SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
13 avril 2011 13 april 2011
________________
Question écrite n° 5-2113 Schriftelijke vraag nr. 5-2113

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'Intégration sociale

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Asiles d'animaux - Nombres - Contrôles Dierenasielen - Aantallen - Controles 
________________
bien-être des animaux
protection des animaux
animal domestique
inspection vétérinaire
welzijn van dieren
dierenbescherming
huisdier
veterinaire inspectie
________ ________
13/4/2011Verzending vraag
25/5/2011Antwoord
13/4/2011Verzending vraag
25/5/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-2113 du 13 avril 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-2113 d.d. 13 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les asiles d'animaux sont des organismes particuliers. Ils se préoccupent d'animaux qui sont abandonnés pour des raisons très diverses. Ils remplissent ainsi plusieurs missions très importantes, tant au profit de la société qu'en faveur du bien-être des animaux concernés. Les services de la police locale sont souvent confrontés à toutes sortes d'animaux errants. Pour eux, l'asile d'animaux constitue la seule solution, tant pour la capture que pour l'hébergement et les soins de ces animaux. Pour de nombreux maîtres qui, pour nombre de raisons, doivent prendre congé de leurs animaux de compagnie, l'asile d'animaux constitue la plupart du temps la seule solution valable.

Dans des circonstances optimales, un asile d'animaux concilie la fonction sociale à un respect fondamental des droits des animaux. L'agrément et le contrôle des asiles d'animaux relèvent de la direction générale Animaux, Végétaux et Alimentation du Service public fédéral (SPF) Santé publique. Le service Inspection Produits de consommation, Bien-être animal et CITES pour les animaux qui ne sont pas considérés comme animaux de rente en assure l'inspection. Tout ceci est régi par la loi du 14 août 1986 relative à la protection et au bien-être des animaux et par l'arrêté royal du 17 février 1997 portant les conditions d'agrément des élevages de chiens, élevages de chats, refuges pour animaux, pensions pour animaux et établissements commerciaux pour animaux, et les conditions concernant la commercialisation des animaux.

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) Le nombre actuel d'asiles d'animaux en Belgique correspond-il aux besoins en places et en soins? La ministre connaît-elle le rapport entre l'offre et la demande à ce sujet?

2) Combien d'inspecteurs du service Inspection Produits de consommation, Bien-être animal et CITES pour les animaux qui ne sont pas considérés comme animaux de rente sont-ils spécifiquement chargés du contrôle de la qualité des asiles d'animaux? Combien de contrôles ont-ils été effectués chaque année dans ces asiles de 2006 à 2010? Sur quelles conclusions ces contrôles ont-ils débouché? La ministre juge-t-elle suffisantes la nature et le nombre de ces visites d'inspection? Peut-elle assurer que la situation générale et moyenne des asiles d'animaux correspond aux exigences de qualité imposées?

3) Dans combien de cas le service d'inspection a-t-il constaté des problèmes de qualité, chaque année, de 2006 à 2010? Quels problèmes de qualité sont-ils les plus fréquents? Quelles furent les suites de ces inspections? Des asiles d'animaux ont-ils été fermés? Des dossiers ont-ils été transmis au parquet?

4) Qu'a fait la ministre ou qu'envisage-t-elle de faire en faveur d'une politique active et proactive pour les asiles d'animaux? Quels sont, selon elle, les principaux défis, menaces et possibilités dans un avenir proche?

 

Dierenasielen zijn bijzondere instellingen. Ze bekommeren zich om dieren die omwille van heel diverse redenen aan hun lot worden overgelaten. Ze vervullen daarmee een combinatie van zeer belangrijke opdrachten, zowel in het voordeel van de samenleving als met betrekking tot het welzijn van de betrokken dieren. Lokale politiediensten worden vaak geconfronteerd met rondlopende dieren allerlei; voor hen is het dierenasiel de enige oplossing, zowel voor het vangen als het huisvesten, verzorgen en behandelen van deze dieren. Voor vele baasjes die om tal van oorzaken afscheid moeten nemen van hun huisdieren, vormt het dierenasiel meestal de enige valabele oplossing.

