SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2014-2015 Zitting 2014-2015
________________
21 janvier 2015 21 januari 2015
________________
Question écrite n° 6-405 Schriftelijke vraag nr. 6-405

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Wahabisme - Écoles radicales - Sûreté de l'État - Défense - Collaboration avec les Communautés Wahabisme - Radicale scholen - Staatsveiligheid - Handhaving - Samenwerking met de Gemeenschappen 
________________
islam
intégrisme religieux
extrémisme
groupe religieux
sûreté de l'Etat
poursuite judiciaire
relation État-région
régions et communautés de Belgique
radicalisation
islam
religieus conservatisme
extremisme
godsdienstige groep
staatsveiligheid
gerechtelijke vervolging
verhouding land-regio
gewesten en gemeenschappen van België
radicalisering
________ ________
21/1/2015Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/2/2015)
19/6/2015Rappel
16/10/2015Rappel
24/12/2015Antwoord
21/1/2015Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/2/2015)
19/6/2015Rappel
16/10/2015Rappel
24/12/2015Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 6-404 Aussi posée à : question écrite 6-404
________ ________
Question n° 6-405 du 21 janvier 2015 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-405 d.d. 21 januari 2015 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les prêcheurs de haine font régulièrement parler d’eux dans la presse et ce, aussi bien chez nous qu’à l’étranger. Sous le couvert d’évènements « culturels » ou de conférences, par exemple, des réunions de haine aux allures paramilitaires sont organisées, lors desquelles on incite implicitement ou parfois explicitement à la haine. En outre, des écoles illégales seraient également exploitées. Dans certains cas, les écoles sont fondées à la demande expresse du régime, avec des fonds provenant d’Arabie Saoudite. Elles permettent de mettre à exécution le projet des autorités saoudiennes, à savoir propager le wahabisme, islam officiel du pays. Le wahabisme est un mouvement radical d’allégeance sunnite. Cette doctrine se base sur une interprétation radicale de la religion musulmane. La Sûreté de l'État fait mention de ces écoles. Elles représentent un problème dans son combat contre le radicalisme. Des initiatives d’enseignement radicales, en majeure partie par des personnes privées, utilisent généralement les cours d’arabe et de religion musulmane pour propager l’islam radical. Ces cours sont dispensés dans différents endroits : mosquées ou écoles/centres musulmans. Le terme « école » est défini comme étant un établissement où on dispense des cours ; ce terme a donc également trait aux instituts, centres ou salles de classe islamiques qui ont été fondés par des mosquées ou des associations.

Cette question a trait à une matière transversale relevant des Communautés : le contrôle de l’enseignement officiel est une compétence des Communautés ; la question concerne également la Sûreté de l'État qui est une compétence fédérale.

C’est pourquoi je souhaite poser les questions suivantes au ministre :

1) Y a-t-il déjà eu une concertation entre le gouvernement fédéral et les ministres de l’Enseignement des Communautés pour résoudre efficacement le problème de ces écoles illégales et en freiner la propagation ?

2) Ces écoles sont-elles contrôlées quant à l'incitation à la haine et au radicalisme, et dans quelle mesure la Sûreté de l'État peut-elle ici intervenir activement ?

3) Les soi-disant professeurs de ces écoles ont-ils déjà été poursuivis en justice pour cause de propagation de haine et d’infraction à la législation anti-discrimination ? Pouvez-vous expliquer la situation au moyen de chiffres ?

4) Dans notre pays, existe-t-il des programmes de déradicalisation pour les individus qui ont assisté à ces cours et, le cas échéant, n’y a-t-il pas un besoin urgent d’en prévoir, en collaboration ou non avec les Communautés ? Pouvez-vous expliquer ?

5) Avez-vous connaissance du rapport de recherche néerlandais « Teruggang en uittreding. Processen van deradicalisering ontleed » (Recul et abandon. Analyse des processus de déradicalisation) qui a été envoyé à la Seconde Chambre en 2008 ? Avez-vous l’intention de développer des initiatives dans ce sens ? Si oui, pouvez-vous nous en expliquer le contenu ?

