SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
24 novembre 2010 24 november 2010
________________
Question écrite n° 5-403 Schriftelijke vraag nr. 5-403

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Nations unies (ONU) - Comité des droits de l'homme - Prisons belges - Mesures Verenigde Naties (VN) - Mensenrechtencomité - Belgische gevangenissen - Maatregelen 
________________
établissement pénitentiaire
régime pénitentiaire
Régie des Bâtiments
institution spécialisée de l'ONU
Conseil des droits de l'homme ONU
strafgevangenis
strafstelsel
Regie der Gebouwen
gespecialiseerde instelling van de VN
Mensenrechtenraad van de VN
________ ________
24/11/2010Verzending vraag
1/2/2011Herkwalificatie
24/11/2010Verzending vraag
1/2/2011Herkwalificatie
________ ________
Requalifiée en : demande d'explications 5-406 Requalifiée en : demande d'explications 5-406
________ ________
Question n° 5-403 du 24 novembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-403 d.d. 24 november 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le Comité des droits de l'homme des Nations unies (ONU) a déposé en octobre 2010 un rapport (CCPR/C/BEL/CO/5) concernant le cinquième rapport périodique de la Belgique. Ce rapport de l'ONU est particulièrement critique sur la situation des prisons belges.

Selon le Comité, les prisons belges sont surpeuplées (jusqu'à 150%), les bâtiments sont vétustes et les détenus ne sont pas séparés selon le régime de détention. En outre, toutes les dispositions de la loi de base du 12 janvier 2005

concernant l'administration pénitentiaire ainsi que le statut juridique des détenus (loi Dupont) ne sont pas encore entrées en vigueur. Le Comité des droits de l'homme exige que ces problèmes, en particulier celui de la surpopulation, soient appréhendés. Il demande en outre de ne pas investir exclusivement dans la construction de nouveaux établissements, mais également d'envisager des peines alternatives, comme la surveillance électronique et la libération conditionnelle.

Les problèmes sont connus depuis longtemps déjà mais nous devrons sans doute encore un peu attendre les solutions. Le gouvernement actuel avait pourtant promis de construire 2.500 cellules supplémentaires durant cette législature. C'est pourquoi il est grand temps de faire le point de la situation.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Le ministre peut-il me donner un aperçu actuel et chiffré de l'ampleur du problème de la surpopulation dans les prisons belges ?

2) Combien de cellules supplémentaires seront-elles réalisées durant cette législature ? Le ministre peut-il me donner un état des lieux détaillé des nouvelles constructions et extensions de prisons envisagées ? Sera-ce suffisant pour résorber la surpopulation actuelle ? Peut-il situer ces travaux dans un calendrier et les travaux respectent-ils celui-ci ? Quel budget est-il prévu pour les réaliser ? Estime-t-il que le budget et le calendrier sont réalistes par rapport à l'objectif visé ?

3) Le ministre partage-t-il les conclusions du Comité des droits de l'homme de l'ONU, suivant lesquelles nos prisons sont souvent obsolètes ? Quelles initiatives a-t-il déjà prises pour adapter aux normes actuelles nos anciennes infrastructures carcérales ? Peut-il me donner un état des lieux détaillé des rénovations de prisons belges envisagées ? Quels budgets et délais sont-ils prévus pour réaliser ces travaux ? Estime-t-il qu'il s'agit d'une estimation réaliste ?

4) Le ministre peut-il me confirmer que les détenus ne sont pas séparés suivant le régime de détention, comme l'indique le Comité des droits de l'homme ? Cela a-t-il un rapport avec la surpopulation ou d'autres problèmes se posent-ils ? Dans l'affirmative, de quels problèmes s'agit-il ? Quelles démarches le ministre accomplira-t-il pour y remédier ?

5) Quelle est la position du ministre à l'égard de l'appel du Comité des droits de l'homme à investir davantage dans les peines alternatives ? Peut-il me donner l'évolution chiffrée du nombre de détenus se trouvant sous surveillance électronique ? Existe-t-il des plans pour étendre cette application ? Quelle est sa position à l'égard de la surveillance électronique de personnes en détention préventive (elles forment finalement une partie importante de la population carcérale) ? A-t-il l'intention d'étendre également le système à ce groupe ?

