SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2014-2015 Zitting 2014-2015
________________
15 janvier 2015 15 januari 2015
________________
Question écrite n° 6-391 Schriftelijke vraag nr. 6-391

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre de l'Emploi, de l'Economie et des Consommateurs, chargé du Commerce extérieur

aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel
________________
Allocations d'insertion - Décision d'exclusion - Conséquences - Mesures des Régions - Mesures communes - Coût de l'accueil et de l'accompagnement des demandeurs d'emploi exclus Inschakelinguitkeringen - Uitsluitingsbeslissing - Gevolgen - Maatregelen van de Gewesten - Gemeenschappelijke maatregelen - Kosten van opvang en begeleiding van de uitgesloten werkzoekenden 
________________
Région de Bruxelles-Capitale
assurance chômage
lutte contre le chômage
réforme institutionnelle
répartition des compétences
réinsertion professionnelle
Hoofdstedelijk Gewest Brussels
werkloosheidsverzekering
werkloosheidsbestrijding
institutionele hervorming
verdeling van de bevoegdheden
herintreding
________ ________
15/1/2015Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/2/2015)
13/3/2015Antwoord
15/1/2015Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 19/2/2015)
13/3/2015Antwoord
________ ________
Question n° 6-391 du 15 janvier 2015 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-391 d.d. 15 januari 2015 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La Région de Bruxelles-Capitale va prendre des mesures pour compenser les conséquences de la décision d'exclusion qui a pris cours le 1er janvier 2015.

Les personnes exclues peuvent, si elles le souhaitent, de nouveau s'inscrire chez Actiris. Elles peuvent ainsi continuer à faire appel à un certain nombre de services dans leur recherche d'un emploi: accompagnement personnel, coaching adapté, préparation d'un entretien d'embauche, cours de langues, cours d'informatique, etc.

Dès qu'elles sont de nouveau inscrites, elles ont accès aux informations mises à disposition par Bruxelles Formation. Le ministre de l'Emploi du gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale demandera aussi au VDAB de Bruxelles de permettre aux personnes exclues d'avoir accès aux informations utiles.

Il existe deux sortes de mesures: celles axées sur le « public cible » et celles en matière d' « activation ». Les premières visent une diminution des contributions patronales à la sécurité sociale. Avec les autres, la Région de Bruxelles-Capitale veut intervenir dans les coûts liés à l'insertion professionnelle d'un chômeur.

La Région de Bruxelles-Capitale prendra bien entendu les mesures nécessaires pour que les personnes exclues disposent, dans la mesure du possible, de ces diverses initiatives prises en matière d'emploi. Le cas échéant, la condition selon laquelle il faut être chômeur complet indemnisé sera donc abrogée.

1) Le ministre a-t-il pris contact avec les différentes Régions pour fixer des mesures communes en matière d'accompagnement et d'accueil des personnes qui, à la suite des mesures fédérales d'exclusion, ne percevront plus d'allocation de chômage?

2) Dans le cadre de la sixième réforme de l'État, des compétences transférées aux Régions permettent-elles à celles-ci d'annuler les mesures fédérales d'exclusion?

3) Le ministre a-t-il la certitude que toutes les Régions appliqueront correctement les mesures fédérales d'exclusion et se montreront coopératives?

4) Le ministre se rend-il compte que les mesures d'exclusion engendrent des coûts supplémentaires sérieux pour les Régions et les services régionaux compétents en matière de placement? Le gouvernement fédéral prendra-t-il en charge les coûts de l'accueil et de l'accompagnement des demandeurs d'emploi exclus?

5) Un (con)fédéralisme correct et coopératif n'exige-t-il pas que chaque niveau de pouvoir soit responsable des coûts qu'il cause?

 

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gaat maatregelen nemen om de gevolgen van de uitsluitingsbeslissing, die op 1 januari 2015 is ingegaan, op te vangen.

De uitgesloten personen kunnen zich, indien ze dat wensen, opnieuw inschrijven bij Actiris. Zo kunnen ze blijven gebruikmaken van een aantal diensten in hun zoektocht naar werk: persoonlijke begeleiding, aangepaste coaching, voorbereiding van een sollicitatiegesprek, taallessen, informaticacursussen enzovoort.

Zodra ze opnieuw ingeschreven zijn, krijgen ze ook toegang tot de informatie die Bruxelles Formation ter beschikking stelt. De minister van Tewerkstelling van de Brussels hoofdstedelijke regering zal ook aan de VDAB te Brussel vragen om de uitgesloten personen de toegang te verlenen tot de nodige informatie.

Er bestaan twee soorten van maatregelen: maatregelen gericht op het "doelpubliek" en maatregelen inzake "activering". De eerste soort beoogt een vermindering van de werkgeversbijdragen in de sociale zekerheid. Met de andere maatregelen wil het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financieel tussenkomen in de kosten die verband houden met de beroepsinschakeling van een werkloze.

