SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
7 décembre 2009 7 december 2009
________________
Question écrite n° 4-6231 Schriftelijke vraag nr. 4-6231

de Helga Stevens (Indépendant)

van Helga Stevens (Onafhankelijke)

au secrétaire d'État aux Affaires sociales, chargé des Personnes handicapées, adjoint à la ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'intégration sociale

aan de staatssecretaris voor Sociale Zaken, belast met Personen met een handicap, toegevoegd aan de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Handicap - Procédure d'évaluation - Critères sur l'autonomie Handicap - Evaluatieprocedure - Autonomiecriteria 
________________
handicapé
méthode d'évaluation
données médicales
expertise médicale
facilités pour handicapés
Conseil supérieur national des personnes handicapés
enfant
gehandicapte
evaluatiemethode
medische gegevens
medische expertise
faciliteiten voor gehandicapten
Nationale Hoge Raad voor Personen met een handicap
kind
________ ________
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
9/2/2010Antwoord
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
9/2/2010Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 4-3954 Réintroduction de : question écrite 4-3954
________ ________
Question n° 4-6231 du 7 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-6231 d.d. 7 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Dans sa note de politique du 5 novembre 2008, votre prédécesseur, Mme Julie Fernandez Fernandez, présentait un plan qualité en vue d'optimaliser le fonctionnement de la direction générale personnes handicapées. Un volet concerne l'amélioration de la procédure d'évaluation du handicap.

Primo, votre prédécesseur entendait confier l'analyse de la procédure d'évaluation médicale à un consultant externe afin de pouvoir développer une procédure systématique de contrôle de qualité.

Secundo, un groupe de travail a été chargé de l'élaboration de recommandations pour l'interprétation des critères médico-légaux sur l'autonomie. L'objectif est d'aboutir à des directives précises et transparentes lors de l'évaluation médicale du handicap.

Tertio, un groupe de travail a été chargé de l'élaboration de critères spécifiques permettant d'évaluer plus adéquatement la situation particulière des enfants handicapés séjournant en institution résidentielle.

Quarto, votre prédécesseur a annoncé son intention de promulguer un arrêté royal visant à optimaliser l'évaluation du handicap chez les nourrissons.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1. Quelles démarches a-t-on déjà entreprises dans le cadre de l'audit de la procédure d'évaluation médicale? À quel consultant cette analyse a-t-elle été confiée? Comment ce consultant a-t-il été sélectionné? Cette étude est-elle déjà terminée? Dans l'affirmative, quelles en sont les conclusions? Dans la négative, quand ses résultats devraient-ils être disponibles? Si l'on dispose déjà des conclusions, ont-elles été confrontées au Conseil supérieur des Personnes handicapées et à différents groupes d'intérêts? Dans l'affirmative, quelles ont été leurs réactions? Dans la négative, pourquoi?

2. En quoi a consisté jusqu'ici le travail effectué par le groupe de travail chargé de l'élaboration des recommandations pour l'interprétation des critères médico-légaux sur l'autonomie? Sur la base de quels critères ce groupe de travail a-t-il été constitué? Combien de membres ce groupe de travail compte-t-il? A-t-il déjà formulé des recommandations définitives? Dans l'affirmative, quelles sont-elles? Dans la négative, quand devraient-elles être disponibles?

3. En quoi a consisté jusqu'ici le travail effectué par le groupe de travail chargé d'élaborer des critères spécifiques afin de pouvoir évaluer plus adéquatement la situation particulière des enfants handicapés séjournant en institution résidentielle? Sur la base de quels critères ce groupe de travail a-t-il été constitué? Combien de membres ce groupe de travail compte-t-il? Ces critères ont-ils déjà été finalisés? Dans l'affirmative, quels sont-ils? Dans la négative, quand devraient-ils être disponibles?

4. Quelles démarches ont-elles déjà été entreprises en vue de la rédaction de l'arrêt royal promis sur l'évaluation du handicap chez les nourrissons? Le Conseil national des personnes handicapées a-t-il déjà émis un avis à ce sujet? Dans l'affirmative, en quoi consistait-il? Dans la négative, quand devrait-il être disponible? Quand l'arrêté royal devrait-il entrer en vigueur?