In optimale maar gewenste omstandigheden koppelt een dierenasiel de maatschappelijke functie aan een fundamenteel respect voor dierenrechten. Erkenning, toezicht en controle op de dierenasielen berusten bij de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding. De dienst Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en CITES voor niet-nutsdieren staat in voor de inspectie ervan. Dit alles wordt geregeld door de wet betreffende de bescherming en het welzijn der dieren van 14 augustus 1986 en het koninklijk besluit houdende de erkenningvoorwaarden voor hondenkwekerijen, kattenkwekerijen, dierenasielen, dierenpensions en handelszaken voor dieren, en de voorwaarden inzake de verhandeling van dierenvan 17 februari 1997.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Komt het huidige aantal dierenasielen in België tegemoet aan de noden voor plaatsing, verzorging en behandeling? Heeft de geachte minister kennis van de mate waarop vraag en aanbod zich in deze zaak tot elkaar verhouden?

2) Hoeveel inspecteurs van de dienst Inspectie Consumptieproducten, Dierenwelzijn en CITES voor niet-nutsdieren zijn specifiek belast met de controle op de kwaliteiten van de dierenasielen? Hoeveel controles ter plaatse werden er jaarlijks uitgevoerd, dit in de periode van 2006 tot 2010? Tot welke conclusies leidden deze controles? Beoordeelt zij de aard en het aantal van deze inspectiebezoeken als voldoende? Kan zij verzekeren dat de algemene en gemiddelde toestand van de dierenasielen beantwoordt aan de gestelde kwaliteitseisen?

3) In hoeveel gevallen stelde de inspectiedienst jaarlijks in de periode van 2006 tot 2010 zware kwaliteitsproblemen vast? Welke kwaliteitsproblemen komen het meeste voor? Tot welke gevolgen leidde deze inspecties? Werden er dierenasielen gesloten? Werden er dossiers aan het parket bezorgd?

4) Wat ondernam of plant zij met betrekking tot een actief en proactief beleid voor dierenasielen? Waar ziet zij de belangrijkste uitdagingen, bedreigingen en kansen in de nabije toekomst?

 
Réponse reçue le 25 mai 2011 : Antwoord ontvangen op 25 mei 2011 :

1. Depuis déjà plus de 15 ans, mes services collectent des données statistiques afférentes aux nombres d'animaux recueillis dans les refuges belges. Au cours de cette période, le nombre d'animaux recueillis est demeuré plus ou moins constant, avec une légère diminution en ce qui concerne les chiens tandis que le nombre de chats a augmenté. Il est évident que la plupart des refuges aimeraient voir leur capacité être renforcée pour pouvoir accueillir encore davantage d'animaux, mais un manque de moyens ou de places vient souvent contrecarrer la réalisation de ces plans.

2. & 3. Le Service Inspection du bien-être animal du Service public fédéral (SPF) Santé publique dispose actuellement de treize inspecteurs-vétérinaires.

Le tableau qui suit donne, pour la période 2006-2010, le nombre de contrôles effectués dans des refuges et le nombre de ceux-ci ne répondant pas aux obligations de la législation sur le bien-être des animaux (problèmes de qualité).


Nombre de contrôles dans les refuges

Nombre de refuges présentant des problèmes de qualité

Nombre de procès-verbaux

Fermeture de refuges

2006

22

7

3

-

2007

33

14

8

1 retrait d’agrément

2008

51

10

5

1 retrait d’agrément

2009

66

10

2

-

2010

75

17

2

1 arrêt d’activités après PV

Les infractions constatées sont diverses et ont trait aussi bien au non-respect des exigences administratives qu’au non-respect des conditions de détention. Le plus souvent, ces infractions sont constatées dans des petits refuges gérés en famille et sont dues soit à un manque de moyens financiers et/ou mauvaise gestion de ceux-ci soit à une incapacité de gérer un refuge.

4. Plusieurs mesures directes et indirectes ont déjà été prises dans le passé afin de réduire le nombre d'animaux recueillis dans des refuges et d'accroître le nombre d'animaux qui retrouvent leur propriétaire. La vente de chiens et de chats sur les marchés et la détention de ces animaux dans les commerces d'animaux ont ainsi été interdites, les éleveurs agréés doivent passer en revue un questionnaire avec les futurs propriétaires, la publicité pour la vente de chiens et de chats a été limitée et l'enregistrement des chiens est obligatoire.

