SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
31 janvier 2011 31 januari 2011
________________
Question écrite n° 5-1064 Schriftelijke vraag nr. 5-1064

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la ministre de l'Intérieur

aan de minister van Binnenlandse Zaken
________________
Etudiants koteurs - Domiciliation dans la ville de leurs études - Droits politiques - Exemption pour les centres publics d'action sociale (CPAS) de l'octroi d'une aide financière Kotstudenten - Domiciliëring in de stad waar ze studeren - Politieke rechten - Vrijstelling van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW) om financiële bijstand te verlenen 
________________
étudiant
résidence d'étudiant
domicile légal
prestation familiale
CPAS
droit de vote
student
studentenhuis
domicilie
gezinsuitkering
OCMW
stemrecht
________ ________
31/1/2011Verzending vraag
21/3/2011Antwoord
31/1/2011Verzending vraag
21/3/2011Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 5-1065 Aussi posée à : question écrite 5-1065
________ ________
Question n° 5-1064 du 31 janvier 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-1064 d.d. 31 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De nombreuses propositions visent à permettre aux étudiants de se faire domicilier, et donc également de voter, dans la ville où ils étudient et où ils passent ainsi le plus clair de leur temps. Ces propositions paraissent logiques, voire tentantes, mais requièrent une réflexion approfondie et une connaissance des conséquences.

C'est pourquoi je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1) Comment la ministre évalue-t-elle ces propositions ? Celles-ci ont-elles déjà fait l'objet d'une discussion au sein du gouvernement ? N'est-il pas logique que des étudiants bénéficient de droits et de devoirs politiques dans la ville où ils passent jusqu'à 80 % de leur temps ?

2) À l'heure actuelle, n'est-il pas possible de s'inscrire dès la majorité dans la ville où l'on réside ? Les administrations communales n'ont-elles pas l'obligation d'inscrire toute personne qui en fait la demande et qui dispose d'une adresse et d'un lieu de résidence ? Ces nouveaux habitants n'acquièrent-ils pas automatiquement tous les droits et devoirs politiques sur leur nouveau lieu de résidence ?

3) Une inscription à une autre adresse que celle des parents porte-t-elle automatiquement préjudice au versement des allocations familiales ? Les jeunes peuvent-ils bénéficier d'allocations familiales à leur nom ?

4) Est-il possible d'exempter les centres publics d'action sociale (CPAS) de l'obligation d'octroyer une aide financière à ces jeunes, qui bénéficient encore souvent d'un soutien financier et moral de leurs parents ? Peut-on conclure un accord avec les CPAS dans lequel les jeunes renoncent à percevoir cette aide financière obligatoire ?

5) Doit-on nécessairement procéder à une modification de la législation pour accorder des droits et devoirs politiques aux étudiants résidant dans les villes estudiantines ? Dans l'affirmative, quelles lois doivent-elles être adaptées ?

 

Er duiken vaak voorstellen op om studenten de kans te geven zich te laten domiciliëren en dus ook te stemmen in de steden waar ze studeren en ook de meeste tijd doorbrengen. Die voorstellen klinken logisch en zelfs prikkelend, maar vragen wel gedegen reflectie en verkenning van de gevolgen en effecten.

Daarom kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoe evalueert de minister dergelijke voorstellen? Is dat al besproken in de regering? Is het niet vanzelfsprekend dat mensen politieke rechten en plichten krijgen in de plaats waar ze tot 80 % van hun tijd doorbrengen?

2) Is het vandaag niet mogelijk om zich vanaf de meerderjarigheid in te schrijven in de stad waar men verblijft? Hebben de gemeentebesturen niet de verplichting iedereen in te schrijven die erom verzoekt en over een adres en verblijfplaats beschikt? Verwerven deze nieuwe inwoners niet automatisch alle politieke rechten en plichten in hun nieuwe verblijfplaats?

3) Is een inschrijving op een andere plaats dan de woonplaats van de ouders automatisch negatief voor het krijgen van kinderbijslag? Kunnen de jongeren op hun naam kinderbijslag verwerven en ontvangen?

4) Is het mogelijk de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW) vrij te stellen van de verplichting om financiële bijstand te verlenen aan die jongeren die door hun ouders vaak nog altijd financieel en moreel ondersteund worden? Kan er met de OCMW's een overeenkomst gesloten worden waarbij de jongeren afzien van de verplichte bijstand van het OCMW?

5) Is het noodzakelijk de wetgeving aan te passen om het verlenen van politieke rechten en plichten van studenten die zich in studentensteden enten, te realiseren? Zo ja, welke wetten dienen daarvoor te worden aangepast?

