SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
9 juin 2009 9 juni 2009
________________
Question écrite n° 4-3525 Schriftelijke vraag nr. 4-3525

de Martine Taelman (Open Vld)

van Martine Taelman (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Prisons - Sécurité et hygiène - Traitement - Plaintes de détenus Gevangenissen - Veiligheid en hygiëne - Behandeling - Klachten van gedetineerden 
________________
établissement pénitentiaire
hygiène publique
installation sanitaire
risque sanitaire
sécurité des bâtiments
lutte anti-incendie
condition de vie
strafgevangenis
openbare gezondheidszorg
sanitaire installatie
gevaren voor de gezondheid
veiligheid van gebouwen
brandbestrijding
levensomstandigheden
________ ________
9/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/7/2009)
15/6/2009Antwoord
9/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/7/2009)
15/6/2009Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3526
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3527
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-920
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3526
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3527
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-920
________ ________
Question n° 4-3525 du 9 juin 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3525 d.d. 9 juni 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En 2007, les commissions de surveillance ont reçu 83 plaintes de détenus de la prison de Turnhout. Merkplas bat tous les records avec pas moins de 223 plaintes.

Plus de 33 % des plaintes formulées dans ces prisons campinoises concernent l’attitude du personnel.

De nombreuses autres plaintes portent sur les conditions de logement, l’hygiène et l’alimentation dans ces établissements. À Merkplas, de très nombreuses récriminations concernent l’absence d’eau courante et de toilettes dans les cellules. De plus, les détenus se verraient remettre des chaussures, couvertures et matelas sales. La direction appliquerait de surcroît un régime disciplinaire local, officieux et échappant à tout contrôle.

Les espaces sanitaires et les cellules situées à côté des espaces sanitaires présentent toujours des problèmes de moisissures, d’humidité et de vermine. C’est notamment le cas à la prison d’Anvers.

Pour Merkplas, on signale par ailleurs que l’eau destinée à l’hygiène personnelle, à la boisson et aux vaisselles est fournie dans des cruches en plastique ouvertes. Celles-ci ne sont pas suffisamment nettoyées et présentent des lors des dépôts de calcaire et des décolorations peu ragoûtantes. Certains détenus les utilisent comme urinoir. Un nettoyage approfondi quotidien de ces cruches ne serait pas du luxe. Les détenus doivent en outre utiliser des seaux hygiéniques qui ne sont vidés que deux fois par jour et qui sont à l’origine de grandes nuisances olfactives. Le bloc de cellules est envahi d’une odeur pénétrante d’urine, indique la Commission.

Enfin, la Commission dénonce une situation très préoccupante à Merkplas faisant craindre pour la vie des occupants de la prison en cas d’incident : « absence de détecteurs de fumée et de compartimentage, locaux de travail construits en matériaux inflammables, … , pression d’eau insuffisante pour éteindre un incendie en cas de foyers multiples, typiques en cas d’incendies volontaires ».

1. À Merkplas, combien de cellules ne disposent pas de sanitaires, ce qui contraint les détenus à utiliser un seau hygiénique ? Pareille situation s’observe-t-elle également dans d’autres prisons ? Si oui, de quels établissements et de combien de cellules s’agit-il ?

2. Selon le ministre, jusqu’à quelle date ces situations inhumaines subsisteront-elles à Merkplas ? Fait-on de la résolution de ce problème une priorité ou bien les détenus concernés devront-ils attendre la fermeture de l’établissement en 2013 ou 2016 ?

3. Quelles interventions sont-elles souhaitables pour améliorer l’hygiène dans les prisons anversoises et campinoises ?

4. Quelles interventions le ministre souhaite-t-il réaliser pour améliorer la sécurité contre l’incendie de la prison de Merkplas ? Quels travaux réalisera-t-on et dans quel délai ?

5. Quelles conclusions tire-t-on des multiples plaintes formulées par des détenus quant à l’attitude des agents pénitentiaires ?

 

In 2007 ontvingen de Commissies van toezicht drieëntachtig klachten van gedetineerden van de gevangenis in Turnhout. Merksplas spant de kroon met maar liefst 223 klachten.

In deze Kempense gevangenissen gaan meer dan 33 % van de klachten over de houding van de personeelsleden.

Verder gaan vele klachten gaan over de huisvesting, hygiëne en voeding in deze gevangenissen. In Merksplas gaan heel wat klachten over het gebrek aan lopend water en toiletten in de cellen. Daarnaast worden blijkbaar vuile schoenen, dekens en matrassen aan de gevangenen bezorgd. De directie zou tevens een lokaal, officieus, ongecontroleerd tuchtsysteem hanteren.

Sanitaire ruimtes en cellen naast sanitaire ruimtes hebben nog steeds schimmel, -vocht- en ongedierteproblemen. Dat is onder andere het geval in de gevangenis van Antwerpen.