 

In haar beleidsnota van 5 november 2008 presenteerde uw voorgangster, mevrouw Julie Fernandez Fernandez, een kwaliteitsplan dat de werking van de directie-generaal personen met een handicap dient te optimaliseren. Eén luik betreft het verbeteren van de procedure voor de evaluatie van een handicap.

Ten eerste wilde uw voorgangster de medische evaluatieprocedure door een externe consultant laten analyseren zodat er een systematische procedure voor kwaliteitscontrole kan worden ontwikkeld.

Ten tweede werd een werkgroep belast met het uitwerken van aanbevelingen inzake de interpretatie van de medisch-wettelijke autonomiecriteria. Het streefdoel is op die manier tot nauwkeurige en transparante richtlijnen te komen bij de medische evaluatie van de handicap.

Ten derde werd een werkgroep belast met het uitwerken van specifieke criteria om de bijzondere situatie van kinderen met een handicap verblijvend in residentiële instellingen adequater te kunnen evalueren.

Ten vierde kondigde uw voorgangster aan een koninklijk besluit te zullen uitvaardigen met het oog op de optimalisering van de evaluatie van een handicap bij zuigelingen.

Graag had ik u hierover volgende vragen gesteld:

1. Welke stappen werden al ondernomen inzake de doorlichting van de medische evaluatieprocedure? Aan welke consultant werd deze analyse toevertrouwd? Hoe werd deze consultant geselecteerd? Werd dit onderzoek reeds afgerond? Zo ja, wat zijn de conclusies? Zo nee, tegen wanneer mogen de resultaten verwacht worden? Indien er reeds conclusies zijn, werden deze afgetoetst met de Hoge Raad voor Personen met een handicap en met de diverse belangengroepen? Zo ja, wat waren hun reacties? Zo neen, waarom niet?

2. Welke activiteiten heeft de werkgroep belast met het uitwerken van aanbevelingen inzake de interpretatie van de medisch-wettelijke autonomiecriteria reeds ontplooid? Op basis van welke criteria werd deze werkgroep samengesteld? Hoeveel leden telt deze werkgroep? Werden definitieve aanbevelingen al geformuleerd? Zo ja, welke zijn deze? Zo nee, tegen wanneer mogen deze verwacht worden?

3. Welke activiteiten heeft de werkgroep belast met het uitwerken van specifieke criteria om de bijzondere situatie van kinderen met een handicap verblijvend in residentiële instellingen adequater te kunnen evalueren, al ontplooid? Op basis van welke criteria werd deze werkgroep samengesteld? Hoeveel leden telt deze werkgroep? Werden deze criteria reeds gefinaliseerd? Zo ja, wat zijn ze? Zo nee, tegen wanneer mogen deze verwacht worden?

4. Welke stappen werden al ondernomen inzake het opstellen van het beloofde koninklijk besluit over de optimalisering van de evaluatie van een handicap bij zuigelingen? Heeft de nationale raad voor personen met een handicap hier al advies over uitgebracht? Zo ja, wat was het advies? Zo nee, tegen wanneer mag dit verwacht worden? En tegen wanneer mag de inwerkingtreding van het koninklijk besluit verwacht worden?

 
Réponse reçue le 9 février 2010 : Antwoord ontvangen op 9 februari 2010 :

Je vous prie de trouver ci-dessous les réponses à vos questions :

  1. L'administration a effectivement fait réaliser une étude ayant pour objet les procédures et le processus d'évaluation médicale. La mission a été confiée, après appel d’offres, à la firme Pricewaterhouse Coopers.

    Pour l'attribution du marché, les critères suivants ont été pris en considération :

    • La méthodologie proposée ;

    • La connaissance de l'objet du contrat ;

    • Le coût de l'étude ;

    • Les délais de réalisation.

    La firme attributaire du marché a terminé ses travaux fin avril 2009, et a présenté un rapport proposant la mise en œuvre de sept projets d’amélioration.

    Ce rapport final a fait l’objet d’une présentation devant le Conseil Supérieur National des Personnes Handicapées lors de sa séance plénière de juin 2009.

