BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2012-2013
________
26 augustus 2013
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-9793

de Nele Lijnen (Open Vld)

aan de minister van Financiën, belast met Ambtenarenzaken
________
Nepmedicijnen - Onderschepping door de douane - Cijfers - Types namaakmedicijnen en land van oorsprong - Ontwikkeling - Middelen, evaluatie en kanalen voor opsporing - Hiaten
________
geneesmiddel
namaak
postdienst
Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten
scanner
douanecontrole
officiële statistiek
________
26/8/2013Verzending vraag
24/9/2013Antwoord
________
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-9793 d.d. 26 augustus 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In Nederland is er volgens het ministerie Financiën een daling in het aantal onderschepte nepmedicijnen. De douane heeft geen verklaring voor deze daling, maar de minister wil de acties wel intensiveren. Post- en koerierszendingen worden een stuk minder gecontroleerd omwille van het vrije verkeer binnen de EU. Toch bereiken ook via dit kanaal namaakmedicijnen de eindgebruiker. "Maar als we signalen krijgen, kunnen we op basis van de nationale wetgeving wel handelen", aldus de douane.

Graag had ik volgende vragen gesteld aan de geachte minister:

1) Kan u, en dit voor de laatste tien jaar, meedelen hoeveel ladingen onderschept werden die nepmedicijnen bevatten?

2) Kan u, en dit voor de laatste vijf jaar, aanduiden hoeveel mensen bij de douane actief zijn om zendingen te controleren? Zijn er medewerkers die gefocust zijn op de onderschepping van nepmedicijnen, en over hoeveel mensen gaat het dan?

3) Welke types namaakmedicijnen worden vooral onderschept, en welke zijn prioritair om op te sporen? Uit welke landen komen deze namaakpillen vooral?

4) Is er over de jaren heen een ontwikkeling merkbaar inzake de inhoud van de onderschepte ladingen? Kan u deze ontwikkelingen uitleggen en duiden?

5) Beschikt ons land ook over een scanner om nepmedicijnen op te sporen? Indien ja, hoeveel van deze toestellen bezit ons land? Indien neen, hoe sporen wij dan valse medicijnen op, en acht u het nodig om toch zo'n scanner in te zetten en waarom wel/niet?

6) Klopt de kritiek van sommigen dat de instroom van illegale geneesmiddelen nauwelijks in te dammen is? Kan u uitgebreid toelichten?

7) In welke mate gebeurt volgens u de levering van deze producten via post- en koeriersdiensten? Is het ook in ons land zo dat deze kanalen niet prioritair zijn voor de douane, en kan u argumenteren? Wat vindt u van de Nederlandse houding om wel in te grijpen bij "signalen"?

8) Zijn er volgens de geachte minister hiaten in de aanpak van de strijd tegen namaakmedicijnen, en welke zijn deze?

Antwoord ontvangen op 24 september 2013 :

1.- In samenwerking met het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) worden er sinds 2008 in Zaventem controles georganiseerd op postpakketten vanuit derde landen. Deze samenwerking werd uitgebreid naar de luchthaven van Bierset in 2010. Gespecialiseerde diensten van het FAGG controleren pakketten/koerierzendingen, die in samenspraak met de douanediensten geselecteerd werden voor controle, op de aanwezigheid van namaakgeneesmiddelen en illegale medicijnen.

Op deze manier werden door het FAGG in Zaventem 736 postpakketten gecontroleerd in 2008, 2392 in 2009, 3600 in 2010, 1078 in 2011 en 1072 in 2012. In Bierset werden 165 pakketten gecontroleerd in 2010, 222 in 2011 en 118 in 2012.

2.- De controle op deze goederen maakt deel uit van de algemene controles die door de douane worden uitgeoefend. Bepaalde diensten zoals de Groep Anti Drugs in de luchthaven van Zaventem, hebben meer ervaring in de controles op deze goederen. Voorts beschikt de douane ook over een team Cybersquad dat controle uitoefent op het internet.

3.- De types namaakmedicijnen die het vaakst onderschept worden zijn: erectie stimulerende middelen, vermageringsproducten en anabolica. Omdat alle namaakmedicatie gevaar kan opleveren voor de volksgezondheid is er geen prioriteitenlijst opgemaakt. De voornaamste landen van waaruit deze producten komen zijn: Hong Kong, China, Indië en de Verenigde Staten.

4.- De handel verplaatst zich duidelijk naar het internet. De groothandel wordt omzeild en er wordt rechtstreeks naar de verbruiker verzonden via postpakket. Er worden vandaag de dag minder containers met geneesmiddelen of hele grote pakketten onderschept.

5.- De douane beschikt over drie mobiele voertuigscanners, drie scanvans (post, bagage en kleine colli’s) en drie vaste scaninstallaties. De mobiele scanners worden voor allerlei doeleinden ingezet: voor acties op de openbare weg, voor controles op containerterminals en voor gecoördineerde controles in samenwerking met de politie of de dienst Leefmilieu of voor internationale acties.

De scanvans worden ingezet naar gelang de plaatselijke noden, maar ook als ondersteuning voor internationale controleacties. Ze worden ook ingezet op de passagiersterminals van de grootste Belgische luchthavens.

Uit ervaring blijkt dat vooral met de mobiele scanners regelmatig overtredingen op de Geneesmiddelenwet worden vastgesteld. Naar aanleiding van de laatste internationale operatie PANGEA kan worden meegedeeld dat in de luchthaven van Zaventem 286 inbreuken door de douane werden vastgesteld en dat daarvan 94 zendingen definitief in beslag werden genomen door het FAGG. In Bierset werden 40 inbreuken door de douane vastgesteld en werden 8 zendingen definitief in beslag genomen door het FAGG.

6.- Door een intensieve en regelmatige samenwerking kan de instroom van illegale geneesmiddelen worden aangepakt.

Door het International Chamber of Commerce(ICC) en de Belgische douane werd de stichting “Neen Aan Namaak En Piraterij (NANAC)” opgericht. Deze stichting wil een betere samenwerking garanderen tussen de douane, de politie, de economische inspectie, het FAGG en de houders van Intellectuele Eigendomsrechten. Ze wil dat hoofdzakelijk doen op het vlak van uitwisseling van inlichtingen betreffende tendensen waardoor er bijvoorbeeld een preventiecampagne kan worden opgestart. In het eerste werkjaar 2012 richtte het NANAC zich hoofdzakelijk op namaakgeneesmiddelen.

Vandaag is er op het terrein reeds een operationele samenwerking met het FAGGvoor een systematische controle van postpakketten en koerierzendingen uit derde landen.

7.- Bijna alle leveringen van aankopen via het internet gebeuren per post of koerier. Deze kanalen zijn zeker prioritair voor de douane. Er wordt daarom ook veel samengewerkt met de post- en koerierdiensten en zoals reeds aangegeven met het FAGG. Alle gegevens die de douane krijgt, worden verwerkt door de bevoegde analysediensten en gebruikt voor de aansturing van controles. Bij concrete informatie kan door de plaatselijke douane ook onmiddellijk worden ingegrepen. Wat dat betreft zit de Belgische douane op dezelfde golflengte als de Nederlandse collega’s.

8.- Op het terrein bestaat er een intense samenwerking met het FAGG, de politie, de Federale Overheidsdiensten (FOD’s) Justitie en Economie in de strijd tegen de namaakgeneesmiddelen. Binnen de Administratie van de douane en accijnzen is er tevens de eenheid Cybersquad die controle uitoefent op het internet. Tot slot is er op Europees niveau de Conventie “on counterfeiting of medical products and similar crimes involving threats to public health (Medicrime)”.