SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
7 décembre 2009 7 december 2009
________________
Question écrite n° 4-6155 Schriftelijke vraag nr. 4-6155

de Dirk Claes (CD&V)

van Dirk Claes (CD&V)

au secrétaire d'État au Budget, à la Politique de migration et d'asile, à la Politique des familles et aux Institutions culturelles fédérales

aan de staatssecretaris voor Begroting, Migratie- en asielbeleid, Gezinsbeleid en Federale Culturele Instellingen
________________
Demandeurs d’asile - Expulsions - Déclaration de départ volontaire - Refus de signer le document Asielzoekers - Uitwijzingen - Vrijwillige vertrekverklaring- Weigering om het document te ondertekenen 
________________
asile politique
migration illégale
éloignement
migration de retour
statistique officielle
demandeur d'asile
politiek asiel
illegale migratie
verwijdering
remigratie
officiële statistiek
asielzoeker
________ ________
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
11/3/2010Antwoord
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
11/3/2010Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 4-4718 Réintroduction de : question écrite 4-4718
________ ________
Question n° 4-6155 du 7 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-6155 d.d. 7 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

J'ai appris récemment que le refus de demandeurs d’asile d'une certaine nationalité de signer une déclaration de départ volontaire posait problème. Sans ce document, certains illégaux ne peuvent pas être renvoyés dans leur pays d'origine par la Belgique. Le pays d'origine exige que l'illégal en question signe d'abord ce document, à défaut de quoi un vide juridique apparaît et cette personne ne peut être expulsée du territoire belge.

1. Quels pays exigent-ils qu'une déclaration de départ volontaire soit signée avant que l'illégal puisse être renvoyé dans son pays d'origine ?

2. Qu'advient-il de ces personnes lorsque le pays d'origine exige cette déclaration et que l'illégal en question refuse de signer ce document ?

3. Quelle solution le secrétaire d’État préconise-t-il pour combler ce vide juridique ?

4. Combien d'illégaux refusent-ils de signer la déclaration de départ volontaire (ventilation par an et par nationalité) ?

5. Combien de demandeurs d’asile ne peuvent-ils être expulsés pour cette raison (ventilation par an et par nationalité) ?

6. Le secrétaire d'État envisage-t-il de faire état de cette situation auprès des pays concernés par ce problème ?

 

Recent vernam ik dat er een probleem ontstaat wanneer uitgewezen asielzoekers van een bepaalde nationaliteit weigeren om een vrijwillige vertrekverklaring te ondertekenen. Sommigen kunnen, zonder dit officieel document, door de Belgische overheid niet worden teruggezonden naar het land van oorsprong. Het land van oorsprong eist dat de illegaal in kwestie eerst dit document ondertekent. Wanneer dit niet gebeurt, ontstaat er een juridisch vacuüm en kan men deze persoon niet van het Belgische grondgebied verwijderen.

1. Welke landen eisen dat er eerst een vrijwillige vertrekverklaring wordt ondertekend vooraleer de persoon in kwestie kan worden teruggezonden naar het land van oorsprong?

2. Wat gebeurt er met deze personen wanneer het land van oorsprong deze verklaring eist en de persoon in kwestie dit document weigert te ondertekenen?

3. Welke oplossing voorziet de geachte staatssecretaris voor dit juridische vacuüm?

4. Hoeveel uitgewezen asielzoekers weigeren per jaar de vrijwillige vertrekverklaring te ondertekenen (opdeling per jaar en per nationaliteit)?

5. Hoeveel uitgewezen asielzoekers kunnen er hierdoor per jaar niet worden uitgewezen (opdeling per jaar en per nationaliteit)?

6. Overweegt hij om deze situatie aan te kaarten bij de landen waarmee er een probleem bestaat?

 
Réponse reçue le 11 mars 2010 : Antwoord ontvangen op 11 maart 2010 :

1. Pour l’instant, il n’y a qu’un seul pays qui exige systématiquement une déclaration de départ volontaire, avant qu’un document de voyage en vue du retour ne soit délivré. Il s’agit de l’Iran qui impose d’ailleurs cette exigence à tous les pays qui souhaitent éloigner des ressortissants iraniens sauf s’il existe un accord bilatéral de réadmission. L’Australie a signé un tel accord, par lequel – en échange de la délivrance d’un contingent annuel de visas de court ou long séjour – il est possible d’éloigner par la contrainte des ressortissants iraniens. La Belgique a la possibilité d’éloigner des ressortissants iraniens en possession d’un passeport encore en ordre de validité, mais il faut savoir que le nombre de ressortissants iraniens illégaux ou ayant épuisé toutes les procédures encore en possession d’un tel document est plutôt limité. En 2009, seulement 2 ressortissants iraniens ont d’ailleurs été éloignés vers Téhéran ; tous les deux sortaient d’un établissement pénitentiaire.

