SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
29 octobre 2008 29 oktober 2008
________________
Question écrite n° 4-1897 Schriftelijke vraag nr. 4-1897

de Patrik Vankrunkelsven (Open Vld)

van Patrik Vankrunkelsven (Open Vld)

à la ministre des PME, des Indépendants, de l'Agriculture et de la Politique scientifique

aan de minister van KMO's, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid
________________
Travailleurs indépendants - Faillite - Octroi d'une alloation de chômage Zelfstandigen - Faillissement - Toekenning van een werkloosheidsuitkering 
________________
profession indépendante
assurance chômage
faillite
sécurité sociale
statistique officielle
zelfstandig beroep
werkloosheidsverzekering
faillissement
sociale zekerheid
officiële statistiek
________ ________
29/10/2008Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 27/11/2008)
28/11/2008Antwoord
29/10/2008Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 27/11/2008)
28/11/2008Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-430 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-430
________ ________
Question n° 4-1897 du 29 octobre 2008 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-1897 d.d. 29 oktober 2008 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

L'arrêté royal du 18 novembre 1996 instaurant une assurance sociale en faveur des travailleurs indépendants et des personnes assimilées en cas de faillite devrait, en application des articles 29 et 49 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des pensions, servir d'ébauche à une assurance chômage pour les travailleurs indépendants. En cas de faillite, les travailleurs indépendants pourraient percevoir une allocation unique de six mois.

Les caisses d'assurances sociales pour travailleurs indépendants sont chargées de l'élaboration des modalités pratiques de cet arrêté royal. La pratique montre cependant que de nombreuses caisses ne savent même pas que les travailleurs indépendants en faillite ont la possibilité de bénéficier d'une allocation. Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes :

1. Combien de faillites comptait notre pays annuellement ces dernières années?

2. Combien de travailleurs indépendants, de chefs d'entreprises et d'administrateurs en faillite ont-ils bénéficié de l'allocation accordée en cas de faillite ces dernières années?

3. La ministre envisage-t-elle de réinformer les caisses d'assurances sociales de l'existence de cette allocation ?

4. Si le failli est réengagé, le droit à l'allocation est-il supprimé ?

5. Si le failli est réengagé à temps partiel, a-t-il encore droit à une partie de l'allocation?

 

Het koninklijk besluit van 18 november 1996 houdende invoering van een sociale verzekering ten gunste van zelfstandigen, in geval van faillissement, en van gelijkgestelde personen, met toepassing van de artikelen 29 en 49 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, moet een aanzet zijn tot een werkloosheids-verzekering voor zelfstandigen. Bij faillissement zouden zelfstandigen, éénmalig, kunnen terugvallen op een uitkering van zes maanden.

Het zijn de sociale verzekeringskassen voor zelfstandigen die de praktische uitwerking van dit koninklijk besluit moeten toepassen. De praktijk leert echter dat vele kassen zelfs niet op de hoogte zijn van de mogelijk dat failliete zelfstandigen recht hebben op een uitkering. Graag had ik een antwoord gehad op volgende vragen :

1. Hoeveel faillissementen telde ons land jaarlijks over de voorbije jaren ?

2. Hoeveel failliete zelfstandigen, zaakvoerders en bestuurders maakten de voorbije jaren gebruik van de faillissementsuitkering ?

3. Is de geachte minister van plan om de sociale verzekeringskassen opnieuw te informeren over het bestaan van deze uitkering ?

4. Als de gefaillieerde opnieuw tewerkgesteld wordt, vervalt dan zijn recht op de uitkering ?

5. Als de gefaillieerde deeltijds opnieuw tewerkgesteld wordt, heeft hij dan nog deels recht op de uitkering ?

 
Réponse reçue le 28 novembre 2008 : Antwoord ontvangen op 28 november 2008 :

Avant de répondre aux questions, je souhaite insister auprès de l’honorable membre sur le fait que l’allocataire peut bénéficier de l’intervention financière de l’assurance sociale en cas de faillite depuis le 1er juillet 2007 durant douze mois et non pas, comme vous le mentionnez dans le début de votre question, durant six mois.

Je souhaite également attirer l’attention sur le fait que le montant de cette allocation augmente durant ladite période jusqu’à atteindre un montant équivalent à la pension minimum des indépendants.

