SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
12 janvier 2009 12 januari 2009
________________
Question écrite n° 4-2351 Schriftelijke vraag nr. 4-2351

de Marleen Temmerman (sp.a)

van Marleen Temmerman (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Pilule du lendemain - Accessibilité - Réduction de prix Morning-after pil - Toegankelijkheid - Prijsverlaging 
________________
contraception
médicament
médicament en vente libre
assurance maladie
ticket modérateur
prix réduit
anticonceptie
geneesmiddel
vrij verkrijgbaar geneesmiddel
ziekteverzekering
remgeld
gereduceerde prijs
________ ________
12/1/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
25/3/2009Antwoord
12/1/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
25/3/2009Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 4-2132 Réintroduction de : question écrite 4-2132
________ ________
Question n° 4-2351 du 12 janvier 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-2351 d.d. 12 januari 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis juin 2001, la pilule du lendemain ou pilule d’urgence (marque déposée Norlevo) est également disponible en Belgique sans ordonnance. Cette mesure visait à supprimer le passage par le généraliste ou le gynécologue et de faciliter ainsi l’accès à la pilule du lendemain, qui doit parfois être disponible d’urgence.

Nous constatons pourtant que certains facteurs entravent toujours l’accessibilité de la pilule d’urgence. L’un d’entre eux est le prix. Sans ordonnance, Norlevo coûte 8,68 euros. L’ordonnance établit une distinction entre les femmes de moins de 21 ans et les femmes plus âgées. Les jeunes filles de moins de 21 ans peuvent, sur ordonnance, obtenir une pilule du lendemain gratuite. Une personne plus âgée doit payer 6,94 euros (la mutualité prend à sa charge les 20 % restants). Il s’agit d’une somme considérable pour de nombreuses personnes, s’agissant d’une décision unique devant être prise en hâte.

Une autre raison d’améliorer l’accessibilité de la pilule d’urgence découle d’une étude menée par le British Pregnancy Advisory Service (BPAS). Ce service, créé après la légalisation de l’avortement au Royaume-Uni pour assister le National Health Service du gouvernement britannique dans l’application légale et le suivi de l’avortement, a constaté que l’effet de la pilule du lendemain diminuait au fil des heures. Bien que cette pilule puisse être prise dans les 72 heures suivant les rapports sexuels, l’étude démontre que son efficacité diminue de 95 % au cours des 24 premières heures et de 58 % entre 49 et 72 heures plus tard. Ces chiffres montrent clairement l’importance d'une prise aussi rapide que possible de la pilule d’urgence après les rapports sexuels.

Le BPAS a annoncé la semaine dernière que la pilule du lendemain serait distribuée gratuitement pendant la période de Noël. Il veulent ainsi veiller à ce que les femmes aient la pilule à la maison au cas où elles en auraient besoin, de façon à ne pas perdre de temps.

D’où ma préoccupation quant à l’accessibilité de la pilule d’urgence en Belgique. Compte tenu des chiffres révélés par l’étude du BPAS, j’aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes :

- La ministre sera-t-elle plus attentive à l’importance de l’accessibilité de la pilule d’urgence, pour encourager ainsi une prise rapide et éviter des grossesses non souhaitées ? Quelles nouvelles mesures est-elle disposée à prendre ?

- Est-elle disposée à élargir à toutes les femmes la mesure relative à la fourniture gratuite, aux femmes de moins de 21 ans, de la pilule du lendemain ? Diminuera-t-elle le prix sans ordonnance ou, mieux encore, supprimera-t-elle celle-ci ? En d’autres termes, une pilule d’urgence gratuite et sans ordonnance !

- Que pense-t-elle de l’action britannique consistant à distribuer gratuitement et préventivement la pilule du lendemain ? Peut-on mettre sur pied une opération semblable en Belgique ?

 

Al sinds juni 2001 is de morning-after pil of noodpil (merknaam Norlevo) ook in België zonder voorschrift verkrijgbaar. Deze maatregel werd toen doorgevoerd om de te hoge drempel van de huisarts of gynaecoloog weg te werken en zo de morning-after pil, die soms in urgentie beschikbaar moet zijn, toegankelijker te maken.

Toch zien we vandaag dat er nog steeds factoren zijn die de toegankelijkheid van de noodpil belemmeren. Eén daarvan is de prijs. Norlevo kost zonder voorschrift 8,68 euro. Met een voorschrift wordt een onderscheid gemaakt tussen vrouwen jonger dan 21 en vrouwen die ouder zijn. Meisjes jonger dan 21 jaar krijgen op voorschrift een gratis morning-after pil. Iemand die ouder is dan 21 betaalt nog altijd 6,94 euro (de mutualiteit neemt de overige 20 % voor zijn rekening). Voor een eenmalige beslissing die snel moet genomen worden, blijft dit veel geld voor heel wat mensen.

Een andere reden om de vlotte toegankelijkheid van de noodpil te verbeteren volgt uit onderzoek van de British Pregnancy Advisory Service (BPAS). Deze dienst, die na de legalisering van abortus in het Verenigd Koninkrijk werd opgericht om de National Health Service van de Britse Regering bij te staan bij het legaal uitvoeren en opvolgen van abortus, kwam tot de constatatie dat een morning-after pil aan effect verliest naarmate de uren verstrijken. Ondanks het feit dat deze pil tot 72 uur na de geslachtsgemeenschap kan ingenomen worden, toont onderzoek aan dat de effectiviteit van de pil vermindert van 95 % binnen de eerste 24 uur naar 58 % tussen de 49 en de 72 uur. Deze cijfers tonen duidelijk hoe belangrijk het is dat een noodpil zo snel mogelijk na de geslachtsgemeenschap wordt ingenomen.