 
Réponse reçue le 21 mars 2011 : Antwoord ontvangen op 21 maart 2011 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

1. La récente proposition d’offrir aux étudiants la possibilité de se faire domicilier et de voter dans la ville où ils étudient n’a jusqu’à présent pas encore été examinée au sein du gouvernement.

Je me dois d’attirer l’attention sur le fait que la modification proposée en ce qui concerne l’inscription des étudiants a de nombreuses répercussions financières et autres et ce, tant pour la communauté (allocations d’étude plus élevées, plus d’étudiants qui veulent s’adresser au CPAS pour obtenir un revenu d’intégration; beaucoup plus de demandes dans les villes pour l’obtention d’une carte de riverain pour se parquer gratuitement, …), que pour les parents de ces étudiants (étant donné que le nombre d’enfants à charge diminue, cela sera désavantageux pour eux sur le plan fiscal et leurs allocations sociales peuvent de ce fait également diminuer, les parents eux-mêmes ne recevront plus d’allocations familiales, …) ainsi que pour les étudiants (qui devront ainsi payer certaines taxes communales, telles que par exemple la taxe sur les déchets, et devront remplir certaines obligations telles que par exemple l’inscription auprès d’une mutualité, …).

Vu les nombreuses conséquences financières de la mesure proposée, il me semble nécessaire que cette nouvelle initiative soit examinée par le prochain gouvernement.

2. Dans la réglementation actuelle, les étudiants majeurs sont considérés comme temporairement absents du ménage auquel ils appartiennent et gardent donc leur inscription dans les registres de la population de la commune où leurs parents sont domiciliés (article 18, alinéa premier, 4°, de l’arrêté royal du 16 juillet 1992 relatif aux registres de la population et au registre des étrangers).

Dans les situations où un étudiant n’a plus de famille ou de foyer et n’est plus à charge de ses parents, l’étudiant concerné peut quand même être domicilié à l’adresse où il réside dans la ville de ses études (article 18, deuxième alinéa, 4°, de l’arrêté royal susmentionné).

L’indépendance sociale et économique est la condition à remplir pour pouvoir être inscrit séparément comme étudiant, si tel n’est pas le cas, cet étudiant continue à faire partie du ménage de ses parents et celui-ci est tout au plus temporairement absent. Le but de cette réglementation était principalement d’éviter les abus en ce qui concerne les allocations d’étude. Cette réglementation a par ailleurs été élaborée suite au fait que les villes universitaires s’opposaient à la prise en charge financière d’étudiants par leur CPAS.

Étant donné que la majeure partie des étudiants ont leur résidence principale chez leurs parents et qu’ils y sont par conséquent également domiciliés, ils doivent exercer leur droit de vote dans cette commune de résidence. Les étudiants qui, pour raisons d’études, ne peuvent pas se rendre au bureau de vote dans leur commune d’inscription, ont toutefois la possibilité de voter par procuration (article 147bis, §1er, 6° du Code électoral). Le législateur a donc bien prévu l’exercice du droit de vote pour les étudiants.

3. Dans le cas où un étudiant est domicilié à une autre adresse que l’adresse de ses parents, l’étudiant concerné percevra lui-même les allocations familiales. Dans ce cas, les allocations familiales perçues par l’étudiant sont inférieures au montant que ses parents percevaient précédemment et cela est certainement le cas lorsque ces parents ont encore d’autres enfants pour lesquels ils perçoivent des allocations familiales. Je me dois donc d’attirer l’attention sur le fait que la législation et la réglementation relatives aux allocations familiales relèvent des compétences du ministre des Affaires sociales.

4. Je constate que cette question relève du domaine de compétence du secrétaire d’État à l’Intégration sociale et à la Lutte contre la Pauvreté, à qui l’honorable membre a également adressé sa question.

5. Si l’on donnait suite à la proposition d’offrir aux étudiants la possibilité de se faire domicilier dans la ville où ils étudient, il est nécessaire d’adapter l’article 18 de l’arrêté royal du 16 juillet 1992 relatif aux registres de la population et au registre des étrangers. Dans pareil cas, il me semble nécessaire d’organiser une concertation préalable en la matière avec l’Office national d’allocations familiales, le Service public fédéral (SPF) Finances, le Service public de programmation (SPP) Intégration sociale, le Service des prêts et allocations d’étude et les Associations des Villes et Communes et ce, vu le vaste impact financier d’une telle mesure.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1. Het recente voorstel om studenten de mogelijkheid te bieden zich te laten domiciliëren en te stemmen in de stad waar zij studeren werd tot op heden nog niet besproken binnen de regering.

