BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2017-2018
________
15 maart 2018
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1795

de Martine Taelman (Open Vld)

aan de vice-eersteminister en minister van Ontwikkelingssamenwerking, Digitale Agenda, Telecommunicatie en Post
________
Overheidswebsites en overheidsapplicaties - Digitale toegankelijkheid - Mensen met een beperking - AnySurfer-label - Nederlands initiatief - Gelijkaardig initiatief in België
________
mobiele communicatie
internetsite
ministerie
overheidsadministratie
faciliteiten voor gehandicapten
betrekking tussen overheid en burger
mobiele telefoon
________
15/3/2018Verzending vraag
20/4/2018Antwoord
________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1796
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1797
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1795 d.d. 15 maart 2018 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In Nederland moeten vanaf september 2018 alle nieuwe websites van de overheid toegankelijk en bruikbaar zijn voor mensen met een beperking. Alle bestaande websites krijgen een jaar langer – tot september 2019 – de tijd om ook aan de wet te voldoen. In 2021 geldt de wet ook voor mobiele apps.

De nieuwe wet maakt het internet beter toegankelijk voor iedereen, maar vooral voor mensen met een beperking. Toch zullen alle internetgebruikers profiteren omdat toegankelijke websites voor iedereen beter te gebruiken zijn.

Alle overheidsinstanties moeten de Europese standaard voor digitale toegankelijkheid toepassen in hun beleid en binnen wettelijk vastgelegde regelgeving. De Nederlandse ministerraad heeft dat besloten op voorstel van staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Op dit moment is alleen in afspraken en beleidsregels vastgelegd dat websites zo bruikbaar mogelijk moeten zijn voor mensen met een handicap. Websites kunnen daar nu van afwijken volgens het principe pas-toe-of-leg-uit. Als de nieuwe wettelijke verplichting van kracht wordt, kan dat niet meer. Nieuw is dat de wettelijk verplichte toegankelijkheid niet alleen voor externe websites geldt, maar ook voor interne intranetten en mobiele apps.

Er blijven enkele bijzondere uitzonderingen mogelijk : bijvoorbeeld voor reproducties van stukken uit erfgoedcollecties (denk aan te weinig contrast), live uitgezonden geluid of video en online kaarten (essentiële informatie voor navigatie moet dan wel digitaal beschikbaar zijn). Ook digitale archieven die niet meer actief worden geraadpleegd en niet meer worden aangepast, vallen buiten de verplichting.

In ons land werken veel federale en andere overheidswebsites met het AnySurfer-label. Wat Vlaanderen betreft, zijn de recentste cijfers niet bemoedigend. Het percentage Vlaamse overheidswebsites met een AnySurfer-label blijft schommelen rond zo'n 3 % in 2016 (cf. https://overheid.vlaanderen.be/bedrijfsinformatie/toegankelijke-websites). In 2011 haalde nog een vijfde van de Vlaamse overheidswebsites het kwaliteitslabel, maar sindsdien daalt het cijfer jaar na jaar.

Het AnySurfer-label verliest dus verder aan belang. Dat betekent dat de toegankelijkheid van de digitale informatie erop achteruitgaat, terwijl de digitalisering zich voortzet.

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag : deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen (gelijke kansen). Er is een Vlaamse, een federale, een Brusselse en een Waalse minister van Gelijke Kansen. Wanneer er overlegd moet worden, gebeurt dat via interministeriële conferenties waar afspraken worden gemaakt. Teksten voor internationale conferenties worden samen voorbereid.

Graag had ik u dan ook volgende vragen voorgelegd :

1) Hoeveel federale overheidswebsites gebruiken het AnySurfer-label ? Hoe verhoudt dit zich tot het totaal aantal federale overheidswebsites ?

2) Zijn nieuwe overheidswebsites systematisch toegankelijk voor mensen met een handicap ? Zo neen, waarom niet ?

3) In hoeverre zijn nieuwe overheidsapps systematisch gebruiksvriendelijk voor mensen met een handicap ?

4) Hoe reageert u op het Nederlandse wettelijk initiatief waarbij alle nieuwe websites vanaf september 2018 toegankelijk en bruikbaar moeten zijn voor mensen met een beperking en waarbij alle overheidswebsites vanaf september 2019 aan de wet moeten voldoen ? Overweegt u een gelijkaardig initiatief ? Zo ja, kunt u concreet toelichten wat het tijdschema en de inhoud is ? Zo neen, hoe gaat u dan wel de systematische toegankelijkheid en bruikbaarheid van de overheidswebsites en apps bereiken ? Kunt u dit zeer concreet toelichten ?

5) Welke beleidsinitiatieven hebt u tot op heden getroffen om de overheidswebsites en de overheidsapps systematisch toegankelijk en bruikbaar te maken voor personen met een handicap ?

6) Bestaat er een systematische aanpak voor de invoering van toegankelijke websites ?