Het BPAS kondigde vorige week aan tijdens de kerstperiode gratis morning-after pillen te verspreiden. Hiermee willen ze ervoor zorgen dat vrouwen de pil in huis hebben in geval ze deze ook effectief nodig hebben, zodat er geen tijd verloren gaat.

Vanwege mijn bezorgdheid over de toegankelijkheid van de noodpil in België, de cijfers van het onderzoek van BPAS in acht genomen, had ik graag een antwoord gekregen op volgende vragen :

- Zal de geachte minister verder aandacht schenken aan het belang van de laagdrempeligheid voor de toegang tot noodpillen, om zo de tijdige inname te stimuleren en ongewenste zwangerschappen te vermijden ? Welke nieuwe maatregelen is zij bereid te ondernemen ?

- Is zij bereid de regeling, met betrekking tot het gratis verkrijgen van de morning-after pil, voor vrouwen onder 21 jaar uit te breiden voor iedereen ? Zal zij ook de prijs zonder voorschrift verlagen, of beter nog het voorschrift voor de noodpil achterwege laten. Met andere woorden, een gratis noodpil zonder voorschrift !

- Hoe staat zij tegenover de Britse actie waarbij gratis preventief morning-after pillen worden uitgedeeld ? Kan er ook in België een dergelijke actie op touw worden gezet ?

 
Réponse reçue le 25 mars 2009 : Antwoord ontvangen op 25 maart 2009 :

- Une meilleure accessibilité à la contraception d’urgence a été rendue possible par la levée de l’obligation d’une prescription médicale. La contraception d’urgence doit néanmoins rester une méthode occasionnelle qui ne doit en aucun cas se substituer à une contraception régulière. En tant que ministre fédérale de la Santé, je n’envisage pas de mesure particulière en faveur de cette forme de contraception spécifique.

- Je n’envisage pas, étant donné le coût de cette mesure, d’étendre la mesure d’accessibilité financière pour les jeunes filles de moins de 21 ans à l’ensemble des femmes. Pour le reste, je rappelle que la pilule du lendemain n’est pas remboursée et que je n’ai donc pas de moyen d’en faire baisser le prix.

- Il est exact que l’efficacité de cette méthode de contraception diminue progressivement au cours des 72 heures après un rapport sexuel non protégé, délai ultime possible pour la prise de ce médicament. Mais encourager les jeunes femmes à constituer une réserve de ce médicament à titre préventif constitue une banalisation de cette méthode et un signal contraire aux recommandations qui visent à orienter les femmes qui se présenteraient de façon répétée pour une contraception d’urgence vers une méthode de contraception à long terme. Il est essentiel que lors de l’acquisition de ce médicament, il soit expressément recommandé à la femme d’effectuer une visite médicale pour initier ou adapter une méthode régulière de contraception

De plus, il ne faut pas perdre de vue que la contraception d’urgence ne dispense pas des précautions à prendre contre les maladies sexuellement transmissibles

Enfin, des études (Glazier A.et coll.) ont montré qu’une accessibilité plus large à la contraception d’urgence ne diminuerait pas pour autant le nombre de grossesse.

- Noodcontraceptie werd beter toegankelijk gemaakt door de opheffing van de verplichting om een medisch voorschrift voor te leggen. Noodcontraceptie moet echter een gelegenheidsmethode blijven en mag in geen geval regelmatige contraceptie vervangen. Als federaal minister van Volksgezondheid overweeg ik geen bijzondere maatregel ten voordele van deze specifieke vorm van contraceptie.

- Gelet op de kost van deze maatregel overweeg ik niet om de maatregel van financiële toegankelijkheid voor de jonge meisjes van minder dan éénentwintig jaar uit te breiden tot alle vrouwen. Wat de rest betreft, herinner ik eraan dat de morning-after pil niet wordt terugbetaald en dat ik de prijs ervan dus ook niet kan doen dalebn.

- Het klopt dat de doeltreffendheid van deze contraceptiemethode geleidelijk afneemt binnen 72 uur na niet-beschermde seksuele betrekkingen, dit is de uiterste termijn om het geneesmiddel na onbeschermd seksueel contact in te nemen. Jonge vrouwen aanmoedigen om preventief een voorraad van dit geneesmiddel aan te leggen, komt echter neer op een banalisering van deze methode en stuurt een signaal uit dat indruist tegen de aanbeveling om vrouwen die zich herhaaldelijk voor noodcontraceptie aanbieden, in de richting van een contraceptiemethode op lange termijn te sturen. Het is van essentieel belang om vrouwen, bij de aanschaf van dergelijke geneesmiddelen, expliciet aan te raden een medisch onderzoek te ondergaan om een regelmatige contraceptiemethode te starten of deze aan te passen.

Bovendien mag men niet uit het oog verliezen dat noodcontraceptie niet beschermt tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en dat dus passende voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden.

Tot slot hebben studies (Glazier A. en coll.) aangetoond dat een grotere toegankelijkheid van noodcontraceptie daarom niet tot een daling van het aantal zwangerschappen leidt.