L'an dernier encore, le plan pluriannuel « Chats » a été rendu public. Ce plan contient un ensemble de mesures visant à diminuer le nombre de chats errants et le nombre de chats dans les refuges. Cette problématique fait actuellement l'objet d'une concertation avec les différents secteurs concernés (refuges, éleveurs...). De même, une étude ordonnée par le Service public fédéral Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement sur la possibilité de stériliser les chatons en bas âge est en cours de réalisation.

Les principaux défis consisteront sans nul doute dans le futur aussi à limiter le flux entrant d'animaux dans les refuges et à en optimiser le flux sortant.

Une meilleure collaboration entre refuges et l'échange d'informations pour un meilleur fonctionnement pourraient également contribuer dans une large mesure à optimiser l’accueil des animaux. Malheureusement, il manque une association faîtière dynamique pour jouer ce rôle. Enfin, j’ai l’intention de voir si l’on peut inciter les pouvoirs locaux à indemniser financièrement les refuges pour les tâches qui leur sont confiées par ces administrations.

1. Mijn diensten verzamelen reeds meer dan vijftien jaren statistische gegevens over de aantallen dieren die in de Belgische asielen opgevangen worden. Het aantal opgevangen dieren is gedurende die tijd ongeveer constant gebleven, met een lichte daling bij de honden en een stijging bij de katten. Het spreekt vanzelf dat de meeste asielen hun capaciteit graag vergroot zouden zien om zodoende nog meer dieren te kunnen opvangen, maar dikwijls doorkruist een tekort aan middelen of aan plaats de realisatie van deze plannen.

2. & 3. De Inspectiedienst Dierenwelzijn van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid beschikt heden over dertien inspecteur-dierenartsen.

In onderstaande tabel zijn voor de periode 2006 tot 2010 het aantal controles van asielen weergegeven en het aantal, dat niet voldoet aan de eisen van de wetgeving op het dierenwelzijn (kwaliteitsproblemen).


Aantal controles in asielen

Aantal asielen met kwaliteitsproblemen

Aantal PV’s

Sluiting asielen

2006

22

7

3

-

2007

33

14

8

1 intrekking erkenning

2008

51

10

5

1 intrekking erkenning

2009

66

10

2

-

2010

75

17

2

1 stopzetting na PV

De vastgestelde overtredingen zijn divers en hebben betrekking op de niet-naleving van zowel administratieve eisen als van de voorwaarden voor huisvesting. De meeste inbreuken worden vastgesteld in kleine asielen in familieverband gerund, en zijn te wijten aan een tekort en/of een slecht beheer van financiële middelen als aan een onvermogen tot het besturen van een asiel.

4. In het verleden werden reeds verschillende directe en indirecte maatregelen genomen om het aantal dieren dat in asielen terechtkomt te verminderen en het aantal dieren dat kan herenigd worden met zijn eigenaar te verhogen. Zo werd de verhandeling van honden en katten op markten en het houden van deze dieren in dierenwinkels verboden, moeten erkende kwekers een vragenlijst overlopen met toekomstige eigenaars, werd de publiciteit voor het verhandelen van honden en katten aan banden gelegd, en werd de registratie van honden verplicht

Vorig jaar nog werd het meerjarenplan katten bekendgemaakt. Dit plan omvat een reeks maatregelen om het aantal zwerfkatten en het aantal katten dat in een asiel terechtkomt, terug te dringen. Momenteel vindt overleg over deze problematiek plaats met de verschillende betrokken sectoren (asielen, kwekers, ...). Bovendien loopt momenteel in opdracht van de Federale overheidsdienst Volksgezondheid Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een onderzoek naar de mogelijkheid om kittens op jonge leeftijd te steriliseren.

De belangrijkste uitdagingen in dit kader zullen ongetwijfeld ook in de toekomst het beperken van de instroom van dieren in asielen zijn en het optimaliseren van de uitstroom.

Een betere samenwerking tussen de verschillende asielen en een uitwisseling van informatie om de werking te verbeteren zou eveneens een grote bijdrage kunnen leveren tot de optimalisatie van de opvang van dieren. Jammer genoeg ontbreekt een dynamische overkoepelende vereniging om deze taak op zich te nemen. Tot slot heb ik ook de intentie om na te gaan of de lokale besturen aangezet kunnen worden om de asielen financieel te vergoeden voor de taken die ze door deze besturen toevertrouwd krijgen.