SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2010-2011 | Zitting 2010-2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
12 juillet 2011 | 12 juli 2011 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 5-2693 | Schriftelijke vraag nr. 5-2693 | ||||||||
de Claudia Niessen (Ecolo) |
van Claudia Niessen (Ecolo) |
||||||||
au ministre de la Justice |
aan de minister van Justitie |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Le système de reconnaissance faciale mis en oeuvre par Facebook | Het gezichtsherkenningssysteem gebruikt op Facebook | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
droit à l'image protection de la vie privée site internet communauté virtuelle médias sociaux |
beeldrecht eerbiediging van het privé-leven internetsite virtuele gemeenschap sociale media |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Requalification de : demande d'explications 5-1104 | Requalification de : demande d'explications 5-1104 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 5-2693 du 12 juillet 2011 : (Question posée en français) | Vraag nr. 5-2693 d.d. 12 juli 2011 : (Vraag gesteld in het Frans) | ||||||||
En décembre 2011, le réseau social Facebook, qui regroupe plus de 600 millions d'utilisateurs dans le monde, à introduit la technique dite de reconnaissance faciale aux États-Unis. Aujourd'hui, l'entreprise a déclaré avoir étendu cette fonctionalité à une " majorité de pays ". Les utilisateurs de ce réseau social ont déjà de longue date la possibilité de " tagguer " des images, c'est-à-dire de marquer à leur insu le nom de personnes sur des photos qu'ils mettent en ligne. Si la personne " taggée " est membre du réseau, elle recevra une notification et pourra, selon sa volonté, choisir d'enlever cette marque et / ou de désactiver cette fonctionnalité. Si la personne n'est pas membre du réseau social, elle ne sera pas informée de cette identification d'une image la concernant. Le système de reconnaissance faciale mis en œuvre cet hiver par Facebook élargit cette fonction de marquage de photos, en proposant à un utilisateur ayant taggué une personne, d'autres photos de la même personne, détectées sur la toile mondiale via le système de reconnaissance faciale. L'identification des personnes dans le cadre de ce système ne concernerait que les photos nouvellement téléchargées, assure Facebook. Si quelqu'un charge par exemple des photos d'une fête, ces photos seront comparées avec d'autres photos que cette personne a déjà chargées dans le passé. Au cas où une ressemblance est détectée, le service propose au chargeur de tagguer la personne sur chacune de ces autres photos trouvées. Les défenseurs de la protection de la vie privée critiquent essentiellement le manque de transparence dans la mise en œuvre de la technique, ainsi que la communication de Facebook à propos de cette innovation. Pour l'entreprise, il revient aux utilisateurs eux-mêmes de prendre l'initiative d'empêcher que leur nom ne soit proposé automatiquement pour être taggué. Outre cette nouvelle technique de reconnaissance faciale, la pratique des photos chargées et tagguées par des tiers est en soi douteuse. En effet, la personne tagguée peut bel et bien enlever le " tag " - si elle en est informée - mais elle n'a pas accès à la photo même. Dès lors, si elle veut que la photo soit supprimée, c'est à elle de contacter le chargeur, qui peut se trouver dans n'importe quel pays du monde. Considérant cette récente évolution du réseau social Facebook, j'aimerais connaître votre position vis-à-vis des exigences de certains défenseurs de la vie privée qui revendiquent de permettre le chargement de photos uniquement suite au consentement préalable explicite exprimé par les personnes concernées. |
In december 2011 heeft het sociale netwerk Facebook, dat meer dan 600 miljoen gebruikers over de wereld heeft, in de Verenigde Staten de techniek van de gezichtsherkenning ingevoerd. De onderneming heeft vandaag bekendgemaakt dat het die techniek in een "meerderheid van de landen" heeft ingevoerd. De gebruikers van dit sociale netwerk hebben al lang de mogelijkheid om afbeeldingen te "taggen", dat wil zeggen namen van personen op foto's aanduiden zonder het medeweten van die personen. Als de "getagde" persoon lid is van het netwerk, zal hij een bericht krijgen en kan hij als hij wenst die aanduiding verwijderen en of die mogelijkheid desactiveren. Als de persoon geen lid is van het sociale netwerk wordt hij niet op de hoogte gebracht van de identificatie van een afbeelding waar hij op staat. Het systeem van gezichtsherkenning dat Facebook deze winter heeft ingevoerd, breidt die aanduidingsfunctie van foto's uit, door de gebruiker die een persoon getagd heeft andere foto's van dezelfde persoon voor te stellen die wereldwijd op het web worden opgespoord via het systeem van gezichtsherkenning. Facebook verzekert dat de identificatie van personen aan de hand van dat systeem enkel foto's betreft die recent zijn opgeladen. Als iemand bijvoorbeeld foto's van een feest oplaadt, zullen die foto's vergeleken worden met andere foto's die die persoon reeds vroeger heeft opgeladen. Als er een gelijkenis wordt ontdekt, stelt de dienst aan de gebruiker voor de persoon te taggen op elke andere gevonden foto. De verdedigers van de bescherming van de privacy hebben vooral kritiek op het gebrek aan transparantie bij de ingebruikname van de techniek, evenals op de communicatie van Facebook over die vernieuwing. Volgens de onderneming moeten de gebruikers zelf het initiatief nemen om te beletten dat hun naam automatisch wordt voorgesteld voor tagging. Los van die nieuwe techniek van gezichtsherkenning is de praktijk van foto's die worden geladen en getagd door derden dubieus. Immers, de getagde persoon kan de "tag" wel verwijderen - als hij ervan op de hoogte is gebracht - maar hij heeft geen toegang tot de foto zelf. De getagde persoon moet degene die de foto heeft geladen dan contacteren, maar die laatste kan zich in om het even welk land van de wereld bevinden. In het licht van die recente evolutie van het sociale netwerk Facebook zou ik graag weten wat uw standpunt is ten aanzien van de eisen van sommige verdedigers van de privacy. Zij eisen dat het laden van foto's enkel wordt toegestaan na voorafgaande en expliciete goedkeuring van de betrokken personen. |
