, je souhaiterais une réponse aux questions suivantes :

1) Combien de demandes de grâce ont-elles été introduites en 2011 par groupe linguistique ?

2) Combien de celles-ci ont-elles été accueillies favorablement par le Roi, également ventilées par groupe linguistique ?

3) Dans combien de cas la grâce accordée par le Roi faisait-elle partie d'une grâce collective ?

4) Dans combien de cas s'agissait-il d'une demande de remise d'amende et dans combien de cas le Roi l'a-t-il accueillie favorablement ?

 

Het genaderecht is een koninklijk prerogatief dat is ingesteld bij artikel 110 van de Grondwet. De Koning heeft het recht de door de rechters uitgesproken straffen kwijt te schelden of te verminderen, behoudens hetgeen ten aanzien van de ministers en van de leden van de gemeenschaps- en gewestregeringen is bepaald. De Koning heeft het recht de uitvoering van de straf of een gedeelte ervan kwijt te schelden. Hij kan de straf ook verminderen of omzetten of een proeftijd toestaan.

Het verzoek tot genade moet per brief gericht worden tot Zijne Majesteit de Koning met vermelding van de redenen die men denkt te kunnen inroepen. Op voorstel van de minister, die vooraf het advies van de bevoegde overheden inwint, neemt de Koning hierover een beslissing. De dienst Genade van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie behandelt de genadeverzoeken die tot de bevoegdheid van de FOD Justitie behoren. Aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van andere departementen worden door de betrokken departementen behandeld.

Willekeur lijkt ons dus nooit veraf. Om in deze archaïsche regeling toch enige coherentie te kunnen vinden, hoop ik een antwoord te krijgen op volgende vragen:

1) Hoeveel genadeverzoeken zijn er in 2011 ingediend, dit onderverdeeld per taalgroep?

2) Hoeveel daarvan werden door de Koning ingewilligd, dit ook onderverdeeld per taalgroep?

3) Hoeveel gevallen waarvoor de Koning genade verleende, maakten deel uit van een collectieve genade?

4) In hoeveel gevallen gaat het om een vraag tot kwijtschelding van boetes en in hoeveel genadeverzoeken ging de Koning in op deze verzoeken?

 
Réponse reçue le 21 février 2012 : Antwoord ontvangen op 21 februari 2012 :

1 et 2) voir tableaux en annexe.

Remarque :

les chiffres 2011 ne sont pas encore totalement définitifs compte tenu du fait que des demandes de grâces, envoyées fin 2011, arrivent encore au service des grâces dans le courant de janvier 2012.

Les dossiers sont répartis (néerlandais-français) en fonction de la langue dans laquelle la condamnation a été prononcée. Les condamnations en langue allemande, étant rendues dans le ressort de la cour d’appel de Liège, sont encodées dans la rubrique francophone (Fr).

3) Le dernier arrête royal de grâce collective remonte au 26 juin 1993.

4) Je ne dispose pas des données statistiques en fonction de la nature de la condamnation (amende, déchéance du droit de conduire, peine d’emprisonnement, etc.)

Une même demande de grâce peut par ailleurs concerner plusieurs sortes de condamnation.

Le droit de grâce peut être considéré comme un instrument susceptible de corriger, de manière personnalisée, les effets inéquitables de l’application des peines, soit en les annulant ou en les allégeant.

Le droit de grâce permet de tenir compte de circonstances exceptionnelles qui, au moment du jugement n’étaient pas connues ou ne pouvaient être prévues et qui, si elles avaient été connues, auraient incité le juge à prononcer une autre peine.

Le droit de grâce ne peut dès lors être considère comme une voie de recours contre une décision motivée.

Le droit de grâce ainsi conçu ne contrecarre nullement l’efficacité des décisions judiciaires et de l’exécution des peines mais concourt au contraire à une exécution des peines humaine, juste et précise et à une politique pénale cohérente.

Annexe

NOMBRE DE REQUETES EN GRACE


2011

N

471

F

502

TOTAL

973

NOMBRE D'A.R. D'OCTROIS


2011

N

17

F

53

TOTAL

70

Source/Bron : GRADATA au/op 24/1/2011 GRADATA 05/01/2012

Remarque

Étant donné la longueur de la procédure, les octrois d'une année ne se rapportent pas nécessairement aux requêtes en grâce reçues cette même année.

1) en 2): zie tabellen in bijlage  

Opmerking :

de cijfers 2011 zijn nog niet definitief gezien het feit dat genadeverzoeken, verzonden eind 2011, in de loop van januari 2012 nog toekomen op de genadedienst.  

De dossiers zijn opgesplitst (Nederlands-Frans) volgens de taal waarin het vonnis werd geveld. De veroordelingen in de Duitse taal, ressorterend onder het Hof van Beroep van Luik, zijn toegevoegd bij de rubriek Franstalig (Fr). 

3) Sinds 26 juni 1993 zijn geen Koninklijke Besluiten van Collectieve genade meer genomen. 

4) Ik beschik niet over statistische gegevens, opgesplitst volgens de aard van de veroordeling (boetes, rijverboden, gevangenisstraffen, enz.).

Een zelfde genadeverzoek kan immers betrekking hebben op meerdere soorten veroordelingen.  

Het genaderecht dient begrepen te worden als bijsturinginstrument dat kan worden aangewend om onbillijke gevolgen van toepassing van straffen, op gerichte wijze, ongedaan te maken of te verlichten.  

Het genaderecht laat toe rekening te houden met uitzonderlijke omstandigheden die, op het ogenblik van de rechterlijke beslissing, niet waren gekend of konden worden voorzien en die, indien ze waren gekend, de rechter ertoe hadden aangezet een andere straf op te leggen.

Het genaderecht mag dus niet beschouwd worden als beroepsmogelijkheid na een gemotiveerde rechterlijke beslissing. 

Het recht van genade, aldus opgevat, belemmert geenszins de efficiëntie van de rechtspraak en de strafuitvoering, maar draagt integendeel bij tot een humane, billijke en accurate strafuitvoering en correct strafbeleid.

Bijlage

AANTAL GENADEVERZOEKSCHRIFTEN


2011

N

471

F

502

TOTAAL

973

AANTAL BIJ K.B. INGEWILLIGDE GENADEVERZOEKEN


2011

N

17

F

53

TOTAAL

70

Source/Bron : GRADATA au/op 24/1/2011 GRADATA 05/01/2012

Opmerking

Gelet op de tijdsduur van de procedure, stemmen het aantal ingewilligde verzoeken van één jaar niet noodzakelijk overeen met het aantal genadeverzoekschriften van datzelfde jaar.