SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2007-2008 Zitting 2007-2008
________________
16 mai 2008 16 mei 2008
________________
Question écrite n° 4-992 Schriftelijke vraag nr. 4-992

de Anke Van dermeersch (Vlaams Belang)

van Anke Van dermeersch (Vlaams Belang)

au vice-premier ministre et ministre de l'Intérieur

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken
________________
Vague de cambriolages - Mesures préventives et répressives - Moyens technologiques - ADN synthétique Inbrakenplaag - Preventieve en repressieve maatregelen - Technologische middelen - Synthetisch DNA 
________________
vol
crime contre les biens
enquête judiciaire
lutte contre le crime
traçabilité
Royaume-Uni
Pays-Bas
base de données
protection de la vie privée
nouvelle technologie
diefstal
eigendomsdelict
gerechtelijk onderzoek
misdaadbestrijding
traceerbaarheid
Verenigd Koninkrijk
Nederland
gegevensbank
eerbiediging van het privé-leven
nieuwe technologie
________ ________
16/5/2008Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/6/2008)
24/6/2008Antwoord
16/5/2008Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/6/2008)
24/6/2008Antwoord
________ ________
Question n° 4-992 du 16 mai 2008 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-992 d.d. 16 mei 2008 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La vague de cambriolages qui ravage notre pays requiert non seulement l’engagement de plus de policiers ou une enquête approfondie mais aussi à long terme de nouveaux moyens technologiques permettant une action à la fois répressive et préventive.

Un de ces nouveaux moyens pourrait être le marquage d’objets précieux avec de l’ADN synthétique. Dans quelques villes des Pays-Bas, un projet pilote utilisant le SelectaDNA est actuellement en cours. Au Royaume-Uni, on est même parvenu à réduire le nombre de cambriolages de 85%.

Le SelectaDNA marque les objets à l’aide d’un code ADN unique, quasi impossible à enlever et quasi invisible à l’œil nu ainsi que de micropoints sur lesquels figure un code que l’on peut lire à la loupe. Du fait que les objets sont marqués, ils font courir un risque aux malfaiteurs et perdent tout attrait pour eux. L’ADN synthétique brille sous la lumière ultraviolette et la police peut ainsi rapidement constater sa présence.

Un propriétaire marque ses objets précieux avec le SelectaDNA et enregistre en ligne, dans une banque de données sécurisée, le code unique relié à son adresse. Seule la police a accès à cette banque de données, à des fins de détection, et peut rapidement contacter le propriétaire à l’aide du code figurant sur un objet trouvé.

Pour signaler qu’il a fait usage du SelectaDNA, le propriétaire reçoit avec chaque kit un certain nombre d’autocollants voyants et explicites pouvant être placés sur les portes, les fenêtres et les voitures. Dans les domaines où le SelectaDNA a déjà été utilisé, la police le recherche activement lors d’arrestations et de recherches. Les malfaiteurs prennent ainsi vite conscience du plus grand risque d’être arrêté. Dans la pratique, il y a un effet préventif manifeste. Depuis le lancement au Royaume-Uni, on signale une diminution considérable des vols et cambriolages. À Londres, dans le quartier de Greenwich, la baisse est de 85%.

L’ADN synthétique est également une bonne chose pour l’enquête de la police. Lors d’arrestations où des biens marqués d’un code SelectaDNA sont trouvés sur un suspect, la police dispose d’une arme sérieuse pour aboutir à une preuve concluante de vol. Les micropoints présents dans le SelectaDNA peuvent être lus directement et, en consultant la banque de données, on peut trouver le propriétaire plus rapidement. Même si les micropoints étaient effacés et si le voleur niait, la preuve pourrait quand même être établie par le biais d’une analyse de l’ADN. Il est pour ainsi dire impossible d’effacer totalement le SelectaDNA appliqué, dont une quantité minuscule suffit pour une analyse (comme pour l’ADN humain).

De là mes questions :

1) Le ministre est-il au courant de cette nouvelle technique qui utilise de l’ADN synthétique ?

2) Quelle tactique et quelles techniques scientifiques sont-elles utilisées actuellement pour mettre un terme à la vague de cambriolages dans notre pays ?

3) Le ministre envisage-t-il de recourir à de nouvelles techniques pour lutter contre la vague de cambriolages ? Dans l’affirmative, quelles sont-elles ?

4) Envisage-t-il de lancer un projet pilote utilisant l’ADN synthétique ?

- Dans la négative, pour quelle raison ?

- Dans l’affirmative, quand ce projet sera-t-il mis en oeuvre et quels contacts ont-ils déjà été pris ?

5) Le ministre pense-t-il que certains aspects de ce dossier pourraient être contraires à la loi sur la protection de la vie privée ?

6) Sollicitera-t-il l’avis de la Commission de la protection de la vie privée à ce sujet ?

