BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2017-2018
________
24 mei 2018
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1874

de Martine Taelman (Open Vld)

aan de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met de Regie der gebouwen
________
Afval van drugslabo's - Dumpen in de natuur - Cijfers - Handhaving - Kwalificatie van het delict - Samenwerking met de Gewesten
________
verdovend middel
officiële statistiek
gevaarlijk afval
chemisch afval
milieudelict
handel in verdovende middelen
illegale stortplaats
________
24/5/2018Verzending vraag
14/9/2018Rappel
23/5/2019Einde zittingsperiode
________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1875
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1874 d.d. 24 mei 2018 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Drugsproductie, en meer bepaald het dumpen van de restanten van deze productieprocessen, kunnen voor mens en natuur een (ecologische) ramp betekenen. Restanten van bijvoorbeeld synthetische drugs, die ontstaan door het proces van clandestiene drugsproductie, worden alsmaar meer in de omgeving teruggevonden. Het betreft grote hoeveelheden chemicaliën en toxische stoffen. Het drugsafval is vaak afkomstig van illegale drugslaboratoria van cannabis en ecstasy, die de restanten ergens dumpen. Dit houdt een groot risico in voor het milieu en de gezondheid, aangezien de bestanddelen van dergelijke drugs voor mens en milieu zeer schadelijk kunnen zijn.

Het fenomeen doet zich de laatste tijd in België en in de buurlanden steeds vaker voor, zoals ook u eerder aangaf in het antwoord op mijn schriftelijke vraag nr. 6-899. De laatste drie jaar werden er 48 processen-verbaal uitgeschreven voor het sluikstorten van drugs.

Het afgelopen jaar moest men in Nederland maar liefst 206 keer uitrukken om een illegaal stort met drugsafval op te ruimen. Onlangs werd zelfs een waterzuiveringsstation stilgelegd omdat drugsafval via de riool werd geloosd.

Een belangrijk aspect van het probleem van drugsdumpingen heeft te maken met de kosten van de ophaling, opruiming, stockering, verwerking en verbranding van het chemische afval van dumpingen, om nog maar te zwijgen van eventueel noodzakelijke bodemsaneringen. De opruiming gebeurt in België door een erkende afvalverwerker, SGS, en kost volgens een studie tussen 1 000 euro en 41 000 euro. Hoewel de meeste deskundigen aangeven dat het vaak kosten voor het gerecht zijn, leidt deze kwestie toch tot discussies tussen het parket en de gemeente.

Misschien is het raadzaam om een soort van gemeenschappelijke pot samen te stellen die dient om de kosten te betalen, zodat de kosten niet steeds op dezelfde schouders vallen.

Het gerecht zou ook achterstaan met betalingen van opruimingskosten aan SGS. Justitie zou momenteel een betalingsachterstand van één jaar hebben.

Inzake drugsafval is handhaving cruciaal. Drugsafval wijst op de aanwezigheid van drugslabo's en dus op georganiseerde misdaad. Handhaving en opruiming vergen een gecoördineerde aanpak, aangezien de schade voor mens en milieu zeer groot kan zijn. Het dumpen van drugsafval kan door de opsporingsinstanties als een milieufeit worden beschouwd en geregistreerd, maar het kan ook worden geregistreerd als een overtreding van de wetgeving rond drugs.

Transversaal karakter van de vraag : dit is deels een gewestaangelegenheid. Het Gewest staat in voor het milieutoezicht. Zo is er het « Milieuhandhavingsdecreet » van 2009 (decreet van 30 april 2009 tot wijziging van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en tot wijziging aan diverse bepalingen inzake de milieuhandhaving). De handhaving inzake drugs is een federale aangelegenheid. Afspraken tussen het Gewest en de federale overheid zijn nodig voor de handhaving en de vervolging van het storten van drugsafval.

In dit verband had ik volgende vragen :

1) Hoe worden restanten van drugslabo's, die illegaal werden gedumpt, gekwalificeerd ? Worden zij beschouwd als milieudelicten waardoor het Gewest optreedt of is het veeleer een delict in het kader van de drugswetgeving, waardoor federaal moet worden opgetreden ? Kunt u dit toelichten ? Bestaan hieromtrent werkafspraken, en zo ja, kunt u de inhoud meedelen ?

2) Beschikt u over cijfermateriaal op jaarbasis van de aangetroffen illegale lozingen van drugsafval en restanten van drugslabo's ? Waar komen deze illegale lozingen voor (welke provincies en hoeveel feiten op jaarbasis) en is er daadwerkelijk sprake van een toename zoals in Nederland ? Kunt u dit gedetailleerd toelichten ?

3) Hoeveel processen-verbaal en hoeveel invervolgingstellingen werden de jongste drie jaar opgesteld voor het illegaal dumpen van drugsafval ?

4) Werden er reeds daders veroordeeld voor het dumpen van drugsafval ? Welke straffen werden uitgesproken ? Volstaat de wetgeving of moet deze worden aangescherpt, aangezien het een relatief nieuw fenomeen is dat ernstige schade kan toebrengen aan de mensen en het leefmilieu ?

5) Welke bijkomende inspanningen werden gedaan voor de opsporing, de bestuurlijke aanpak en de structurering van de samenwerking tussen federale, regionale en lokale partners in het kader van de uitvoering van het Nationaal Veiligheidsplan 2016-2019 ?

6) In hoeveel dossiers werden tot op heden de kosten van de illegale lozing van drugsafval en in het bijzonder de opruiming ervan verhaald op de daders ? Zijn er hier nog bepaalde administratieve of andere hindernissen ? Kan dit uitvoerig worden toegelicht, gezien de oplopende kosten voor het ruimen van dit afval voor onder meer de lokale overheden ?

7) Zijn er afspraken gemaakt wat de kwalificatie van het dumpen van drugsafval betreft, gezien zij soms worden gekwalificeerd als milieudelict en soms als overtreding van de milieuwet ? Dit is belangrijk om tot een systematische registratie te komen in de politiedatabanken. Dit is immers een indicator van de aanwezigheid van drugslabo's in bepaalde regio's. Kunt u toelichten of u dit opportuun acht ?

8) Is er sprake van een toename van de drugslabo's ? Kunt u de gedetailleerde cijfers geven voor de jongste drie jaar van het aantal aangetroffen drugslabo's en hun productiecapaciteit ?

9) Is er sprake van een toename – zoals in Nederland – van het aantal mobiele drugslabo's ? Kunt u dit cijfermatig toelichten ?