SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
4 aôut 2009 4 augustus 2009
________________
Question écrite n° 4-3873 Schriftelijke vraag nr. 4-3873

de Martine Taelman (Open Vld)

van Martine Taelman (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Vols de chargements - Collaboration structurelle avec les Pays-Bas - Tenue à jour de statistiques Ladingdiefstallen - Structurele samenwerking met Nederland - Bijhouden van statistieken 
________________
vol
criminalité organisée
Pays-Bas
coopération policière (UE)
lutte contre le crime
statistique officielle
diefstal
georganiseerde misdaad
Nederland
politiële samenwerking (EU)
misdaadbestrijding
officiële statistiek
________ ________
4/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 3/9/2009)
4/11/2009Antwoord
4/8/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 3/9/2009)
4/11/2009Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3874 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3874
________ ________
Question n° 4-3873 du 4 aôut 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3873 d.d. 4 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les provinces d'Anvers et du Limbourg rencontrent de nombreux problèmes avec les vols de chargements. Ces derniers ont un impact économique énorme. Dans une affaire résolue (Koala), il s'agissait, selon les informations connues à ce jour, d'un préjudice de trois millions d'euros. Ces vols font également beaucoup de bruit aux Pays-Bas. On en évalue le préjudice économique pour le secteur à 160 millions d'euros par an.

Ces bandes criminelles semblent opérer au Pays-Bas et depuis ce pays. Selon le modus operandi le plus courant, le matériel est volé, stocké pendant un ou plusieurs jours dans un hangar aux Pays-Bas et ensuite vendu. Une action rapide est donc nécessaire.

Dans l'arrondissement de Turnhout, la police judiciaire fédérale dispose d'une équipe spécialisée, la AULA-team, qui a déjà rencontré beaucoup de succès dans la lutte contre les vols de chargements.

La procédure normale pour pouvoir poursuivre une enquête aux Pays-Bas passe par l'entraide judiciaire internationale mais elle prend du temps.

Dans une affaire récente, on a travaillé sur la base d'un accord entre les services de police et judiciaires belges et néerlandais. Ceci a pour avantage que les Pays-Bas, où les services de police travaillent selon des projets et avec des priorités, ne peuvent pas refermer subitement une enquête. Mettre sur pied un tel modèle structurel pourrait réduire fortement la problématique des vols de chargements.

D'où mes questions au ministre.

1. Est-il au courant de cette problématique?

2. Existe-t-il une possibilité de créer structurellement avec les Pays-Bas une équipe commune de manière à permettre une collaboration transfrontalière rapide?

3. Si c'est le cas, quels contacts et mesures a-t-on déjà pris à ce sujet?

4. Le ministre envisage-t-il de rendre possible l'établissement d'un code distinct pour les vols de chargements lorsque des procès-verbaux sont dressés à ce sujet, de manière à ce que ce phénomène puisse être mieux cartographié (notamment pour les statistiques policières de criminalité)?

 

De provincies Antwerpen en Limburg hebben erg veel problemen met ladingdiefstallen. Deze ladingdiefstallen hebben een enorme economische impact. In een opgeloste zaak (Koala) ging het om een tot op heden gekende schade van drie miljoen euro. Ook in Nederland deden deze ladingdiefstallen stof opwaaien. Daar schat men het economische nadeel voor de sector op 160 miljoen euro per jaar.

Deze criminele benden blijken in en vanuit Nederland te opereren. De modus operandi is meestal dat het materiaal wordt gestolen, een dag of enkele dagen opgeslagen in een loods in Nederland en daarna verkocht. Snel optreden is dus vereist.

In het arrondissement Turnhout heeft de federale gerechtelijke politie een gespecialiseerde equipe - het AULA-team - die reeds vele successen geboekt heeft in de strijd tegen ladingdiefstallen.

De normale procedure om een onderzoek in Nederland te kunnen voortzetten is via de tijdrovende internationale rechtshulp.