    Les résultats de cette étude Qual-y-med font actuellement l’objet d’un examen au sein de la Direction générale (DG) Personnes handicapées.

  1. Le groupe de travail chargé d'élaborer des recommandations sur l'interprétation des critères permettant d’évaluer l’autonomie a terminé ses travaux.

    Le groupe de travail était présidé par le professeur Donceel, professeur à la KUL. Il était composé de quatre experts de l’administration et de quatre experts désignés par le CNSPH, tous compétents dans la problématique de l’évaluation du handicap. Tant pour l’administration que pour le Conseil, deux des experts étaient médecins, et les deux autres étaient des travailleurs sociaux.

    Le groupe de travail a clôturé ses travaux en émettant une double proposition :

    • Confier à un nouveau groupe de travail la mission de rédiger et tester un questionnaire joint au dossier de la demande, afin d'obtenir un bon aperçu des activités, limitations et problèmes de participation du demandeur, en se basant sur les documents existants de la KVG Kan ik u helpen dokter ? et sur le document de Mariaheem, et en utilisant la terminologie de la Classification Internationale du Fonctionnement (CIF ). Le groupe de travail a aussi proposé que le nouveau groupe de travail ad hoc soit composé de représentants du CSNPH, du service social du Service public fédéral (SPF) et du service médical du SPF.

    • Confier à un nouveau groupe de travail la mission d’élaborer un seul instrument pour fixer le score selon l'échelle médico-sociale, instrument qui devrait de préférence être agréé et utilisé pour tous les régimes sociaux dans lesquels l'arrêté ministériel est appliqué. Le mandat de ce nouveau groupe de travail pourrait être considéré comme une actualisation et une intégration des instruments existants de l’Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI) et du SPF. Le groupe de travail a proposé que la nouvelle directive se base autant que possible sur la CIF (OMS) et les notions et descriptions qu'elle contient en ce qui concerne les différentes composantes du fonctionnement humain. Conformément à la CIF, le point de départ est un modèle bio-psycho-social. Enfin, le groupe de travail a proposé que les participants à ce nouveau groupe soient les représentants de toutes les instances qui ont été associées à l'échelle de l'INAMI, y compris le service médical du SPF, et que le CSNPH participe au groupe de travail.

    La première proposition sera examinée par l’administration, en même temps que les propositions émises dans le cadre de l’étude Qual-y-med (voir réponse 1), tandis que le nouveau groupe de travail faisant l’objet de la deuxième proposition est actuellement en cours de constitution.

  1. Le groupe de travail chargé d’évaluer les critères d’évaluation pour l’octroi d’ allocations familiales supplémentaires pour enfants atteints d’une affection ou d’un handicap, et notamment la question des enfants séjournant en institution, était composé de cinq médecins de la DG Personnes handicapées. Il a également présenté son rapport, dont les conclusions sont actuellement à l’étude.

  2. L’arrêté royal, permettant aux enfants nés avec certaines affections génétiques ou chromosomiques, provoquant un retard psychomoteur important, d’obtenir, sous certaines conditions, une reconnaissance de 66 % d’incapacité à partir de leur naissance, a été promulgué le 12 février 2009 et publié au Moniteur belge du 16 mars 2009 (Édition 2).

    Cet arrêté a évidemment été soumis à l’avis du Conseil Supérieur National des Personnes Handicapées, qui l’a examiné lors de sa séance plénière du 17 novembre 2008, et qui a donné un avis positif unanime le 3 décembre 2008.

Ik heb de eer u hieronder een antwoord te geven op uw vragen:

  1. De administratie heeft inderdaad een studie laten uitvoeren over de procedures en het proces van de medische evaluatie. Na het uitschrijven van de aanbesteding is de opdracht toegekend aan de firma Pricewaterhouse Coopers.

    Voor de toekenning van de openbare aanbesteding is er rekening gehouden met de volgende criteria:

    • de voorgestelde methodologie;

    • de kennis van het onderwerp van het contract;

    • de kostprijs van de studie;

    • de realisatietermijnen.

    De firma die de opdracht heeft gekregen, heeft haar werkzaamheden eind april 2009 beëindigd en heeft een verslag opgesteld waarin zeven toe te passen verbeterprojecten worden voorgesteld.