||||||||
Réponse reçue le 1 décembre 2011 : | Antwoord ontvangen op 1 december 2011 : | ||||||||
Je me bornerai à reprendre la réponse que j’ai formulée à la question orale 5-1104, identique à la présente question. Il ne m’appartient pas de me prononcer sur les faits allégués par Mme la Sénatrice. Une photo est une donnée à caractère personnel et les traitements qui lui sont appliqués, à savoir sa diffusion sur Internet et l’utilisation de la reconnaissance faciale, sont soumis aux dispositions de la loi du 8 décembre 1992 relative à la protection de la vie privée à l’égard des traitements de données à caractère personnel. Concernant la diffusion d’images sur internet, la Commission de la protection de la vie privée a considéré dans son avis 33/2007 du 28 novembre 2007 relatif à la diffusion d’images que la diffusion d’image sur Internet requerrait le consentement explicite de la personne concernée. Ce consentement ne doit pas être écrit. Un consentement verbal est toutefois difficile à prouver. Un responsable du traitement prudent tentera, dès lors, autant que possible, d’obtenir le consentement écrit de la ou des personnes concernées, ce à des fins de preuve. Concernant l’utilisation de logiciel de reconnaissance faciale, je n’ai pas connaissance de prise de position officielle de la Commission de la protection de la vie privée sur le sujet. Par contre, la Commission nationale Internet et liberté française et la Commission luxembourgeoise de protection des données ont estimé que la reconnaissance faciale constitue une analyse biométrique soumise à la Directive 95/46/CE « vie privée » et que « le tag de personne sur des photos ne devrait se faire qu’avec l’accord de ces mêmes personnes et ne devrait pas être activé par défaut ». Le Groupe 29, qui regroupe les autorités de protection des données des 27 états membres de l’UE, travaille sur une mise à jour de son document de travail sur la biométrie, afin de prendre en compte la problématique de la reconnaissance faciale sur Facebook. Je ne manquerai pas de suivre les avis du Groupe 29 sur cette question. Dans l’intervalle, il ne me semble pas opportun de modifier la loi du 8 décembre 1992, dans la mesure où la Directive 95/46/CE « vie privée », à l’origine de cette loi, est en cours de réexamen au sein de l’Union européenne. Par contre, les personnes qui estiment que leur droit à la vie privée est lésé, peuvent en vertu des articles 14 et 31 de la loi du 8 décembre 1992 porter plainte soit devant le président du tribunal de première instance siégeant comme en référé, soit devant la Commission de la protection de la vie privée. |
Ik zal mij beperken tot het hernemen van het antwoord dat ik heb gegeven op de mondelinge vraag 5-1104 die identiek aan deze vraag was. Ik ben niet bevoegd om mij uit te spreken over de feiten die mevrouw de senator heeft aangevoerd. Een foto is een persoonsgegeven en de verwerkingen die erop worden toegepast, te weten de verspreiding ervan op internet en het gebruik van gezichtsherkenning, zijn onderworpen aan de bepalingen van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. Met betrekking tot de verspreiding van beeldmateriaal op internet heeft de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in haar advies 33/2007 van 28 november 2007 inzake de verspreiding van beeldmateriaal geoordeeld dat de verspreiding van beeldmateriaal op internet de expliciete toestemming van de betrokken persoon vereist. Deze toestemming moet niet schriftelijk zijn. Een mondelinge toestemming is evenwel moeilijk te bewijzen. Een voorzichtige verantwoordelijke voor de verwerking zal dan ook trachten waar mogelijk de schriftelijke toestemming van de betrokken perso(o)n(en) te krijgen als bewijsmateriaal. Met betrekking tot het gebruik van gezichtsherkenningssoftware kan ik niet zeggen of de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer hierover een officieel standpunt heeft ingenomen. De Commission nationale Internet et liberté française en de Commission luxembourgeoise de protection des données hebben daarentegen wel geoordeeld dat de gezichtsherkenning een biometrische analyse is die onder de richtlijn 95/46/EG 'persoonlijke levenssfeer' valt, en dat het “taggen” van personen op foto's enkel mag gebeuren met de toestemming van deze personen en niet standaard geactiveerd mag zijn bij gebreke van reactie. De Groep 29, die de autoriteiten voor gegevensbescherming van de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU) bijeenbrengt, werkt aan een bijwerking van zijn werkdocument over de biometrie teneinde rekening te houden met de problematiek van de gezichtsherkenning op Facebook. Ik zal niet nalaten de adviezen van Groep 29 over deze aangelegenheid te volgen. Ondertussen lijkt het mij niet gepast om de wet van 8 december 1992 te wijzigen aangezien de richtlijn 95/46/EG 'persoonlijke levenssfeer' die aan de basis van die wet ligt, opnieuw onderzocht wordt in de EU. Maar de personen die oordelen dat hun recht op de persoonlijke levenssfeer geschonden is, kunnen krachtens artikel 14 en 31 van de wet van 8 december 1992 evenwel klacht indienen bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg die zitting houdt in kort geding, of bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. |