Ik dien er op te wijzen dat de voorgestelde wijziging met betrekking tot de inschrijving van studenten tal van financiële en andere repercussies heeft, dit zowel voor de gemeenschap (hogere studietoelagen; meer studenten die zich zullen wenden tot het OCMW voor het bekomen van het leefloon; veel meer aanvragen in steden voor het bekomen van een bewonerskaart voor gratis parkeren, …), als voor de ouders van deze studenten (doordat het aantal kinderen ten laste vermindert, zal dit voor hen fiscaal nadeliger zijn en kunnen hierdoor ook hun sociale uitkeringen verminderen, de ouders zelf zullen geen kinderbijslag meer ontvangen, …), als voor de betrokken studenten zelf (die hierdoor ook bepaalde gemeentelijk taksen, zoals bijvoorbeeld de huisvuilbelasting, zullen moeten betalen en bepaalde verplichtingen zullen moeten vervullen, zoals onder meer het zich inschrijven bij het ziekenfonds, …).

Gelet op de talrijke financiële gevolgen van de voorgestelde maatregel, lijkt het mij noodzakelijk dat dit nieuw initiatief door de volgende regering zal worden onderzocht.

2. In de huidige regeling worden meerderjarige studenten als tijdelijk afwezig beschouwd van het gezin waartoe zij behoren, waardoor zij ingeschreven blijven in de bevolkingsregisters van de gemeente waar hun ouders gedomicilieerd zijn (artikel 18, eerste lid, 4°, van het koninklijk besluit van 16 juli 1992 betreffende de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister).

In de situaties dat een student geen gezin noch haardstede meer heeft en niet meer ten laste is van zijn ouders, kan de betrokken student toch worden gedomicilieerd op het adres waar hij/zij in de studentenstad verblijft (artikel 18, tweede lid, 4°, van voormeld koninklijk besluit).

De vereisten om als student afzonderlijk te kunnen worden ingeschreven, zijn aldus zijn/haar sociale en economische onafhankelijkheid, zo niet blijft deze student deel uitmaken van het gezin van zijn/haar ouders en is deze hoogstens tijdelijk afwezig. De bedoeling van deze reglementering was in hoofdzaak het vermijden van misbruiken met betrekking tot studietoelagen. Deze regeling is bovendien tot stand gekomen ingevolge het feit dat universiteitssteden zich kantten tegen het financieel ten laste nemen van studenten door hun OCMW.

Aangezien het overgrote merendeel van de studenten hun hoofdverblijfplaats hebben bij hun ouders en er bijgevolg ook gedomicilieerd zijn, dienen zij hun stemrecht uit te oefenen in deze gemeente van hoofdverblijf. Studenten die om studieredenen zich niet kunnen begeven naar het stembureau in de gemeente van inschrijving, beschikken echter wel over de mogelijkheid om bij volmacht te stemmen (artikel 147bis, §1, 6° van het Kieswetboek). De wetgever heeft dus terdege voorzien in de uitoefening van het stemrecht voor studenten.

3. In het geval een student gedomicilieerd is op een ander adres dan het adres van zijn ouders, zal de betrokken student zelf de kinderbijslag ontvangen. In dit geval kan het bedrag van de door de student ontvangen kinderbijslag lager zijn dan het bedrag dat zijn ouders voordien ontvingen, dit zeker wanneer deze ouders nog andere kinderen hebben waarvoor zij kinderbijslag ontvangen. Ik dien er hierbij wel de aandacht op te vestigen dat de wetgeving en reglementering in verband met de kinderbijslag tot de bevoegdheden behoort van de minister van Sociale Zaken.

4. Ik stel vast dat deze vraag tot het bevoegdheidsdomein behoort van de Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie en Armoedebeleid, aan wie het geachte lid zijn vraag eveneens heeft gericht.

5. Indien zou worden ingegaan op het voorstel om studenten de mogelijkheid te bieden zich te laten domiciliëren in de stad waar zij studeren, is een aanpassing vereist van artikel 18 van het koninklijk besluit van 16 juli 1992 betreffende de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister. In voorkomend geval lijkt het mij noodzakelijk dat hierover voorafgaand overleg zou worden gepleegd met onder meer de Rijksdienst voor Kinderbijslag, de Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën, de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Maatschappelijke Integratie, de Dienst voor Studietoelagen en de Verenigingen van Steden en Gemeenten, dit gelet op de uitgebreide financiële impact van dergelijke maatregel.