SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
7 décembre 2009 7 december 2009
________________
Question écrite n° 4-5312 Schriftelijke vraag nr. 4-5312

de Martine Taelman (Open Vld)

van Martine Taelman (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'Intégration sociale

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Radio-isotopes - Pénurie mondiale - Construction d'une nouvelle installation - Projet Mutlipurpose Hybrid Research Reactor for High-tech Applications (MYRRHA) Radio-isotopen - Wereldwijde tekorten - Bouwen van een nieuwe installatie - Mutlipurpose Hybrid Research Reactor for High-tech Applications (MYRRHA)-project 
________________
chimie nucléaire
Institut national des Radio-éléments
médecine nucléaire
Centre commun de recherche
nucleaire chemie
Nationaal Instituut voor Radio-elementen
nucleaire geneeskunde
Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek
________ ________
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
19/3/2010Rappel
6/5/2010Einde zittingsperiode
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
19/3/2010Rappel
6/5/2010Einde zittingsperiode
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 4-4816 Herindiening van : schriftelijke vraag 4-4816
________ ________
Question n° 4-5312 du 7 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-5312 d.d. 7 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ces derniers temps, les journaux ont largement fait état de la pénurie mondiale de radio-isotopes médicaux utilisés pour des applications diagnostiques et thérapeutiques. Ainsi, il n'y a que cinq réacteurs de recherche dans le monde qui peuvent produire ces radio-isotopes. Deux d'entre eux – le réacteur national de recherche universel, le NRU, au Canada, et le réacteur à haut flux, le RHF de Petten aux Pays-Bas – seraient confrontés à de graves problèmes techniques et ne pourraient donc pas garantir la production dans le futur. On peut se référer aux questions parlementaires qui ont été posées ces dernières années à ce sujet. Dans les réponses de la ministre et de ses prédécesseurs, un leitmotiv est constamment revenu, à savoir que l'approvisionnement est très incertain en raison de la demande croissante de radio-isotopes médicaux et du fait que la production mondiale dépend de cinq installations en tout et pour tout. Faire dépendre la production mondiale de cinq installations à peine, dont la majorité ont un âge plus que respectable, soulève de sérieuses questions.

En Belgique, nous avons le BR2 (Belgian Reactor 2) à Mol. Il contribue dans une large mesure depuis de nombreuses années à la production nécessaire des radio-isotopes qui sont en grande partie traités et répartis par l'Institut national des radio-éléments, l'IRE) de Fleurus. Mais le BR2 a environ cinquante ans. Il doit donc être remplacé si nous voulons maintenir la production de radio-isotopes, très importante pour la santé publique en Belgique. Cela implique la construction dans l'urgence d'une nouvelle installation d'irradiation en Belgique. Des techniciens estiment qu'il faudra attendre dix à quinze ans entre la décision effective et le moment où un nouveau réacteur sera totalement opérationnel. Les décisions qui seraient prises en 2009 ne répondraient donc aux besoins qu'à partir de 2020. Cette décision est d'autant plus importante car, à ce moment, la demande de radio-isotopes aura considérablement augmenté. Celle-ci augmente en effet chaque année d'environ 10 %. Il s'agit en d'autres termes d'un défi pour l'avenir, mais on fait quand même traîner les choses. Ainsi, le Centre d'étude de l'énergie nucléaire, le CEN-SCK, a mis en chantier le projet Mutlipurpose Hybrid Research Reactor for High-tech Applications (MYRRHA)qui peut remplacer le BR2 et répondre à cette demande croissante. La décision à ce sujet se fait quand même attendre en raison de l'immobilisme du gouvernement fédéral.

La presse spécialisée met en garde depuis de très nombreuses années contre un tel scénario (catastrophe).

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1. La ministre estime-t-elle justifiable que les besoins mondiaux de radio-isotopes médicaux dépendent de cinq installations à peine, dont la majorité ont un âge plus que respectable ?

2. Quelle est sa position à l'égard du projet MYRRHA visant à assurer à long terme la production de radio-isotopes ? Soutient-elle le financement direct de MYRRHA afin de préserver la santé publique en Belgique ?

3. Quelles solutions envisage-t-elle si un des cinq producteurs mondiaux de radio-isotopes (y compris le BR2) était mis à l'arrêt pour une longue période dans un proche avenir pour toutes sortes de raisons (la vétusté surtout) ? Comment pense-t-elle pouvoir répondre à la demande en Belgique ? Quelles seraient les conséquences d'une pénurie mondiale de telles substances ?

