SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
12 avril 2011 12 april 2011
________________
Question écrite n° 5-2062 Schriftelijke vraag nr. 5-2062

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Amendes routières - Paiements erronés - Causes et conséquences - Mesures Verkeersboetes - Foute betalingen - Oorzaken en gevolgen - Maatregelen 
________________
circulation routière
amende
infraction au code de la route
virement
services financiers de la poste
wegverkeer
geldboete
overtreding van het verkeersreglement
overschrijving
financiële dienst van de post
________ ________
12/4/2011Verzending vraag
17/6/2011Antwoord
12/4/2011Verzending vraag
17/6/2011Antwoord
________ ________
Question n° 5-2062 du 12 avril 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-2062 d.d. 12 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Il semblerait que, chaque jour, quatre cents amendes routières soient payées de manière erronée, soit 146.000 par an. Le médiateur fédéral impute ces erreurs au bulletin de virement, sur lequel est imprimé un numéro de référence. Si le contrevenant désire effectuer un virement en ligne, il doit introduire ce numéro manuellement, ce qui entraîne manifestement de nombreuses erreurs.

Selon la ministre de l'Intérieur, c'est à vous que je dois adresser les questions suivantes :

1) Le ministre confirme-t-il le nombre élevé de paiements erronés d'amendes routières, estimé à près de 150 000 par an ?

2) Estime-t-il, comme le médiateur fédéral, que la cause principale réside dans l'introduction manuelle du numéro de référence en cas de homebanking ?

3) Quelles sont les conséquences de ces paiements erronés ? Constituent-ils un manque à gagner pour l'État ? Combien de charges et de frais administratifs supplémentaires cela entraîne-t-il? Qu'a-t-il entrepris ou compte-t-il entreprendre pour enrayer cette évolution indésirable ?

 

Naar verluidt worden er dagelijks vier honderd verkeersboetes op een foute wijze betaald. Dit zijn er per jaar 146 000. De Federale Ombudsman vindt de oorzaak daarvan in het overschrijvingsformulier, waarop een refertenummer staat voorgedrukt. Bij online bankieren moet de betaler dit nummer manueel invoeren en daar loopt het blijkbaar heel vaak mis.

De minister van Binnenlandse Zaken verwees me door voor volgende vragen:

1) Beaamt de geachte minister de hoge cijfers van de fout betaalde verkeersboetes, geraamd op bijna 150 000 per jaar?

2) Deelt hij de analyse van de Federale Ombudsman dat het vooral het manueel invullen van het refertenummer bij homebanking deze problemen veroorzaakt?

3) Tot welke gevolgen leiden deze foute betalingen? Derft de Staat hierdoor inkomsten? Hoeveel bijkomende administratieve last en kost brengt dit met zich mee? Wat ondernam of plant de minister om deze ongewenste ontwikkelingen te counteren?

 
Réponse reçue le 17 juin 2011 : Antwoord ontvangen op 17 juni 2011 :

1) et 2) Je ne peux confirmer le chiffre de 150 000 paiements fautifs en matière de perceptions immédiates que vous citez. Ce nombre de paiements fautifs a été mentionné dans le Rapport annuel 2008 du Médiateur fédéral. Et bien, depuis lors, la situation a changé.

En 2010, 94 % des 3 086 231 paiements reçus pour les perceptions immédiates étaient correctement effectués et les paiements pouvaient être attribués au dossier de perception immédiate. S’il est fait abstraction pour les 6 % restants des amendes payées tardivement, alors il apparaît que 1,66 % (ou 51 196 paiements) ne pouvaient pas être attribués à une perception immédiate. Ce qui fait donc une moyenne de 140 par jour.

L’évolution favorable de la situation est à attribuer à différents facteurs.

1) les citoyens se familiarisent de plus en plus au paiement via un bulletin de versement avec une communication structurée étant donné que c’est la forme de paiement la plus utilisée pour les clients d’entreprises qui livrent des services tels les télécommunications, le gaz, l’électricité, l’eau, etc.

2) la lettre accompagnant l’avis de paiement contient la recommandation explicite d’utiliser la communication structurée au risque que la procédure judiciaire puisse être continuée ;

3) dans la mesure où il ne serait pas payé correctement alors une lettre de rappel est envoyée avec la même communication ;

4) les applications « homebanking » contrôlent, au moyen d’un chiffre de vérification, si la communication structurée a été introduite correctement ;

5) lorsque la communication structurée n’est pas utilisée, « bpost » essaie alors encore, sur base de certaines données (plaque d’immatriculation, numéro du procès verbal, etc.) reprises dans le cadre de la communication libre, d’attribuer le paiement correctement ;

6) si malgré tout, il est payé cash dans un bureau de poste, cela ne peut se faire qu’au moyen de la communication structurée.

