Uit het jaarverslag van de Vaste Commissie voor taaltoezicht voor het jaar 2008 blijkt dat zich bij de Koninklijke Bibliotheek van België ernstige evenwichtsverstoringen voordoen op de lagere trappen, waar er een verhouding van 50 % tot 50 % zou moeten zijn tussen Nederlandtaligen en Franstaligen.

Op de vierde trap van de hiërarchie is de verhouding echter van 61 Franstaligen tot 52 Nederlandstaligen, dus van 53,98 % Franstaligen tot 46,02 % Nederlandstaligen.

Er is ook een evenwichtsverstoring op de vijfde trap van de hiërarchie. Daar is de verhouding 47 Franstaligen tot 43 Nederlandstaligen, dus 52,22 % Franstaligen tot 47,78 % Nederlandtaligen. In totaal is er een verhouding op beide trappen samen van 108 Franstaligen tot 95 Nederlandstaligen, dus 53 % Franstaligen en 47 % Nederlandtaligen. Er gaan op de lagere trappen dus 6,5 volledige betrekkingen voor de Vlamingen verloren.

Zijn deze scheeftrekkingen intussen rechtgezet? Welke maatregelen heeft de geachte minister reeds genomen om soortgelijke evenwichtsverstoringen te voorkomen?

Alle personeelsleden van de federale wetenschappelijke instellingen vallen onder de taalkaders, met inbegrip van de contractuele welke met eigen middelen worden aangeworven. De huidige verschillen vloeien voort uit de volgende feiten :

- wat betreft trap 1 : enkel de betrekkingen van Algemeen Directeur bezet zijn; voor de andere betrekkingen van de in deze trap van de hiërarchie gerangschikte graden, inzonderheid de betrekkingen van operationeel directeur, zijn de titularissen nog niet benoemd; echter worden de betrekkingen van de afgeschafte functies (afgeschaft door het koninklijk besluit van 25 februari 2008 tot vaststelling van het statuut van het wetenschappelijk personeel van de federale wetenschappelijke instellingen) nog meegerekend.

- wat betreft trap 2 : deze betrekkingen voor het grootste deel worden bezet door de titularissen van de afgeschafte functies van departements- en afdelingshoofd (afgeschaft bij het koninklijk besluit van 25 februari 2008); wat betreft de betrekkingen van de in trappen II en III van de hiërarchie gerangschikte graden zal de wanverhouding kunnen worden rechtgezet naarmate benoemingen/ bevorderingen in de klassen SW3 en SW4 van de nieuwe wetenschappelijke loopbaan zullen mogelijk zijn na de natuurlijke afvloeiingen van de titularissen.

- wat betreft de tweetalige kaders (op de trappen I et II) : thans zijn slechts zelden kandidaten die zich nog aandienden met het attest van taalkennis dat toegang gaf tot de betrekkingen van de tweetalige kaders; de huidige bezetting vloeit essentieel voort uit de bezetting welke voorzien was voor de leidinggevende functies van afdelingshoofd, departementshoofd en instellingshoofd; deze functies zijn afgeschaft door het koninklijk besluit van 25 februari 2008.

De correctie van de verschillen kan slechts worden gerealiseerd gespreid over meerdere jaren : - enerzijds omdat de budgettaire middelen slechts beperkte mogelijkheden bieden voor remediëring via bijkomende wervingen; anderzijds omdat het niet wenselijk is om over te gaan tot opzegging van lopende contracten.

In die omstandigheden is een permanente waakzaamheid geboden bij elke personeelsbeweging (natuurlijke afvloeiingen, wervingen, bevorderingen, …) waarbij telkens de situatie betreffende het effectief op elke trap van de hiërarchie moet worden gescreend om de vastgestelde verschillen weg te werken, zonder de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek en van de publieke dienstverlening in het gedrang te brengen.

Voor de Koninklijke Bibliotheek van België volgt hierna de huidige situatie (op 1 oktober 2009) wat betreft de betrekkingen van de graden ingedeeld inde verschillende trappen van de hiërarchie :

Uit de vergelijking met de cijfers van 2008 en 2009 blijkt duidelijk dat de gedane inspanningen om te komen tot een meet evenwichtige verdeling, tot een merkbaar resultaat hebben geleid wat betreft trap 4 waar het verschil het meest uitgesproken was.

Dat blijkt ook uit voor het geheel der trappen 4 en 5 :

Het is belangrijk te onderstrepen dat de Federale Wetenschappelijke Instellingen Staatsdiensten met afzonderlijk beheer zijn zonder rechtspersoonlijkheid die deel uitmaken van het belangrijker geheel van de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid. Bovendien is de toestand nogal verschillend per instelling. De cijfers die hier gepresenteerd worden mogen dan ook niet apart worden beschouwd en geïnterpreteerd. De wetten op het taalgebruik in bestuurszaken bepalen dat moet gestreefd worden naar taalevenwicht, zowel bij de werving als bij de verbintenissen in de federale wetenschappelijke instellingen en het beleid terzake volgt duidelijk deze doelstelling in de mate van het mogelijke, in het bijzonder via de personeelsplannen. Hoewel dit voor het statutair personeel weinig problemen stelt, worden de instelling voor het personeel aangeworven met een arbeidscontract van bepaalde duur geconfronteerd met de realiteit op de arbeidsmarkt, met het feit dat ze enkel mensen in dienst mogen nemen die voorgesteld worden door de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling of door een weinig aangepast aanbod. Wanneer het aantal kandidaten van een bepaalde taalrol ontoereikend is, staan de directeurs-generaal voor het dilemma van niet aanwerven - wat de continuïteit in de werking van de openbare wetenschappelijke dienst ernstig in het gedrang kan brengen - of het tijdelijk aanwerven van ambtenaren van een andere taalrol. Alles werd echter in het werk gesteld om zich in te schrijven in voornoemde beleidslijn, die met de huidige conjunctuur slechts op middellange termijn zal worden gehaald.