In een recente zaak heeft men gewerkt met een overeenkomst tussen Belgische en Nederlandse politiediensten en justitie. Dit heeft als voordeel dat Nederland, waar politiediensten projectmatig en met prioriteiten werken, niet zomaar opeens de stekker uit een onderzoek kunnen trekken. Een dergelijk model structureel op poten zetten, zou de problematiek van de ladingdiefstallen sterk kunnen verminderen.

Vandaar mijn vragen aan de geachte minister:

1. Is hij op de hoogte van deze problematiek?

2. Bestaat de mogelijkheid om structureel een gezamenlijk team met Nederland op te richten, zodat een vlotte grensoverschrijdende samenwerking mogelijk is?

3. Zo ja, welke contacten en maatregelen heeft hij hierover reeds ondernomen?

4. Overweegt hij om het mogelijk te maken om via een landingdiefstallen een aparte code te geven voor het opmaken van processen-verbaal hieromtrent zodat het fenomeen ladingdiefstallen beter in kaart kan worden gebracht (onder andere voor de Politiële Criminaliteitsstatistieken)?

 
Réponse reçue le 4 novembre 2009 : Antwoord ontvangen op 4 november 2009 :

Réponse à la question 1

Tant à l’Intérieur qu’à la Justice, la collaboration policière et judiciaire entre la Belgique et les Pays-Bas fait l’objet d’un suivi, en collaboration avec les autorités judiciaires compétentes et les services de police.

Selon les attributions de la Justice, cette problématique est activement suivie et pilotée par le Parquet fédéral en concertation avec tous les « stakeholders » compétents dans la région frontalière Belgique-Pays-Bas, plus particulièrement les Procureurs généraux et les Procureurs du Roi ainsi que la police judiciaire fédérale tant au niveau central qu’au niveau de l’arrondissement (dont la Aula-team à Turnhout également) tout comme les autorités judiciaires et services de police néerlandais compétents dans la région frontalière ainsi qu’en matière de coopération internationale et les officiers de liaison des deux pays.

La portée de cette approche dépasse les simples vols de chargements : d’autres phénomènes sont également traités dans ce cadre de référence (drogues, traite des êtres humains et infractions économiques et financières notamment).

Diverses initiatives ont déjà été prises et des réunions, organisées, où cette problématique a été examinée et ce, tant au niveau national qu’à l’échelon international (Belgique-Pays-Bas).

Bref aperçu chronologique des initiatives qui ont déjà été prises :

En 2008 :

  • réunion le 28 mai 2008 à Hasselt : ministères publics de la Belgique et des Pays-Bas, police judiciaire fédérale et « bovenregionale recherche Zuid-Nederland » ;

  • réunion le 19 novembre 2008 à Maastricht : conférence stratégique Euregio ;

  • réunion le 4 décembre 2008 à Heeze : journée d’étude, concertation globale et présentation des rapports Spapens, Fijnaut et De Ruyver – premiers accords concrets.

En 2009 :

  • Diverses réunions préparatoires en Belgique sous la direction du parquet fédéral, conjointement avec le procureur général et le procureur du Roi belges compétents pour la région frontalière Belgique-Pays-Bas et la police judiciaire fédérale (services centraux et arrondissements) ;

  • Création d’un groupe d’accompagnement Belgique– Pays-Bas qui a fixé les principes généraux et en établit actuellement la mise en œuvre, réunions régulières de ce groupe à Anvers ;

  • Élaboration d’une image de la criminalité commune Belgique – Pays-Bas pour l’Euregio à la demande des ministres de l’Intérieur belge et néerlandais.

Réponse aux questions 2 et 3

Les liens de coopération existants (notamment Schengen, Prüm, demandes d’entraide judiciaire internationale, Europol, Interpol, concertation Euregio, NEBEDEAGPOL, etc.) servent de base à la collaboration.

En raison d’un certain nombre de problèmes de collaboration entre la Belgique et les Pays-Bas, un groupe d’accompagnement a été créé sous la direction du Parquet fédéral et de l’officier de justice principal de Breda. Par une approche adéquate, ce groupe devrait permettre de trouver une solution dans les dossiers judiciaires où la collaboration est moins bonne.