2. Si le ressortissant iranien ne peut pas être contraint à l’éloignement, il lui sera remis un ordre de quitter le territoire auquel il est supposé donner suite de façon autonome.

3. L’Office des étrangers (OE) essaye déjà depuis de nombreuse années de signer un accord avec l’Iran, sans résultat. L’Iran pose un certain nombre de conditions en matière de délivrance de visas de court et de long séjours en Belgique que nous ne pouvons pas accepter. Pour obtenir un résultat dans le domaine du retour forcé, nous devrons plutôt collaborer au niveau de l’Unione européenne (UE). Vu que l’entente actuelle entre l’UE et l’Iran n’est pas positive, il paraît peu probable qu’une initiative en ce sens sera entreprise dans les mois à venir.

4. Mes services ne tiennent aucune statistique du nombre de personnes refusant de signer une déclaration de départ volontaire. A part pour l’Iran où un tel document est requis préalablement à la délivrance d’un laisser-passer par les autorités iraniennes, la signature d’une attestation de refus de retourner volontairement serait contraire à l’objectif d’encourager toujours (sauf raisons d’ordre public) le retour volontaire par rapport à des formes plus coercitives de retour.

5. Vu qu’aucune statistique n’existe sur le refus de signature de déclaration de départ volontaire, il est impossible de vérifier combien de personnes n’ont pas pu être éloignées pour cette raison. Je peux cependant vous dire qu’en 2009 il y a déjà eu 4 ressortissants iraniens qui ont été libérés des centres fermés pour différentes raisons (en 2008 : 19 personnes).

6. Je vous renvoie pour cela au point 3.

1. Op dit ogenblik is er maar één land dat systematisch een vrijwillige vertreksverklaring eist, opdat een reisdocument met het oog op de terugkeer wordt afgegeven. Het betreft Iran, dat overigens deze eis stelt aan alle landen die Iraanse onderdanen wenst terug te sturen, tenzij er een bilateraalreadmissieakkoord bestaat. Australië heeft een dergelijk akkoord, waarbij – in ruil voor de afgifte van een jaarlijks contingent van visa voor kort en lang verblijf – de mogelijkheid bestaat om Iraanse onderdanen gedwongen te verwijderen. België kan wel Iraanse onderdanen gedwongen verwijderen indien zij in het bezit zijn van een nog geldig paspoort, maar u begrijpt dat het aantal gecontroleerde illegale of uitgeprocedeerde Iraanse onderdanen dat in het bezit is van een dergelijk paspoort, eerder minimaal is. Er werden overigens in 2009 tot nu toe slechts 2 Iraanse onderdanen naar Teheran verwijderd; beiden waren afkomstig uit een strafinstelling.

2. Indien de Iraanse onderdaan niet gedwongen verwijderd kan worden, zal hij een bevel om het grondgebied te verlaten krijgen, waaraan hij geacht wordt zelfstandig gevolg te geven.

3. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) probeert reeds jaren een akkoord af te sluiten met Iran, zonder resultaat. Iran stelt een aantal eisen inzake afgifte van visa voor kort en lang verblijf in België, die wij niet kunnen inwilligen. Om tot een resultaat op het gebied van gedwongen terugkeer te komen, zullen we eerder moeten samenwerken op Europese Unie (EU)-niveau. Gezien de huidige verstandhouding tussen de EU en Iran niet positief is, lijkt het weinig waarschijnlijk dat er in de komende maanden een initiatief in deze richting zal ondernomen worden.

4. Mijn diensten houden geen statistieken bij van het aantal personen dat weigert een vrijwillige vertreksverklaring te ondertekenen. Behalve voor Iran waar een dergelijk document voorafgaand aan de afgifte van een laisser-passer wordt vereist, zou de ondertekening van een attest van weigering van vrijwillige terugkeer tegenstrijdig zijn met de doelstelling om (behalve om redenen van openbare orde) steeds de vrijwillige terugkeer aan te moedigen vergeleken met de meer dwingende vormen van terugkeer.

5. Gezien er geen statistieken bestaan omtrent de weigering van ondertekening van vrijwillige vertreksverklaring, is het onmogelijk na te gaan hoeveel personen er om die redenen niet verwijderd konden worden. Ik kan u wel zeggen dat in 2009 al 4 Iraanse onderdanen om diverse redenen uit de gesloten centra werden vrijgesteld (in 2008 : 19 personen).

6. Ik verwijs hiervoor naar punt 3.