6) Quel est l'état actuel de la mise en œuvre de la loi Dupont ? Quelles dispositions ne sont-elles pas encore entrées en vigueur ? Peut-il me dire pourquoi ce n'est pas encore le cas ? Quand prévoit-il l'entrée en vigueur de ces dispositions ?

7) Le Comité des droits de l'homme attend une réponse point par point à ses critiques. Quels arguments le ministre présentera-t-il au Comité en réponse aux faits précités ?

 

Het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties (VN) bracht in oktober 2010 een rapport (CCPR/C/BEL/CO/5) uit naar aanleiding van het vijfde periodieke verslag van België. Dit VN-rapport is bijzonder kritisch over de toestand in de Belgische gevangenissen.

Volgens het Comité zijn de Belgische gevangenissen overbevolkt (tot 150 %), zijn de gebouwen verouderd en worden de gevangenen niet gescheiden volgens strafmaat. Bovendien zijn nog niet alle bepalingen van de basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden (wet Dupont) in werking getreden. Het Mensenrechtencomité eist dat die problemen, in het bijzonder de overbevolking, worden aangepakt. Het vraagt bovendien om niet uitsluitend te investeren in de bouw van nieuwe gevangenissen, maar ook om alternatieve straffen zoals elektronisch toezicht en voorwaardelijke vrijlatingen te overwegen.

De problemen zijn al langer gekend, op de oplossingen moeten we wellicht nog even wachten. Nochtans beloofde de huidige regering om nog tijdens deze zittingsperiode 2500 cellen bij te bouwen. Daarom is het de hoogste tijd voor een stand van zaken.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Kan de minister mij een actueel en becijferd overzicht geven van de omvang van de problematiek van de overbevolking in de Belgische gevangenissen?

2) Hoeveel bijkomende cellen zijn gedurende deze zittingsperiode gerealiseerd? Kan de minister mij een uitvoerige stand van zaken geven over de geplande nieuwbouw en uitbreiding van gevangenissen? Zal dat voldoende zijn om de huidige overbevolking op te vangen? Kan hij die werken situeren in een tijdsschema en volgen de werkzaamheden dat schema? Welk budget is uitgetrokken om dit te realiseren? Is hij van mening dat het budget en het tijdsschema realistisch zijn ten opzichte van het beoogde doel?

3) Is de minister akkoord met de conclusie van het VN-Mensenrechtencomité dat onze gevangenissen in vele gevallen verouderd zijn? Welke initiatieven heeft hij al ondernomen om onze oudere gevangenisinfrastructuur aan te passen aan de huidige normen? Kan hij mij een uitvoerige stand van zaken geven over de geplande renovaties van de Belgische gevangenissen? In welk budget en welke tijdsspanne is voorzien om dit te realiseren? Acht hij dit een realistische inschatting?

4) Kan hij mij bevestigen dat gevangen niet gescheiden worden volgens strafmaat, zoals het Mensenrechtencomité stelt? Heeft dit te maken met de overbevolking of zijn er nog andere problemen? Zo ja, over welke problemen gaat het dan? Welke stappen zal hij doen om dit euvel te verhelpen?

5) Wat is het standpunt van de minister ten opzichte van de oproep van het Mensenrechtencomité om meer te investeren in alternatieve straffen? Kan hij mij de becijferde evolutie geven van het aantal gevangenen dat onder elektronisch toezicht staat? Zijn er plannen om deze toepassing uit te breiden? Hoe staat hij ten opzichte van het elektronische toezicht op mensen in voorlopige hechtenis (zij vormen tenslotte een aanzienlijk deel van de gevangenispopulatie)? Is hij van plan het systeem ook tot die groep uit te breiden?

6) Hoever staat het met de uitvoering van de wet Dupont? Welke bepalingen zijn nog niet in werking getreden? Kan hij mij vertellen waarom dat nog altijd niet is gebeurd? Voor wanneer voorziet hij de inwerkingtreding van die bepalingen?

7) Het Mensenrechtencomité verwacht een puntsgewijs antwoord op zijn kritieken. Welke argumenten zal de minister het Comité voorleggen in antwoord op voornoemde feiten?