5-236COM | 5-236COM |
Mevrouw Nele Lijnen (Open Vld). - Op de VN-top over aids in juni 2011 sprak de toenmalige eerste minister in naam van de hele regering zijn expliciete steun uit voor de aanpak van aids. Op de VN-top engageerde de internationale gemeenschap, met inbegrip van België, zich ertoe om tegen 2015 het aantal nieuwe infecties te halveren, 15 miljoen mensen toegang tot hiv-medicatie te bieden en de financieringskloof voor aidsbestrijding te dichten. Organisaties zoals het Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria (GFATM) en UNAIDS, het gemeenschappelijke VN-programma voor aidsbestrijding, zullen een doorslaggevende rol spelen in het bereiken van die doelstellingen.
Sinds 2002, het oprichtingsjaar van het GFATM, stegen de jaarlijkse bijdragen van België tot het bedrag van 21 miljoen euro in 2010, 2011 en 2012. Door de besparingen op ontwikkelingssamenwerking vermindert die bijdrage tot 11,55 miljoen euro in 2013. Voor de jaren 2014 en 2015 wordt voorgesteld het GFATM een bijdrage te verlenen van 19 miljoen euro, een bedrag dat dus lager ligt dan de bijdragen van 2012. Verder valt op dat UNAIDS in 2012 geen bijdragen van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking ontving en dat het gebrek aan bijdragen maar gedeeltelijk wordt gecompenseerd in 2013.
Deze beslissingen liggen helemaal niet in lijn met het beleid van onze buurlanden. De Nederlandse Tweede Kamer besliste het Nederlandse budget voor internationale aidsbestrijding met 12 miljoen euro te verhogen, integraal ten gunste van het GFATM. In Duitsland werd recent beslist om aan het GFATM 1 miljard euro over een periode van vijf jaar toe te kennen. Die beslissingen werden onder meer ingegeven door positieve toonaangevende evaluaties en het erg resultaatgerichte karakter van de organisatie. Het GFATM heeft de afgelopen jaren een aanzienlijke bijdrage geleverd in het verschaffen van toegang tot hiv-medicatie voor 4,2 miljoen mensen met hiv, 9,7 miljoen gevallen van tbc gedetecteerd en behandeld en 310 miljoen muggennetten tegen malaria verspreid. Volgens deskundigen zou het nieuwe financieringsmodel van het GFATM bijdragen tot de versterking en slagkracht van gezondheidssystemen.
UNAIDS is wereldwijd pleitbezorger voor de aanpak van hiv en aids. UNAIDS coördineert de aanpak van aids binnen de VN en zorgt samen met de cosponsors voor technische ondersteuning in de landen waar de organisatie actief is. De organisatie belichaamt de multisectoriële aanpak van aids waarbij de promotie van mensenrechten één van de hoofdpijlers is. UNAIDS is een organisatie die recent erg positief werd beoordeeld door het Multilateral Organization Performance Assessment Network.
De verminderde steun voor de wereldwijde aanpak van aids komt ook tot uiting in de daling van de federale middelen voor de aanpak van aids die geregistreerd worden onder de detailsector "hiv en aids" in de databank van het Ontwikkelingscomité van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling.
Wat zijn de overwegingen van de minister om in 2014 en 2015 minder bijdragen te geven aan het GFATM? Overweegt de minister de komende jaren het gebrek aan bijdragen in 2012 voor UNAIDS te compenseren? Welke initiatieven wenst de minister te nemen om de door België onderschreven internationale doelstellingen voor aidsbestrijding te realiseren?
De heer Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. - Dat de bijdragen aan het GFATM in 2014 en in 2015 met 2 miljoen euro zullen verminderen in vergelijking met de bijdragen van de jaren 2010 tot 2012 is alleen te wijten aan de budgettaire omstandigheden. Het budget van ontwikkelingssamenwerking kan momenteel niet groeien, maar we willen wel een aantal prioriteiten behouden, zoals de strijd tegen moedersterfte, de rechten van de vrouw en de internationale overeenkomsten over migratie.
Er zijn enkele organisaties die de laatste jaren een grote groei hadden gekend en zo de grootste bijdragen kregen. Dat geldt ook voor het GFATM en het UNDP en dat wordt nu wat teruggeschroefd. In 2012 heeft UNAIDS de bedragen die in de begroting 2012 stonden ingeschreven, als gevolg van het onderscheid tussen samendrukbare en niet-samendrukbare uitgaven, niet kunnen ontvangen. Hiermee wordt in geen geval het werk van UNAIDS ter discussie gesteld. In 2013 zal UNAIDS een compensatie ontvangen ten opzichte van het bedrag dat in 2012 niet kon overgemaakt worden. In 2013 zal UNAIDS een bijdrage van 5,7 miljoen euro ontvangen, dit is een toeslag van 30% ten opzichte van het oorspronkelijk voorziene bedrag in 2012.
Rekening houdend met de lopende budgettaire beperkingen moet deze compensatie als positief beschouwd worden en verklaart ze gedeeltelijk waarom de verlagingen belangrijk waren voor andere organisaties. Onder voorbehoud van goedkeuring van de begroting door het parlement zal de Belgische bijdrage aan UNAIDS in 2014 en 2015 opnieuw tot het bedrag van 2012 komen, namelijk 4,4 miljoen euro per jaar. De Belgische bijdrage die in 2012 werd overwogen, in 2014 en 2015 kunnen behouden, zou al uitstekend nieuws zijn voor UNAIDS.
Zelfs met de besparing op het budget van ontwikkelingssamenwerking, blijft België een aanzienlijk deel van de internationale doelstellingen voor aidsbestrijding financieren via de verschillende hulpkanalen: multigouvernementele en niet-gouvernementele bilaterale samenwerking. Zodra er budgettaire ruimte komt, zal dat verder opgedreven worden, maar in de huidige omstandigheden worden geen nieuwe initiatieven overwogen.
Mevrouw Nele Lijnen (Open Vld). - Als voorzitster van het Adviescomité voor gelijke kansen tussen vrouwen en mannen kan ik alleen beamen dat ook de inzet van middelen op moedersterfte, vrouwenrechten en genderkwesties belangrijk is. Ik ben blij te horen dat wat is misgegaan in 2012, gecompenseerd wordt.
Ik wil vandaag onderstrepen hoe belangrijk het is om die concrete projecten vanuit België te ondersteunen. Ik besef dat in tijden van budgettaire krapte iedereen het met wat minder moet doen, maar door creatief samen te werken, kunnen we soms meer bereiken. Daarom vraag ik aan de minister om na te denken over hoe we ervoor kunnen zorgen dat ook in budgettair moeilijke tijden het maximale kan bereikt worden inzake ontwikkelingssamenwerking.