1. J’ai l’honneur de communiquer à l’honorable membre le nombre d’entreprises en faillite pour la période de 2000 à 2007. Pour une bonne compréhension, il faut tenir compte du fait qu’il s’agit ici aussi bien des sociétés que des indépendants/personnes physiques.

Année

Nombre de faillites de sociétés et d’indépendants

2000

4 594

2001

5 548

2002

6 920

2003

5 573

2004

6 146

2005

6 128

2006

5 796

2007

6 013

2. Je ne dispose pas des données concernant le nombre de faillites des indépendants/personnes physiques.

Je peux communiquer les chiffres relatifs aux demandes et aux attributions de l’intervention financière de l’assurance sociale en cas de faillite pour la période allant du 1er janvier 2000 au 31 décembre 2007.

Année

Nombre de demandes

Nombre d’attributions

2000

509

239

2001

510

198

2002

633

358

2003

707

448

2004

778

504

2005

707

492

2006

613

428

2007

640

443

Comme vous le stipulez dans le début de votre question, on ne peut bénéficier qu’une seule fois de l’avantage de l’assurance sociale en cas de faillite. En outre, un certain nombre de conditions doivent être remplies.

3. Les caisses d’assurances sociales sont bien informées de l’existence de cette allocation.

Je suis réellement consciente de la nécessité de disposer d’une information correcte. C’est pourquoi j’ai pris différentes initiatives pour que l’importante tache que représente l’accompagnement social de leurs membres fasse l’objet d’une attention particulière par les caisses d’assurances sociale.

En outre, j’ai récemment obtenu que, dans le cadre du Plan fédéral de lutte contre la pauvreté, une attention toute particulière soit accordée à l’information relative à l’existence de cette assurance sociale en cas de faillite ainsi qu’à ses nombreux avantages.

Ces douze derniers mois, deux notes d’informations ont été rédigées et distribuées aux caisses d’assurance sociale à propos de l’assurance sociale en cas de faillite.

Outre les données chiffrées, je peux vous fournir les informations suivantes.

Il existe quatre conditions pour avoir le droit de recourir à cette assurance faillite :

a) l’indépendant doit avoir sa résidence principale en Belgique;

b) l’indépendant doit être assujetti à la loi des assurances selon le statut social des indépendants pour la période qui précède (plus précisément pendant le trimestre de la déclaration de faillite et pendant les trois trimestres la précédant ou pendant le trimestre de cessation d’activité en cas de déconfiture manifeste);

c) l’indépendant doit être en ordre de cotisations pour sa profession principale; et

d) à partir du premier jour ouvrable après la déclaration de faillite, l’indépendant ne peut plus exercer d’activité professionnelle, ni bénéficier de revenu de substitution.

L’assurance sociale en cas de faillite est en outre de nature complémentaire. Si des droits peuvent être ouverts au sein de la sécurité sociale, par exemple en ce qui concerne une intervention financière similaire, ces droits ont priorité sur l’intervention financière dans le cadre d’assurance sociale en cas de faillite.

Dans ce cas-ci, je pense très concrètement au fait de retomber sur l’allocation de chômage parce que l’indépendant était soit salarié soit chômeur avant le début de son activité indépendante et qu’il cesse cette activité indépendante endéans les neuf ans.

4. -5. Afin de formuler une réponse concrète à ces deux questions et de tenir compte de ce que je mentionne dans le début de ma réponse, je peux donc affirmer que l’exercice d’une activité professionnelle ou le fait de bénéficier d’un revenu de substitution à partir du premier jour ouvrable après la déclaration de faillite entraîneront évidemment la suppression de l’intervention financière en cas de faillite.

Alvorens op de vragen te antwoorden, wens ik het geachte lid te wijzen op het feit dat de financiële uitkering van de sociale verzekering in geval van faillissement sinds 1 juli 2007 gedurende twaalf maanden genoten kan worden en dus niet, zoals u in de aanhef van uw vraag vermeldt, gedurende zes maanden.

Ik wens uw aandacht eveneens te vestigen op het feit dat het bedrag van deze uitkering in diezelfde periode werd opgetrokken tot het bedrag dat het minimumpensioen van de zelfstandigen evenaart.