 

De inbrakenplaag die ons land teistert vraagt niet alleen om de inzet van meer politiemensen of doorgedreven onderzoek, maar op lange termijn ook nieuwe technologische middelen die zowel repressief als preventief werken.

Zo een nieuw middel zou het merken van waardevolle spullen met synthetisch DNA kunnen zijn. In enkele Nederlandse steden loopt op dit ogenblik een proefproject met het middel SelectaDNA. In het Verenigd Koninkrijk slaagde men er zelfs in om het aantal inbraken met 85% te doen dalen.

SelectaDNA voorziet eigendommen van een unieke, bijna niet te verwijderen en voor het blote oog vrijwel onzichtbare DNAcode en microdots met daarop een met een loep uitleesbare code. Doordat de spullen gemerkt zijn, worden ze riskant en onaantrekkelijk voor criminelen. Het synthetisch DNA licht op onder ultra violet licht waardoor de aanwezigheid eenvoudig en snel door de politie kan worden vastgesteld.

Een eigenaar brengt SelectaDNA aan op zijn waardevolle spullen en registreert on-line de unieke code in een beveiligde databank waarin zijn adresgegevens worden gekoppeld aan deze code. Alléén de politie heeft voor opsporingsdoeleinden toegang tot deze databank en kan aan de hand van de code op een aangetroffen voorwerp de eigenaar snel contacteren.

Om het gebruik van SelectaDNA kenbaar te maken ontvangt de eigenaar bij iedere kit een aantal opvallende waarschuwingsstickers die op deuren, ramen en voertuigen kunnen worden aangebracht. In gebieden waar SelectaDNA reeds werd toegepast wordt er door de politie bij aanhoudingen en opsporingen actief naar SelectaDNA gezocht. Criminelen worden zo snel bewust van de grotere pakkans. In de praktijk blijkt er een sterke preventieve werking van uit te gaan. Sinds de lancering in het Verenigd Koninkrijk zijn er aanzienlijke dalingen in diefstallen en inbraken gerapporteerd. In London Borough of Greenwich was er een daling van 85%.

Ook voor het onderzoek van de politie is het synthetisch DNA een goede zaak. De politie heeft bij aanhoudingen waarbij op een verdachte goederen voorzien van een SelectaDNA code worden aangetroffen een sterk wapen in handen om tot een sluitende bewijsvoering van diefstal te komen. De in SelectaDNA aanwezige microdots kunnen direct worden uitgelezen en door het raadplegen van de databank kan de eigenaar sneller en efficiënter worden getraceerd. Zelfs als de microdots zouden zijn verwijderd en de dief ontkent kan de bewijsvoering via een DNA analyse toch worden rondgemaakt. Het verwijderen van alle aangebrachte SelectaDNA waarvan voor een analyse maar een minuscule hoeveelheid nodig is (net als bij menselijk DNA) is vrijwel onmogelijk.

Daarom deze vragen:

1) Is de geachte minister op de hoogte van deze nieuwe techniek met synthetisch DNA?

2) Welke tactiek en welke wetenschappelijke technieken worden momenteel gebruikt om de inbrakenplagen in ons land een halt toe te roepen?

3) Overweegt hij om nieuwe technieken in te zetten in het bestrijden van de inbrakenplaag? Zo ja, welke zijn dat?

4) Overweegt hij om een proefproject op te zetten met synthetisch DNA?

- Zo neen, waarom niet?

- Zo ja, wanneer zal dit project worden opgestart en welke contacten zijn reeds gelegd?

5) Ziet hij mogelijke problemen met de privacywetgeving in dit dossier?

6) Zal hij hierover advies inwinnen bij de privacycommissie?

 
Réponse reçue le 24 juin 2008 : Antwoord ontvangen op 24 juni 2008 :

L'honorable membre trouvera ci-dessous réponse à ses questions.

Comme il a été mentionné à juste titre dans la question de l'honorable membre, il existe déjà toute une série de bonnes pratiques visant à mettre en œuvre la traçabilité des biens.

Outre les campagnes classiques de prévention qui incitent les citoyens à prendre des mesures préventives en vue de favoriser la traçabilité des biens (tenue à jour d'inventaires comprenant des numéros de série uniques, prise de photos, ...), les services de mon administration ont déjà eu des contacts avec différentes firmes qui proposent les systèmes de marquage concernés. De nouvelles pistes visant à favoriser la traçabilité des biens sont également en cours d'élaboration.

À cela vient s'ajouter le fait de nombreux appareils, surtout électroniques, possèdent souvent déjà un numéro de série unique, ce qui est tout bénéfice aussi pour la traçabilité. D'où l'intérêt d'inventorier et de faire enregistrer ses propres objets de valeur.

Les avantages du marquage, comme par exemple au moyen d'ADN chimique, sont connus : prévention du vol et ce, par la dissuasion due à la peur du recel de biens volés. Autre avantage, les biens volés retrouvés peuvent facilement être restitués à leur propriétaire légitime.