Certains n’utilisent consciemment aucune communication ou utilisent le cadre communication libre pour exprimer leurs mécontentements par rapport à l’amende.

3) L’État ne souffre d’aucune perte directe du fait de paiements fautifs : ceux-ci arrivent directement sur un compte d’un receveur des amendes pénales du Service public fédéral (SPF) Finances.

Les paiements fautifs provoquent quand même une charge administrative supplémentaire. Cette proposition de perception immédiate reste ‘impayée’, d’abord auprès de la Poste et ensuite auprès de la Police et des Parquets, de sorte qu’elle doit être traitée en tant que telle : la Police imprime un procès verbal, le transmet au Parquet, lequel ouvre un dossier et adresse une proposition de transaction au contrevenant présumé. Le contrevenant peut encore transmettre une preuve de son ordre de virement et le paiement au Parquet qui effectuera alors des recherches manuelles et comptabilisera le paiement. Si le contrevenant ne réagit pas à la transaction alors il sera assigné devant le juge pénal. Néanmoins et même lors de l’exécution du jugement, le contrevenant peut encore prouver le paiement.

Le coût de ce travail supplémentaire, surtout auprès des Parquets et des Tribunaux n’est toutefois pas estimable. L’engagement d’actions pour remédier à cette situation relève plutôt de la compétence des collègues qui ont la Justice et la Sécurité routière dans leur compétence.

1) en 2) Ik kan het door u aangehaalde aantal van 150 000 foute betalingen inzake onmiddellijke inningen niet bevestigen. Dit aantal foute betalingen werd vermeld in het Jaarverslag 2008 van de Federale Ombudsman. Welnu, sindsdien is de toestand veranderd.

In 2010 werd 94 % van de 3 086 231 ontvangen betalingen voor de onmiddellijke inningen correct uitgevoerd en konden de betalingen worden toegewezen aan het dossier van de onmiddellijke inning. Indien voor de resterende 6 % abstractie gemaakt wordt van de te laat betaalde boetes, dan blijkt dat 1,66 % (of 51 196 betalingen) niet konden worden toegewezen aan een onmiddellijke inning. Dat zijn er dus gemiddeld 140 per dag.

Dat de toestand gunstig is geëvolueerd, is te wijten aan verschillende factoren.

1) de burgers raken meer en meer vertrouwd met het betalen via een overschrijving met een gestructureerde mededeling aangezien het de meest gebruikte betalingsvorm is voor klanten van bedrijven die diensten zoals telecom, gas, elektriciteit, water, enz. Leveren ;

2) de begeleidende brief bij het betalingsbericht bevat de expliciete aanbeveling om de gestructureerde mededeling te gebruiken op gevaar af dat de gerechtelijke procedure kan worden verder gezet ;

3) indien niet correct zou betaald zijn dan wordt een herinneringsbrief verstuurd met dezelfde mededeling ;

4) de homebanking-toepassingen controleren of de gestructureerde mededeling correct werd ingevuld door middel van een controlegetal ;

5) indien de gestructureerde mededeling niet wordt gebruikt dan probeert “bpost” op basis van een aantal gegevens (kentekenplaat, PV-nummer, enz.) die in het vrije mededelingsveld worden vermeld, de betaling alsnog correct toe te wijzen ;

6) indien er dan toch cash betaald wordt in een postkantoor dan kan dat enkel mits vermelding van de gestructureerde mededeling.

Sommigen gebruiken doelbewust geen mededeling of gebruiken het vrije mededelingsveld om hun ongenoegen over de boete te uiten.

3) De Staat leidt geen rechtstreeks verlies door de foute betalingen: deze komen terecht op een rekening van een ontvanger van de penale boetes bij de Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën.

De foute betalingen zorgen wel voor een bijkomende administratieve last. Eerst bij de Post en later bij de politie en bij de parketten blijft dit voorstel van onmiddellijke inning 'onbetaald', zodat het als zodanig behandeld wordt: de politie print een proces-verbaal uit, maakt het over aan het parket, dat een dossier opent en een voorstel van minnelijke schikking richt aan de vermoedelijke overtreder. De overtreder kan alsnog een bewijs van zijn betalingsopdracht en betaling overmaken aan het parket dat dan manuele opzoekingen zal verrichten en de betaling zal afboeken. Indien de overtreder niet reageert op de minnelijke schikking dan zal hij gedagvaard worden voor de strafrechter. Ook dan nog en zelfs bij de uitvoering van het vonnis kan de overtreder nog de betaling aantonen.

De kostprijs van dit bijkomende werk, vooral voor de parketten en de rechtbanken, is echter niet te berekenen. Het nemen van acties om aan deze toestand te remediëren behoort eerder tot de bevoegdheid van de collega’s die justitie en verkeersveiligheid in hun bevoegdheid hebben.