4. Quelle est sa position à l'égard du maintien de la connaissance et de la technologie dans notre pays et surtout en matière d'emplois durables (Institut national des radio-éléments, IRE) dans des régions traditionnellement confrontées à un chômage important en temps de crise ?

 

De laatste tijd staan de kranten vol van het wereldwijde tekort aan medische radio-isotopen voor diagnostische en therapeutische toepassingen. Zo zijn er maar vijf onderzoeksreactoren die samen wereldwijd deze radio-isotopen kunnen produceren, waarvan er twee (National Research Universal-NRU, Canada, en hogefluxreactor-HFR, Petten, Nederland) ernstige technische problemen vertonen en daarom geen productie kunnen garanderen naar de toekomst toe. Men kan verwijzen naar de parlementaire vragen die de laatste jaren hierover werden gesteld. In de antwoorden die de geachte minister en haar voorganger gaven, kwam alvast een leitmotief naar voren, namelijk dat door de groei van de vraag naar medische radio-isotopen en het feit dat de wereldproductie verzorgd wordt door wel geteld vijf installaties, er zeer veel onzekerheid is qua bevoorrading. Het laten afhangen van de volledige wereldproductie van amper vijf installaties, waarvan de meeste dan nog van meer dan respectabele leeftijd zijn, roept ernstige vragen op.

In België hebben we de Belgian Reactor 2 (BR2) in Mol die sinds vele jaren in belangrijke mate bijdraagt tot de noodzakelijke productie van radio-isotopen die dan grotendeels verwerkt en verdeeld worden vanuit het Nationaal Instituut voor radioelementen (Institut national des radio-éléments, IRE) in Fleurus. Maar de BR2 is thans circa vijftig jaar oud. Er moet dus een opvolger komen voor deze reactor als we de radio-isotopenactiviteit, die zeer belangrijk is voor onze volksgezondheid in België, wensen te behouden. Dit impliceert dat nu dringend werk moet worden gemaakt van een nieuwe bestralingsinstallatie in België. Technici schatten de duur tussen het nemen van de " go " beslissing en het volledig operationeel zijn van een nieuwe reactor op tien à vijftien jaar. Beslissingen die anno 2009 zouden worden genomen, lenigen dus enkel de nood vanaf ten vroegste de horizon 2020. Dit maakt het nemen van een dergelijke beslissing des te vitaler, want tegen dan zal de vraag naar radio-isotopen fel zijn toegenomen (de vraag stijgt jaarlijks met een tiental percenten); het gaat met andere woorden om een wissel op de toekomst. Desalniettemin wordt hiermee getalmd. Zo heeft het Studiecentrum voor kernenergie (SCK) het Multipurpose Hybrid Research Reactor for High-tech Applications (MYRRHA)-project op stapel staan dat de BR2 kan vervangen en deze groeiende nood kan invullen. Toch blijft de beslissing hierover door het stilzitten van de federale regering uit.

De vakpers waarschuwt al sinds jaar en dag voor een dergelijk (ramp)scenario.

Graag kreeg ik dan ook een antwoord op de volgende vragen:

1. Vindt de geachte minister het verantwoord dat de wereldbehoefte aan medische radio-isotopen wordt verzorgd door amper vijf installaties, waarvan de meeste van meer dan respectabele leeftijd zijn?

2. Hoe staat zij tegenover het MYRRHA-project om de productie aan medische radio-isotopen op lange termijn veilig te stellen, en ondersteunt zij de onmiddellijke financiering van MYRRHA om de volksgezondheid in België in stand te houden?

3. Welke oplossingen ziet zij indien één van de vijf wereldproducenten van radio-isotopen (inclusief de BR2) in de nabije toekomst om allerlei redenen (niet het minst de ouderdom ervan) voor lange duur zou worden gestopt? Hoe denkt zij de vraag in België dan te kunnen opvangen? Wat zouden de gevolgen zijn van een wereldwijde penurie aan dergelijke stoffen?

4. Hoe staat zij ten opzichte van het behoud van kennis / technologie in dit land en vooral ten opzichte van langdurige tewerkstelling (Nationaal Instituut voor radio-elementen, SCK) in regio's die traditioneel getroffen worden door hoge werkloosheid in tijden van crisis?