Il s’agit d’une fonction de levier qui sera activée uniquement à la demande des parquets locaux (et de la police) dans les dossiers qui, pour l’une ou l’autre raison, ne progressent pas par le biais des canaux prévus (par exemple problèmes de capacité, autres priorités, mode d’approche différent des phénomènes et des infractions, etc.).

L’on considère plusieurs critères auxquels ces dossiers doivent répondre. L’on opte par ailleurs pour une approche structurelle qui respecte bien entendu les systèmes juridiques des deux pays ainsi que les règles de fonctionnement propres à chacun d’entre eux.

Il a été convenu de mettre à disposition des capacités tant en Belgique qu’aux Pays-Bas, cette mise à disposition pouvant néanmoins s’effectuer différemment d’un pays à l’autre. C’est ainsi que les Pays-Bas décident à cet effet de mettre à disposition un nombre fixe de chercheurs ; la Belgique quant à elle comble ce besoin par le biais des spécialistes présents au sein de la police judiciaire fédérale.

À l’heure actuelle, cette approche se situe à un stade d’avancement où les règles de fonctionnement concrètes sont fixées sur la base des principes généraux approuvés mutuellement.

Réponse à la question 4 :

Il n'y a actuellement pas de code infraction lié aux vols de cargaison, ni au niveau de la rédaction des PV (code QLF), ni au niveau de la BNG (Code AFE).

Il existe bien un phénomène « vol cargo » (Code PHP) dont le libellé a été modifié en "vol de cargaison" dans les tables de référence dont la version 22 sera diffusée à partir de début octobre 2009.

ll existe un modus operandi spécifique « vol de cargaison » qui peut être lié à un fait « vol simple » ou « vol qualifié » mais ce modus operandi n'est actuellement pas suffisamment fiable compte tenu des règles et directives d'encodage.

La seule exploitation possible (pour la finalité stratégique et statistique) peut être effectuée par le biais d'une figure criminelle.

L'attribution d'un code infraction spécifique (notice du PV) peut être envisagé mais doit faire l'objet d'un accord par la commission "tables" de même que validé par le magistrat de référence. Cette procédure (si elle est envisagée en cas d'analyse de faisabilité favorable) dure environ six mois.

Une mention sur la première page du procès-verbal à l'attention des Parquets permettrait l'attribution des dossiers à un magistrat de référence mais ne résoudrait pas, à court terme, l'alimentation de la banque de données police (BNG).

Antwoord vraag 1

Zowel bij Binnenlandse zaken als bij Justitie wordt de politioneel-gerechtelijke samenwerking tussen België en Nederland opgevolgd in samenwerking met de bevoegde gerechtelijke overheden en de politiediensten.

Op het werkgebied van Justitie wordt deze problematiek actief gevolgd en gestuurd door het Federaal parket in samenspraak met alle “stakeholders” bevoegd in de grensstreek België-Nederland - meer in het bijzonder de Procureurs-generaal en de Procureurs des Konings alsook de Federale gerechtelijke politie, zowel op centraal niveau als op arrondissementeel niveau (waaronder ook het Aula-team in Turnhout) alsook de Nederlandse Justitiële overheden en politiediensten met bevoegdheid in de grensstreek alsook inzake internationale samenwerking en de verbindingsofficieren van beide landen.

De reikwijdte van de deze benadering is ruimer dan ladingdiefstallen alleen: zo worden eveneens andere fenomenen binnen dit referentiekader behandeld (ondermeer drugs, mensenhandel en financieel-economische misdrijven).

Er werden reeds verscheidene initiatieven genomen en vergaderingen belegd waarbij deze problematiek werd besproken en dit zowel nationaal als internationaal (België – Nederland).

Chronologisch beknopt overzicht van de reeds genomen initiatieven:

In 2008:

  • Bijeenkomst te Hasselt op 28 mei 2008 : Openbaar ministerie België en Nederland en federale gerechtelijke politie en bovenregionale recherche Zuid-Nederland.

  • Bijeenkomst te Maastricht op 19 november 2008: strategische conferentie Euregio.

  • Bijeenkomst te Heeze op 4 december 2008: studiedag en globaal overleg alsook voorstelling rapporten Spapens, Fijnaut en De Ruyver – eerste concrete afspraken.

