Wanneer men als ouder het contact verliest met een kind dat in een ander land woont of wanneer een kind door de andere ouder ontvoerd wordt, is dat een zware beproeving. De maatregelen die in dat geval kunnen worden genomen zijn afhankelijk van een aantal factoren zoals mogelijke internationale verdragen tussen België en het land waar het kind zich bevindt en de relatie met de andere ouder.

Om de ouder te helpen in de zoektocht naar zijn kind, heeft de federale regering een aanspreekpunt opgericht. Dat federaal aanspreekpunt houdt zich bezig met het centraliseren en verspreiden van alle informatie over internationale kinderontvoeringen en grensoverschrijdend omgangsrecht. Ze verwijzen de ouder ook door naar andere bevoegde instanties indien het verzoek niet onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Justitie valt.

Het federaal aanspreekpunt behandelt elk dossier individueel en geeft elke familie psychologische, en indien nodig, ook financiële bijstand. Die tegemoetkoming is bij voorkeur bestemd om de kosten te dekken van de repatriëring van de kinderen of van het vervoer van de ouder die zijn kind vergezelt bij de terugkeer naar België.

Het federaal aanspreekpunt heeft een belangrijke functie. Daarom kreeg ik graag een antwoord op enkele vragen in verband met de werking van dit orgaan sinds 2010.

1) Hoeveel dossiers kwamen jaarlijks op het federaal aanspreekpunt toe?

2) In hoeveel dossiers was het optreden succesvol?

3) Hoeveel kinderen werden gerepatrieerd?

4) Kan de minister een overzicht geven van de landen waar de kinderen het vaakst terechtkomen, per jaar? In hoeveel gevallen is dit het land van herkomst van de ouder die zich schuldig maakt aan kinderontvoering?

1. Zie tabel 1 in bijlage.

De in deze tabel opgenomen gegevens houden rekening met de dossiers geopend overeenkomstig het Verdrag van 's-Gravenhage van 1980, het Verdrag van Luxemburg van 20 mei 1980 en de bilaterale akkoorden ondertekend enerzijds tussen België en Tunesië en anderzijds tussen België en Marokko.

2. Met betrekking tot de afloop van deze dossiers moet vooreerst worden verduidelijkt dat het federaal aanspreekpunt het begrip “opgelost dossier” bij de rangschikking van dossiers niet gebruikt. Dossiers inzake internationale kinderontvoering - en het niet-naleven van grensoverschrijdend omgangsrecht - worden geordend als “in behandeling” of “afgesloten”.

Niettemin registreert het federaal aanspreekpunt voor elk afgesloten dossier de reden waarom tot die stap is overgegaan.

Het onderstaande overzicht vermeldt de redenen tot afsluiting van alle dossiers “Verdrag van 's-Gravenhage” die tussen 1 januari 2010 en 31 december 2012 door de Belgische centrale autoriteit werden geopend en vóór 31 december 2012 werden afgesloten. Deze cijfers hebben zowel betrekking op de dossiers in het kader waarvan de Belgische centrale autoriteit als aangezochte Staat handelt, als op de dossiers in het kader waarvan de Belgische centrale autoriteit als verzoekende Staat handelt.

• Ongeveer 33 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een vrijwillige terugkeer of een regeling in der minne betreffende het omgangsrecht (voor of na het instellen van gerechtelijke procedures).

• Ongeveer 6 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een schikking tussen de ouders over de niet-terugkeer van het kind naar zijn gewone verblijfplaats.

• Ongeveer 16 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een rechterlijke beslissing die (in eerste of tweede aanleg) de terugkeer van het kind naar het land van zijn gewone verblijfplaats beveelt of een grensoverschrijdend omgangsrecht instelt.

• Ongeveer 4 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een afwijzing van het verzoek tot terugkeer of tot vaststelling van een omgangsrecht door buitenlandse rechtscolleges.

• Ongeveer 4 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een afwijzing van het verzoek door de Belgische centrale autoriteit.

• Ongeveer 3 % van de afgesloten dossiers hebben geleid tot een afwijzing van het verzoek door de buitenlandse autoriteit.

• Ongeveer 32 % van de afgesloten dossiers werden geseponeerd wegens:

1. uitdrukkelijke afstand van de verzoeker;

2. geen follow-up van de verzoeker;

3. wijziging van het onderwerp van het verzoek (terugkeer -> omgang);

4. een rechterlijke beslissing in het land van herkomst tot machtiging van de overbrenging (na de overbrenging);

5. verblijf van het kind in een andere staat;

6. overlijden van de verzoeker.

• De overige 2 % gaan over dossiers die zijn afgesloten om uiteenlopende redenen, waaronder de leeftijd van het kind, de onmogelijkheid om het kind te lokaliseren, de onmogelijkheid voor de ouder die om de vaststelling van een omgangsrecht verzoekt om toegang te krijgen tot het grondgebied, enz.

3. Uit de statistieken die zijn opgesteld in het kader van de dossiers betreffende internationale kinderontvoeringen kan niet worden afgeleid hoeveel kinderen werden gerepatrieerd. De enige beschikbare gegevens zijn de in het antwoord op vraag 2 vermelde gegevens.

4. Zie tabel in bijlage 2.

De statistieken die zijn opgesteld in het kader van de dossiers betreffende internationale kinderontvoeringen bieden niet de mogelijkheid het tweede deel van de vraag te beantwoorden. Toch kan met betrekking tot de nationaliteit worden opgemerkt dat de kinderen die vanuit België naar het buitenland worden ontvoerd, net als hun ouders, vaak een dubbele nationaliteit hebben, waaronder de Belgische nationaliteit.

Tabel 1 Dossier geopend in de periode 2010-2012

1 Dossiers aangelegd met toepassing van het Verdrag van 's-Gravenhage van 25 oktober 1980 betreffende de burgerrechtelijke aspecten van internationale ontvoering van kinderen.

2 Dossiers aangelegd met toepassing van de bilaterale akkoorden tussen enerzijds België en Tunesië en anderzijds België en Marokko.

3 Dossiers aangelegd in toepassing van het Europees Verdrag van Luxemburg van 20 mei 1980 betreffende de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen inzake het gezag over kinderen en betreffende het herstel van het gezag over kinderen.

Tabel 2 Bestemming van de verzoeken ingediend door de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie in de periode 2010-2012