SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
15 janvier 2010 15 januari 2010
________________
Question écrite n° 4-6520 Schriftelijke vraag nr. 4-6520

de Yves Buysse (Vlaams Belang)

van Yves Buysse (Vlaams Belang)

à la ministre de l'Intérieur

aan de minister van Binnenlandse Zaken
________________
Bureau de vote - Zone neutre - Instructions précises Stembureau - Neutrale zone - Precieze richtlijnen 
________________
bureau de vote
propagande électorale
droit électoral
stembureau
verkiezingspropaganda
kiesrecht
________ ________
15/1/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 18/2/2010)
24/2/2010Antwoord
15/1/2010Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 18/2/2010)
24/2/2010Antwoord
________ ________
Question n° 4-6520 du 15 janvier 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-6520 d.d. 15 januari 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Lors d'élections, le Code électoral prescrit qu'aucune propagande politique n'est admise au voisinage immédiat d'un bureau de vote.

La signification de « voisinage immédiat » n'est cependant pas toujours claire pour les présidents des bureaux, ni pour maints agents de police chargés du maintien de l'ordre. On signale régulièrement des problèmes avec des candidats qui parquent près d'un bureau de vote une remorque arborant des affiches, avec des panneaux placés sur des propriétés de particuliers situées très près du lieu du scrutin, ...

1. La ministre peut-elle apporter des éclaircissements sur l'application correcte de ce point de la législation électorale ?

2. Estime-t-elle nécessaire d'apporter à l'avenir des éclaircissements à ce sujet dans les instructions aux présidents des bureaux de vote ?

 

Bij verkiezingen schrijft het Algemeen Kieswetboek voor dat in de onmiddellijke omgeving van een stembureau geen politieke propaganda mag gevoerd worden.

Het is evenwel niet altijd volledig duidelijk voor de voorzitters van een stembureau en ook voor vele politieagenten die de orde moeten handhaven, wat het begrip " directe omgeving " juist inhoudt. Regelmatig worden dan ook problemen gesignaleerd met kandidaten die een aanhangwagen met affichering in de buurt van een stembureau parkeren, met borden die nog geplaatst worden op privé-eigendom van particulieren die heel dicht bij de plaats ligt waar de stemverrichtingen plaatsvinden,…

1. Kan de geachte minister duidelijkheid verschaffen over hoe de kieswet op dit punt moet toegepast worden?

2. Vindt zij het noodzakelijk om hierover in de toekomst meer duidelijkheid te verschaffen in de richtlijnen aan de voorzitters van de stembureaus?

 
Réponse reçue le 24 février 2010 : Antwoord ontvangen op 24 februari 2010 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

1. et 2. L’article 109, alinéa 1er, du Code électoral, précise en effet que le président d’un bureau de vote est chargé de prendre les mesures nécessaires pour assurer l’ordre et la tranquillité aux abords de l’édifice où se fait l’élection.

Ce prescrit est d’ailleurs rappelé dans les instructions – que mon département diffuse - destinées aux présidents des bureaux de vote, en y précisant que le président du bureau de vote pourra faire appel à la police locale en cas de problèmes, conformément aux dispositions de l’article 109, alinéas 7 et 8, du Code électoral.

Il est toutefois sans objet de préciser la notion « abords de l’édifice où se fait l’élection » en terme, par exemple, de périmètre d’une certaine dimension où une zone neutre serait à respecter, sans porter atteinte au pouvoir d’appréciation de chaque président.

D’une part, il faut en effet rappeler que la loi du 4 juillet 1989, relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, autorise dans son article 5 les candidats à utiliser des panneaux non commerciaux de moins de 4 m² dans un domaine privé avec l’autorisation du propriétaire. Rien n’empêche donc qu’un panneau électoral de moins de 4 m² soit placé dans le jardin privé d’une habitation se situant juste à côté d’un bureau de vote.

D’autre part, il est utile de souligner qu’en vue de garantir l’ordre public durant chaque campagne électorale, les gouverneurs de province édictent un arrêté de police qui interdit notamment de distribuer le jour des élections des tracts, photos ou supports de propagande électorale. Cet arrêté précise également qu’aucun panneau, fixe, mobile ou apposé dans ou sur des véhicules ne se trouvera le jour des élections sur le domaine public, en ce compris la voirie du territoire du Royaume.

Il appartient donc aux forces de police de faire respecter cet arrêté particulier, qu’une manifestation de propagande électorale (distribution de tracts ou stationnement d’un véhicule orné d’affiches) se déroule à l’entrée d’un bureau de vote ou à tout autre endroit du domaine public.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1. en 2. Het artikel 09, eerste lid, van het Algemeen Kieswetboek, bepaalt inderdaad dat de voorzitter van het stembureau de nodige maatregelen moet nemen om de orde en rust te handhaven in de omgeving van het gebouw waar de verkiezing plaatsheeft.

Aan dit voorschrift wordt trouwens herinnerd in de onderrichtingen - die mijn departement tot stand brengt – en die bestemd zijn voor de voorzitters van de stembureaus, waarbij verduidelijkt wordt dat de voorzitter van het stembureau een beroep zal kunnen doen op de lokale politie in geval van problemen, overeenkomstig de bepalingen van artikel 109, lid 7 en 8, van het Algemeen Kieswetboek.

Het heeft echter weinig zin om het begrip “de omgeving van het gebouw waar de verkiezing plaatsheeft” nader te bepalen, bijvoorbeeld door een straal van een zekere afmeting te bepalen waarin een neutrale zone gerespecteerd zou moeten worden, zonder afbreuk te doen aan het oordeelkundige vermogen van elke voorzitter.

Langs de ene kant dient er immers aan herinnerd te worden dat de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, in het artikel 5 de kandidaten toestaat om gebruik te maken van niet-commerciële reclameborden van minder dan 4 m² op een privédomein met de toestemming van de eigenaar. Niets verhindert dus dat een kiesbord van minder dan 4 m² geplaatst wordt in de privétuin van een woonst die zich vlak naast een stembureau bevindt.

Langs de andere kant is het nuttig om te onderstrepen dat, om de openbare orde te verzekeren tijdens elke kiescampagne, de provinciegouverneurs een politiebesluit uitvaardigen dat inzonderheid verbiedt om op de dag van de verkiezingen pamfletten, foto's of dragers met kiespropaganda te verspreiden. Dit arrest bepaalt eveneens dat geen enkel bord, noch vast, noch verplaatsbaar, noch in of op voertuigen geplaatst, zich op de dag van de verkiezingen op het openbaar domein mag bevinden, het openbare wegennet van het grondgebied van het Rijk inbegrepen.

Het is dus aan de politiediensten om dit bijzonder besluit te doen respecteren, of de uiting van kiespropaganda (uitdelen van pamfletten of parkeren van een voertuig met affiches) nu plaatsvindt aan de ingang van een stembureau of op elke andere openbare plaats.