Voor Merksplas wordt tevens gemeld dat “ de waterbedeling die voor persoonlijke hygiëne, drinken en afwas gebeurt door open plastieken kruiken. Deze worden onvoldoende gereinigd met kalkaanslag, en ander onsmakelijk uitziende verkleuringen als gevolg. Sommige gevangenen gebruiken deze als urinoir. Een dagelijkse grondige reiniging van deze kruiken is geen overbodige luxe. Daarnaast moet men WC-emmers gebruiken die maar twee keer per dag worden leeggemaakt en die een enorme geurhinder veroorzaken. Het cellenblok kent een allesdoordringende geur van urine ” zo meldt de Commissie.

Tenslotte wijst de Commissie op een zeer ernstige situatie in Merksplas waarbij in geval van incidenten de vrees voor mensenlevens terecht is: “ geen rookdetectors, geen compartimentering, werklokalen in brandbaar materiaal, …, onvoldoende waterdruk om te blussen bij verschillende brandhaarden, typisch bij brandstichtingen. ”

1. Hoeveel cellen zijn er in Merksplas die niet beschikken over sanitair en waar gedetineerden dus naar het toilet moeten op een emmer? Zijn er nog andere gevangenissen waar dit zo is? Zo ja, dewelke en om hoeveel cellen gaat het?

2. Tot wanneer denkt de geachte minister deze onmenselijke toestanden zo te kunnen aanhouden in Merksplas? Wordt er prioriteit gegeven om dit probleem op te lossen of dienen de betrokken gedetineerden te wachten tot hun gevangenis sluit in 2013 of 2016?

3. Welke ingrepen zijn wenselijk in de Antwerpse en Kempense gevangenissen om de hygiëne te bevorderen?

4. Welke ingrepen wenst de geachte minister te doen om brandveiligheid in de gevangenis van Merksplas te verbeteren? Welke werken wil zullen uitgevoerd worden en tegen wanneer?

5. Welke conclusies worden getrokken uit de vele klachten die gedetineerden formuleren over de behandeling van het gevangenispersoneel?

 
Réponse reçue le 15 juin 2009 : Antwoord ontvangen op 15 juni 2009 :

Actuellement 92 cellules de la prison de Merksplas fonctionnement avec le principe d’un seau de toilette par détenu. Un remède sera apporté à cette situation par le biais de projets futurs qui sont en cours d’élaboration. Un début de solution est apporté par l’installation de nouveaux équipements sanitaires communs sur la promenade, afin que les détenus puissent les utiliser lors de leur promenade quotidienne. Ces équipements seront mis en service pour le congé du bâtiment 2009.

Une centaine de ce genre de cellules avec un seau de toilette existe également dans les prisons de Forest et de Tournai.

Une nette priorité est accordée à l’élaboration d’un masterplan pour ce site afin de pouvoir proposer une solution définitive et sérieuse aux conditions de vie parfois problématiques des détenus et du personnel. Les discussions avec le Service public fédéral (SPF) Justice sont en cours pour le phasage des importants projets nécessaires et déboucheront sous peu sur un plan d’approche concret assorti d’un planning pour les différents projets partiels. Entre temps les travaux ne sont pas à l’arrêt pour autant. Le mois prochain verra la mise en service progressive de 60 nouvelles cellules pour détenus handicapés. Ces cellules répondent à toutes les normes applicables en matière d’hygiène et de sécurité incendie. Il s’agit d’un premier pas concret vers le remplacement de l’infrastructure désuète et usée de Merksplas ou la réalisation d’un établissement pénitentiaire moderne.

Er zijn in Merksplas momenteel nog 92 cellen die werken met het principe van een toiletemmer per gedetineerde. Via toekomstige projecten die momenteel worden uitgewerkt zal hieraan verholpen worden. Een eerste aanzet wordt nu gegeven door de inrichting van nieuwe gemeenschappelijke sanitaire voorzieningen op de wandeling, zodat de gedetineerden hiervan kunnen gebruik maken tijdens hun dagelijkse wandelingen. Deze voorzieningen zullen in gebruik zijn tegen het bouwverlof 2009.

Ook in Vorst en Doornik zijn er nog telkens een honderdtal van dergelijke cellen met toiletemmers.

Er wordt wel degelijk prioriteit gegeven aan de uitwerking van een masterplan voor deze site teneinde een definitieve en grondige oplossing te kunnen bieden aan de soms problematische leefomstandigheden van gedetineerden en personeel. De besprekingen met de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie om de fasering van de nodige omvangrijke projecten te bepalen is reeds lopende en zullen kortelings resulteren in een concreet plan van aanpak met een planning voor de verschillende deelprojecten. Intussen liggen de werken niet stil. Volgende maand reeds zal men 60 nieuwe cellen voor hulpbehoevende gedetineerden geleidelijk aan in gebruik kunnen nemen. Deze voldoen aan alle geldende normen wat betreft hygiëne en brandveiligheid. Het is een eerste concrete stap om de oude en afgeleefde infrastructuur te Merksplas te vervangen of om te vormen tot een moderne gevangenisinstelling.