L'inconvénient est souvent le prix que de telles applications entraînent. À l'heure actuelle, cette application (souvent liée à une banque de données qui doit être gérée) doit en général être payée par le consommateur, c-à-d le simple citoyen.

Autre désavantage, le manque d'uniformité de tels systèmes à l'heure actuelle. L'idéal serait que les producteurs et les fabricants appliquent ces systèmes lors de la fabrication de leurs produits. Eu égard à la dispersion et à l'application limitée de tels systèmes différents comme ils existent actuellement, il s'ensuit une perte d'une partie de leur force.

Les projets aux Pays-Bas se trouvent en effet dans une période d'essai. Il n'est pas encore opportun de lancer un projet-test en Belgique en ce moment. Nous attendrons d'abord les résultats des projets-tests néerlandais avant de prendre une décision.

La loi du 8 décembre 1992 relative à la protection de la vie privée à l'égard des traitements de données à caractère personnel comprend la réglementation relative à la collecte et à la gestion de données à caractère personnel.

La loi sur la fonction de police prévoit explicitement que cette législation doit être respectée lors de la collecte, du traitement et de la transmission des informations et des données à caractère personnel par les services de police.

Pour le traitement de données à caractère personnel par les services de police dans le cadre de missions de police judiciaire et administrative, l'article 3, § 5, de ladite loi du 8 décembre 1992 prévoit des exceptions à l'égard de certaines obligations (notamment l'obligation d'information).

Dans tous les cas, les principes de la vie privée doivent être respectés aussi longtemps qu'aucune dérogation n'est prévue. En dehors des exceptions prévues par la loi du 8 décembre 1992, les autres dispositions de la loi doivent être respectées.

Lorsqu'il y aura une réglementation régissant l'utilisation d'ADN synthétique, il sera effectivement possible de demander un avis à la Commission de la protection de la vie privée.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen.

Zoals terecht wordt aangehaald in de vraag van het geachte lid, bestaan reeds een aantal goede praktijken met het oog op de traceerbaarheid van goederen te bewerkstelligen.

Naast de klassieke preventiecampagnes die burgers aansporen tot het nemen van preventieve maatregelen om traceerbaarheid van goederen te stimuleren (bijhouden van inventaris met unieke serienummers, nemen van foto's, ...), hebben de diensten van mijn administratie reeds contacten gehad met verschillende firma's die deze systemen van markeren aanbieden. Nieuwe pistes om traceerbaarheid van goederen te bevorderen worden ook uitgewerkt.

Daarbij komt dat vele, vooral elektronische toestellen, vaak al een uniek serienummer hebben wat in deze ook z'n kracht heeft in de traceerbaarheid. Vandaar het nut van inventariseren en registreren van eigen waardevolle voorwerpen.

De voordelen van markeren, zoals met chemisch DNA, zijn gekend : preventie van diefstal door afschrikking wegens ontrading van heling van de gestolen goederen. Een bijkomend voordeel is tevens dat teruggevonden gestolen goederen makkelijk de weg terugvinden naar de rechtmatige eigenaar.

Het nadeel is vaak het prijskaartje die dergelijke toepassingen met zich meebrengen. Momenteel is het meestal de consument, de gewone burger, die dient te betalen voor deze toepassing (vaak gekoppeld aan een databank die beheerd dient te worden).

Ook het gebrek aan uniformiteit van dergelijke systemen op dit moment is een minpunt. Idealiter passen de producenten en de fabrikanten deze systemen toe bij de fabricage van hun producten. Door de versnippering en beperkte toepassing van dergelijke verschillende systemen zoals deze nu bestaan, gaat een deel van hun kracht verloren.

De projecten in Nederland bevinden zich inderdaad in een proefperiode. Op dit ogenblik is het nog niet opportuun een proefproject in België op te zetten. Wij zullen eerst de resultaten van de Nederlandse proefprojecten afwachten voor we een beslissing nemen.

De wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens bevat de regelgeving inzake het verzamelen en het beheer van persoonsgegevens.

De wet op het politieambt voorziet expliciet dat deze wetgeving gerespecteerd moet worden bij de verzameling, de behandeling en de verzending van persoonlijke informatie en gegevens door de politiediensten.

Artikel 3, § 5, van deze wet van 8 december 1992 voorziet uitzonderingen ten opzichte van bepaalde verplichtingen (in het bijzonder voor de informatieverplichting) voor de verwerking van persoonsgegevens door politiediensten in het kader van opdrachten van gerechtelijke en bestuurlijke politie.

In alle gevallen moeten de principes van het privéleven gerespecteerd worden zolang er geen afwijking is voorzien. Buiten de uitzonderingen die voorzien zijn door de wet van 8 december 1992, moeten de andere bepalingen van de wet nageleefd worden.

Als er regelgeving komt, die het gebruik van synthetisch DNA regelt, kan er inderdaad een advies gevraagd worden aan de privacycommissie.