 

Regelmatig duiken haatpredikers in het nieuws op en dit zowel in ons land als in het buitenland. Onder het mom van bijvoorbeeld " culturele " evenementen of lezingen worden er haatbijeenkomsten met paramilitaire trekjes georganiseerd waar impliciet en soms expliciet wordt aangezet tot haat. Daarnaast zouden ook illegale scholen worden gerund. In bepaalde gevallen worden de scholen gesticht op uitdrukkelijke vraag van het regime en met fondsen uit Saudi-Arabië. Ze beantwoorden aan het voornemen van de Saudische autoriteiten om de officiële islam van het land, het wahabisme, te propageren. Het wahabisme is een fundamentele vertakking van het soennisme. Die doctrine baseert zich op een strenge interpretatie van de islamitische godsdienst. De Staatsveiligheid maakt gewag van deze scholen. Ze vormen een probleem in haar strijd tegen het radicalisme. Radicale onderwijsinitiatieven, voor het grootste deel het werk van privépersonen, maken over het algemeen gebruik van de lessen Arabisch en islamitische godsdienst om de radicale islam te verspreiden. Deze lessen worden op verschillende plaatsen gegeven, in moskeeën en islamitische scholen of centra. De term " school " wordt gedefinieerd als een inrichting waar les gegeven wordt, en heeft dus ook betrekking op islamitische instituten, centra of lesruimtes die opgericht zijn door moskeeën of verenigingen.

Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid Gemeenschappen : de controle van het officieel onderwijs is een gemeenschapsbevoegdheid ; de vraag betreft ook de Staatsveiligheid die een federale bevoegdheid is.

Ik had dan ook volgende vragen voor de minister:

1) Is er reeds overleg geweest tussen de federale overheid en de onderwijsministers van de Gemeenschappen om deze illegale scholen efficiënt aan te pakken en de verspreiding ervan terug te dringen ?

2) Worden deze scholen gecontroleerd wat betreft het verspreiden van haat en radicalisme en in hoeverre kan de Staatsveiligheid hier actief ingrijpen ?

3) Werden de zogenaamde lesgevers van deze scholen al in vervolging gesteld op basis van het verspreiden van haat en het overtreden van de antidiscriminatiewetgeving ? Kan dit cijfermatig worden toegelicht ?

4) In hoeverre bestaan er in ons land deradicaliseringsprogramma's voor de mensen die deze lessen bijwoonden en is hier geen dringende behoefte om hierin al of niet in samenwerking met de Gemeenschappen te voorzien ? Kunt u toelichten ?

5) Kent u het Nederlandse onderzoeksrapport "Teruggang en uittreding. Processen van deradicalisering ontleed " dat naar de Tweede Kamer werd gezonden in 2008 ? Bent u zinnens initiatieven in die zin te ontwikkelen ? Zo neen, waarom niet ? Zo ja, kunt u de inhoud ervan toelichten?

 
Réponse reçue le 24 décembre 2015 : Antwoord ontvangen op 24 december 2015 :

1) Il convient tout d'abord de préciser qu'il ne s'agit pas d'écoles « illégales » au sens strict. Il y a d'une part les centres islamiques qui proposent un enseignement religieux, éventuellement complété par des cours d'arabe, souvent également destinés à un large public composé d'hommes, de femmes, d'enfants et de convertis de différentes origines.

Il y a d'autre part l'enseignement à distance. Cet enseignement est d'ordinaire dispensé par le ou les parents eux-mêmes, dans les conditions et sur la base des modalités prévues dans le cadre légal. Dans certains cas, les parents privilégient cette forme d'enseignement afin d'éviter certaines obligations du milieu scolaire qui sont considérées et présentées comme discriminatoires, telles notamment l'interdiction de porter un foulard, l'absence de cours de religion musulmane dans une école catholique ou même le fait qu'une classe soit mixte.

Les Communautés ont déjà pris différentes mesures pour aborder cette problématique. Il est renvoyé aux ministres de l'Enseignement concernés pour une explication plus approfondie en cette matière.

Il peut en outre être communiqué que la collaboration et l'échange d’informations entre la Sûreté de l'État et les services de l'administration de l'Enseignement flamand sont régies par un protocole d'accord du 27 janvier 2014.