7) Hoeveel AnySurfer-audits werden er ten opzichte van de verschillende beleidswebsites van de leden van de regering uitgevoerd ? Wat zijn de recentste resultaten van deze audits ? Kunt u de recentste cijfers geven en deze toelichten ?

8) Wat is uw visie ten opzichte van het toegankelijk maken van de websites van de overheid en haar agentschappen en de uitrol van overheidsapps ? Kunt u dit toelichten ?

Antwoord ontvangen op 20 april 2018 :

1) Sinds 2011 wordt bij de ontwikkeling van alle websites die door de federale overheidsdienst (FOD) BOSA (ex-Fedict) gehost en onderhouden worden rekening gehouden met de normen van het AnySurfer-label. Dit slaat op de functionaliteiten van de websites. Ook de inhoud van de websites, waarover de verschillende overheidsinstanties die de redactionele verantwoordelijkheid voor de websites hebben, waken, is in overeenstemming met de AnySurfer-normen. De door BOSA gehoste websites zijn dus AnySurfer compliant. Het merendeel van de andere federale websites, die niet mee door de FOD BOSA gehost en onderhouden worden, volgt dezelfde logica, maar BOSA voert er geen controle op uit. De verschillende overheidsinstanties die instaan voor het online plaatsen en de inhoud van de verschillende websites blijven daar verantwoordelijk voor.

2) Net zoals bij de vorige vraag is het zo dat er sinds 2011 bij de ontwikkeling van alle nieuwe websites die door de FOD BOSA (ex-Fedict) gehost en onderhouden worden rekening wordt gehouden met de normen van het AnySurfer-label. Ook de inhoud van de websites, waarover de verschillende overheidsinstanties die de redactionele verantwoordelijkheid voor de websites hebben, waken, is in overeenstemming met de AnySurfer-normen. Alle door BOSA ontwikkelde en gehoste websites zijn dus AnySurfer compliant. Wat de andere federale websites betreft, hebben we noch de middelen, noch de bevoegdheid om na te gaan of de nieuwe websites AnySurfer compliant zijn. Het merendeel van de federale websites, die niet mee door de FOD BOSA gehost en onderhouden worden, volgt echter dezelfde logica. De verschillende overheidsinstanties die instaan voor het online plaatsen en de inhoud van de verschillende websites blijven daar verantwoordelijk voor.

3) Omdat de frontends van de verschillende door BOSA ontwikkelde applicaties een « .html »-pagina zijn, worden deze behandeld als websites en genieten ze dus dezelfde compliancy. We hebben wel geen totaalbeeld van de andere federale applicaties. Daar blijven de verschillende overheidsinstanties die instaan voor het online plaatsen van die applicaties verantwoordelijk voor.

4) Het gaat hier om de omzetting van de Europese richtlijn 2016/2102 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties. Er wordt momenteel werk gemaakt van deze omzetting in de verschillende gefedereerde entiteiten in België. De Raad van State is momenteel een voorontwerp van wet hierover aan het valideren. De termijn waarbinnen het advies moet worden verstrekt, loopt op 4 mei 2018 ten einde. De verschillende gefedereerde entiteiten zijn ook bezig de Europese richtlijn om te zetten in hun eigen reglementeringen. De nagestreefde planning voorziet erin de omzettingen voor medio juli 2018 te laten stemmen. De inhoud van het voorontwerp neemt letterlijk de inhoud van de Europese richtlijn over.

5) Sinds 2011 heeft Fedict het initiatief genomen om alle websites die op zijn contentmanagementplatforms gehost en onderhouden werden toegankelijk te maken. Ook hebben we in onze overheidsopdrachten een verplichting voor onze leveranciers opgenomen om de WCAG 2.0- of AnySurfer-richtsnoeren te volgen bij het ontwikkelen van websites.

6) Ja, wij volgen de richtsnoeren van de WCAG 2.0-normen en de aanbevelingen van AnySurfer telkens we een nieuwe website ontwikkelen.

7) We hebben helaas geen totaalbeeld van de AnySurfer-audits die door de verschillende overheidsinstanties besteld zijn. Enkel AnySurfer kan dat soort informatie verstrekken. Bovendien is er tot op heden nog geen inventaris van de verschillende federale websites, aangezien die uitsluitend onder de verantwoordelijkheid vallen van de verschillende overheidsinstanties en men niet verplicht gebruik hoeft te maken van de diensten van BOSA (ex-Fedict) om een website te maken.

8) Wij zullen alle regels, normen en controleprocessen die in de Europese richtlijn 2016/2102 vermeld zijn in acht nemen. Gebruiksvriendelijke en toegankelijke oplossingen zijn een absolute voorwaarde voor een verdere digitalisering. De richtlijnen inzake de toegankelijkheid van webinhoud (WCAG) zijn een goed aanknopingspunt in dit opzicht.