    Over dat eindverslag werd een presentatie gehouden voor de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap tijdens de plenaire vergadering van juni 2009.

    De resultaten van die studie, Qual-y-med genaamd, worden momenteel geanalyseerd door de Directie-generaal (DG) Personen met een handicap.

  1. De werkgroep die belast is met de aanbevelingen betreffende de interpretatie van de criteria om de autonomie te evalueren, heeft het werk beëindigd.

    De werkgroep werd voorgezeten door professor Donceel, hoogleraar aan de KUL. De groep was samengesteld uit vier experts van de administratie en vier experts aangeduid door de NHRPH, allen deskundigen in de problematiek van de evaluatie van de handicap. Zowel voor de administratie als voor de Raad waren twee van de experts dokters en de twee anderen sociale werkers.

    De werkgroep sloot zijn werkzaamheden af met een dubbel voorstel:

    • Een nieuwe werkgroep oprichten met als opdracht een vragenlijst die bij het aanvraagdossier hoort op te stellen en te testen. De vragenlijst moet een goed overzicht geven van de activiteiten, beperkingen en participatieproblemen van de aanvrager. Ze moet gebaseerd zijn op de bestaande documenten van KVG “Kan ik u helpen dokter?” en het document van Mariaheem. De terminologie van de Internationale Classificatie van het Functioneren (ICF) wordt hierbij gebruikt. De werkgroep stelde ook voor dat de nieuwe ad hoc werkgroep zou bestaan uit vertegenwoordigers van de NHRPH, van de sociale dienst van de Federale Overheidsdienst (FOD) en de medische dienst van de FOD.

    • Aan een nieuwe werkgroep de opdracht toevertrouwen om één enkel instrument uit te werken voor het bepalen van de score op de medisch-sociale schaal. Dat instrument wordt dan bij voorkeur erkend en gebruikt voor alle sociale stelsels waarop het ministerieel besluit van toepassing is. Het mandaat van die nieuwe werkgroep kan gezien worden als een actualisering en integratie van de bestaande instrumenten van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeits-verzekering (RIZIV) en de FOD . De werkgroep stelde voor om de nieuwe richtlijn zo veel mogelijk te baseren op de ICF (WGO) en de daarin gebruikte begrippen en beschrijvingen in verband met de componenten van het menselijk functioneren. In overeenstemming met de ICF gaat het om een bio-psycho-sociaal model. Tot slot heeft de werkgroep voorgesteld dat de deelnemers van die nieuwe groep de vertegenwoordigers zouden zijn van alle instanties die betrokken geweest zijn bij de schaal van het RIZIV, de medische dienst van de FOD inbegrepen, en dat de NHRPH zou deelnemen aan de werkgroep.

    De administratie zal het eerste voorstel samen met de voorstellen in het kader van de studie Qual-y-med (zie antwoord 1) onderzoeken, terwijl de nieuwe werkgroep, die het onderwerp uitmaakt van het tweede voorstel, momenteel samengesteld wordt.

  1. De werkgroep belast met de evaluatie van de evaluatiecriteria voor het bekomen van een verhoogde kinderbijslag voor kinderen met een aandoening of handicap, en met name de kwestie van de kinderen die in een instelling verblijven, was samengesteld uit vijf artsen van de DG Personen met een handicap. De werkgroep heeft eveneens zijn verslag voorgesteld, waarvan de conclusies momenteel bestudeerd worden.

  2. Het koninklijk besluit dat kinderen met bepaalde aangeboren genetische of chromosoomaandoeningen met een psychomotorische achterstand als gevolg onder bepaalde voorwaarden mogelijk maakt een erkenning van 66 % ongeschiktheid te verkrijgen vanaf de geboorte is op 12 februari 2009 afgekondigd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 16 maart 2009 (Uitgave 2).

    Dat besluit is vanzelfsprekend voor advies voorgelegd aan de Nationale Hoge Raad voor Personen met een handicap die het onderzocht heeft tijdens zijn plenaire vergadering van 17 november 2008 en unaniem een positief advies heeft uitgebracht op 3 december 2008.