2) La Sûreté de l'État reste attentive à la menace qui émane de l'enseignement islamique fondamentaliste. Il appartient au service de renseignement de rassembler des informations sur ces centres islamiques et ces initiatives extrascolaires, dès qu'un exposé ou des activités de nature extrémiste sont mis au jour. Ces informations sont traitées par le service et le résultat de l'analyse est ensuite partagé avec les autres services et départements qui sont actifs en Belgique dans la lutte contre le radicalisme afin de leur permettre d'activer leurs compétences vis-à-vis de ces unités jugées problématiques, en stricte conformité avec les compétences octroyées par la loi ou en vertu de la loi à ces services et départements.

3) Les analystes statistiques du Collège des procureurs généraux ne peuvent fournir d’élément de réponse concernent les affaires d'incitation à la haine et / ou de discrimination dans les écoles radicales. D'une part, il n'existe en effet aucun code de prévention spécifique pour l'incitation à la haine dans la banque de données du Collège des procureurs généraux. D'autre part, cette banque de données ne permet pas de distinguer dans les affaires de discrimination le lieu ou la profession des prévenus.

4) & 5) Ces questions ne relèvent pas de ma compétence, mais de celle de mon collègue le ministre de l’Intérieur. Je renvoie dès lors aux réponses qu'il a données dans le cadre de la question écrite n° 6-404.

1) Vooreerst moet verduidelijkt worden dat het strikt genomen niet gaat om « illegale » scholen. Enerzijds zijn er de islamitische centra die religieus onderwijs aanbieden, eventueel aangevuld met Arabische lessen, vaak voor een breed publiek dat bestaat uit mannen, vrouwen, kinderen, bekeerden van verschillende afkomst.

Anderzijds is er het afstandsonderwijs. Hier verzorgt / verzorgen veelal de ouder(s) zelf het onderwijs van hun kinderen, in de omstandigheden en op basis van de modaliteiten voorzien in het wettelijk kader. In sommige gevallen wordt door de ouders de voorkeur gegeven aan deze onderwijsvorm om bepaalde verplichtingen uit het schoolmilieu te vermijden die als discriminerend ervaren en voorgesteld worden, bijvoorbeeld : het verbod op het dragen van een sluier, de afwezigheid van lessen islamitische godsdienst in een katholieke school, of zelfs het feit dat de klas gemengd is.

Vanuit de Gemeenschappen werden reeds verschillende maatregelen genomen om deze problematiek aan te pakken. Er wordt doorverwezen naar de betrokken onderwijsministers voor een nadere uitleg desbetreffend.

Aanvullend kan meegedeeld worden dat de samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de Veiligheid van de Staat en de diensten van de Vlaamse Onderwijsadministratie geregeld wordt door een protocolakkoord van 27 januari 2014.

2) De dreiging die van het fundamentalistisch islamitisch onderwijs uitgaat, blijft een aandachtspunt voor de Veiligheid van de Staat. Het komt de inlichtingendienst toe om informatie te verzamelen met betrekking tot deze islamitische centra en deze buitenschoolse initiatieven, zodra een uiteenzetting of activiteiten van extremistische aard aan het licht komen. Deze informatie wordt door de dienst behandeld en het resultaat van de analyse wordt vervolgens gedeeld met andere diensten en departementen die in België actief zijn in de bestrijding van het radicalisme teneinde hen in staat te stellen om hun bevoegdheden ten opzichte van deze problematisch bevonden eenheden te activeren, in volledige overeenstemming met de bevoegdheden toegekend door de wet of krachtens de wet aan deze diensten en departementen.

3) De statistische analisten van het College van procureurs-generaal kunnen geen elementen van antwoord verstrekken betreffende de zaken van aanzetting tot haat en / of van discriminatie in de radicale scholen. Enerzijds is het immers zo dat in de gegevensbank van het College van procureurs-generaal geen specifieke tenlasteleggingscode beschikbaar is voor aanzetting tot haat. Anderzijds biedt zij niet de mogelijkheid om in de zaken van discriminatie de plaats of het beroep van de beklaagden te onderscheiden.

4) & 5) Deze vragen vallen niet onder mijn bevoegdheid maar onder die van mijn collega, de minister van Binnenlandse Zaken. Ik verwijs dan ook naar de antwoorden die hij heeft gegeven in het kader van schriftelijke vraag nr. 6-404.