In 2009:

  • Diverse voorbereidende vergaderingen in België onder leiding van het federaal parket samen met de Belgische PG en PK bevoegd voor de grensstreek België-Nederland en de Federale gerechtelijke politie (centrale diensten en arrondissementen).

  • Oprichting van een begeleidingsgroep België – Nederland die de algemene principes heeft vastgelegd en thans de praktische uitwerking opstelt. Geregelde bijeenkomsten van deze groep in Antwerpen.

  • Het opstellen van een gemeenschappelijk criminaliteitsbeeld België – Nederland voor de Euregio op vraag van de ministers van Binnenlandse Zaken van België en Nederland.

Antwoord vraag 2 en 3

Als basis voor de samenwerking wordt gebruik gemaakt van de bestaande samenwerkingsverbanden (ondermeer Schengen, Prüm, Internationale rechtshulpverzoeken, Europol, Interpol, Euregio-verleg, NEBEDEAGPOL, …).

Gelet op een aantal problemen in de samenwerking tussen België en Nederland werd er een begeleidingsgroep onder leiding van het Federaal parket en de hoofdofficier van Justitie van Breda opgericht die mits een adequate aanpak zou moeten toelaten om voor die gerechtelijke dossiers waarin de samenwerking minder vlot verloopt, een oplossing te vinden.

Het betreft een “hefboomfunctie” die pas in werking zal worden gesteld op vraag van de lokale parketten (en politie) in die dossiers waarin binnen de voorziene kanalen om de een of andere reden geen vooruitgang wordt geboekt ( bijvoorbeeld capaciteitsproblemen, andere prioriteitsstelling, verschillende manier van aanpak van fenomenen en strafbare feiten, etc.).

Hierbij wordt als uitgangpunt een aantal criteria vooropgesteld waaraan deze dossiers dienen te voldoen. Daarnaast wordt geopteerd voor een structurele aanpak waarbij uiteraard de rechtssystemen van beide landen en de werkingsregels eigen aan elk land worden gerespecteerd.

Er werd afgesproken dat er capaciteit zal worden beschikbaar gesteld, zowel in België als in Nederland; de invulling hiervan kan evenwel verschillen. Zo opteert Nederland om hiervoor een vast aantal rechercheurs ter beschikking te stellen en België vult deze behoefte ad hoc op via de specialisten aanwezig binnen de Federale gerechtelijke politie.

Op dit ogenblik bevindt deze aanpak zich in een stadium van voortgang waarbij op basis van de wederzijds goedgekeurde algemene principes de concrete werkingsregels worden vastgelegd.

Antwoord op vraag 4:

Op heden bestaat er noch op het vlak van het opstellen van PV’s (code QLF), noch op het vlak van de ANG (Code AFE) een code voor het misdrijf ladingdiefstallen.

Er bestaat evenwel een fenomeen "cargodiefstal " (Code PHP) waarvan de titel in de referentietabellen in "ladingdiefstallen" werd gewijzigd. Versie 22 van deze tabellen zal begin oktober worden verdeeld.

Er bestaat een specifieke modus operandi "ladingdiefstallen" die met "gewone diefstallen" of "zware diefstallen" in verband kan worden gebracht. Rekening houdende met de invoerregels en –richtlijnen is deze modus operandi op heden echter niet betrouwbaar genoeg.

Het enige mogelijke gebruik (voor strategische en statistische doeleinden) kan gebeuren door middel van een criminele beeldvorming.

Het toekennen van een code voor een specifiek misdrijf (notitienummer van het PV) kan worden overwogen. De commissie “tabellen” moet hiervoor echter haar akkoord geven en de referentiemagistraat dient deze te valideren. Deze procedure (indien deze bij een positieve haalbaarheidsanalyse wordt overwogen) duurt zo’n zes maanden.

Een vermelding op de eerste pagina van het proces-verbaal ter attentie van de parketten zou de toekenning van de dossiers aan een referentiemagistraat mogelijk maken, maar zou het aanvullen van de politiegegevensbank op korte termijn niet oplossen (ANG).