1. Ik heb de eer het geachte lid informatie in verband met het aantal gefailleerde ondernemingen mee te delen voor de periode van 2000 tot 2007. Voor een goed begrip het gaat hier zowel om vennootschappen als zelfstandigen/natuurlijke personen

Jaar

Aantal failliete vennootschappen en zelfstandigen

2000

4 594

2001

5 548

2002

6 920

2003

5 573

2004

6 146

2005

6 128

2006

5 796

2007

6 013

2. Het is zo dat ik niet over gegevens beschik in verband met het aantal failliete zelfstandigen/natuurlijke personen.

Ik kan wel cijfers meedelen in verband met de aanvragen en de toekenningen van de financiële uitkering van de sociale verzekering in geval van faillissement tussen 1 januari 2000 en 31 december 2007.

Jaar

Aantal aanvragen

Aantal toekenningen

2000

509

239

2001

510

198

2002

633

358

2003

707

448

2004

778

504

2005

707

492

2006

613

428

2007

640

443

Zoals u in de aanhef van uw vraag zelf aanhaalt, kan het voordeel van de sociale verzekering in geval van faillissement slechts éénmaal worden genoten. Bovendien dienen een aantal voorwaarden te worden vervuld.

3. De sociale verzekeringsfondsen zijn en worden wel degelijk geïnformeerd over het bestaan van deze uitkering.

Ik ben mij terdege bewust van de nood aan correcte informatie. Daarom heb ik al verschillende initiatieven genomen om de aandacht van de sociale verzekeringsfondsen te vestigen op de belangrijke taak van sociale begeleiding van hun leden.

Daarenboven heb ik recent bekomen dat in het kader van het Federaal Plan voor de strijd tegen de armoede specifieke aandacht zal besteed worden aan informatie over het bestaan en de talloze voordelen van deze sociale verzekering in geval van faillissement.

De afgelopen twaalf maanden werden in verband met de sociale verzekering in geval van faillissement twee verschillende informatienota’s aan de sociale verzekeringsfondsen opgesteld en verspreid.

Aanvullend op de cijfergegevens, kan ik de volgende bijkomende informatie geven.

Er zijn vier voorwaarden om beroep te kunnen doen op de zogenaamde faillissementsverzekering :

a) de zelfstandige moet zijn hoofdverblijfplaats in Belgïë hebben;

b) de zelfstandige moet in de voorafgaande periode verzekeringsplichtig zijn in het sociaal statuut van de zelfstandigen (meer bepaald tijdens het kwartaal van het vonnis van faillietverklaring en tijdens de drie hieraan voorafgaande kwartalen, of tijdens het kwartaal van de stopzetting ingeval van kennelijk onvermogen);

c) de zelfstandige moet in de voorafgaande periode de bijdragen verschuldigd zijn als hoofdberoep; en

d) vanaf de eerste werkdag na de dag van de uitspraak van het faillissement mag de zelfstandige geen beroepsactiviteit meer uitoefenen en ook geen vervangingsinkomen genieten.

De sociale verzekering in geval van faillissement is bovendien aanvullend van aard. Indien er ergens anders binnen de sociale zekerheid rechten kunnen worden geopend, bijvoorbeeld op een soortgelijke financiële uitkering, dan hebben deze rechten voorrang op de financiële uitkering in het kader van de sociale verzekering in geval van faillissement.

Ik denk hier bijvoorbeeld heel concreet aan het terugvallen op de werkloosheidsvergoeding, omdat de zelfstandige ofwel werknemer, ofwel werkloze was vóór de aanvang van zijn zelfstandige activiteit en deze zelfstandige activiteit binnen de negen jaar stopzette.

4. -5. Om een concreet antwoord te formuleren op die twee vragen, en rekening houdende met hetgeen ik u in de aanhef van mijn antwoord meldt, kan ik u aldus melden dat het uitoefenen van enige beroepsactiviteit of het genieten van enig vervangingsinkomen vanaf de eerste werkdag na de dag van de uitspraak van het faillissement er uiteraard toe leidt dat de financiële uitkering in geval van faillissement niet (meer) wordt uitbetaald.