De Brusselse hoofdstedelijke regering zal uiteraard de nodige maatregelen nemen om de uitgesloten personen in de mate van het mogelijke gebruik te laten maken van die verschillende tewerkstellingsinitiatieven. In voorkomend geval zal de voorwaarde om volledig vergoed te worden als werkloze dus worden opgeheven.

1) Heeft de minister contact opgenomen met de verschillende Gewesten om gemeenschappelijke maatregelen te nemen voor de begeleiding en opvang van de personen die als gevolg van de federale uitsluitingsmaatregelen geen werkloosheidsuitkering meer zullen ontvangen ?

2) Werden er in het kader van de Zesde Staatshervorming bevoegdheden overgeheveld naar de Gewesten waardoor die de federale uitsluitingsmaatregelen kunnen terugschroeven?

3) Heeft de minister de zekerheid dat alle Gewesten de federale uitsluitingsmaatregelen correct en coöperatief zullen uitvoeren ?

4) Beseft de minister dat de uitsluitingsmaatregelen ernstige bijkomende kosten veroorzaken voor de Gewesten en de gewestelijke diensten die bevoegd zijn voor de arbeidsbemiddeling? Zal de federale regering de kosten van opvang en begeleiding van de uitgesloten werkzoekenden op zich nemen?

5) Vereist een correct en coöperatief (con)federalisme niet dat elk bestuursniveau verantwoordelijk moet zijn voor de kosten die het veroorzaakt?

 
Réponse reçue le 13 mars 2015 : Antwoord ontvangen op 13 maart 2015 :

Pour compléter ma réponse à votre question écrite n° 6-390, je puis également vous communiquer ce qui suit.

L’accord de coopération conclu le 30 avril 2004 entre l'État fédéral, d’une part, et les Régions et Communautés, d’autre part, concernant l’accompagnement actif et le suivi des chômeurs, a été remplacé par un nouvel accord de coopération, conclu le 6 novembre 2013. Cet accord est le fruit de plusieurs mois de discussions et de concertations. À ce moment, la réglementation relative à la limitation des allocations d’insertion à trente-six mois était déjà connue. Cet accord de coopération accorde une attention toute particulière aux jeunes.

Les Régions s’engagent ainsi à proposer, à chaque chômeur de moins de vingt-cinq ans, un plan d’action individuel, avant qu’il n’atteigne quatre mois de chômage. Pour les chômeurs de vingt-cinq ans et plus, le plan est proposé avant qu’ils atteignent les neuf mois de chômage. Il est également prévu que, si l’Office national de l’emploi (ONEm), au moment de l’entretien d’évaluation avec le chômeur quant à sa recherche active d’emploi, constate qu’il n’existe pas de plan d’action individuel, les Régions s’engagent à proposer un plan d’action individuel dans les deux à quatre mois suivant l’entretien d’évaluation de l’ONEm. Les Régions ont également pris des engagements en matière d’accompagnement adapté pour les chômeurs qui présentent une incapacité de travail permanente d’au moins 33 % et les personnes souffrant de problématiques MMPP.

Ces accords ont donc été pris largement avant le 1er janvier 2015, date la plus précoce à laquelle la perte des allocations d’insertion peut intervenir, et chacun a donc eu amplement le temps de s’y préparer. Des initiatives complémentaires n’étaient par conséquent pas nécessaires. J’ai néanmoins rencontré mes collègues ministres régionaux de l’Emploi dans le courant du mois de décembre 2014 et cette question a été abordée.

Dans le cadre de la sixième réforme de l'État, toute une série de nouvelles compétences ont été octroyées aux Régions, en matière de politique du marché de l’emploi. Mais le grand principe de cette sixième réforme de l'État est que la sécurité sociale reste une matière fédérale. Pour ce qui est des règles régissant la durée de perception des allocations, seul le niveau fédéral est compétent. Les Régions ne sont donc pas habilitées à revenir sur cette réglementation, mais elles peuvent, bien entendu, user de leur compétence en matière de placement et de formation professionnelle afin qu’un maximum de demandeurs d’emploi trouvent un travail adéquat, de sorte que la question de la perte des allocations ne se pose plus. Qui plus est, les Régions n’interviennent pas dans l’exécution de cette limitation à trente-six mois du droit aux allocations d’insertion, si bien que la question de la loyauté et la correction de leur collaboration ne se pose pas.

In fine, pour ce qui concerne la question des coûts de l’accompagnement des demandeurs d’emploi, je rappelle que le principe de la verticalité des compétences implique que chacun soit pleinement autonome à son propre niveau de compétence et ce, tant pour l’aspect législatif et exécutif que pour l’aspect de contrôle et de financement. D’ailleurs, le Conseil d'État a déjà estimé, par le passé, que l’autorité fédérale ne pouvait pas octroyer, même sur une base volontaire, une aide financière aux Régions pour les coûts d’accompagnement des chômeurs, étant donné que l’accompagnement est une compétence régionale exclusive, conformément à la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles.

Aanvullend op mijn antwoord op uw schriftelijke vraag nr. 6-390, kan ik ook nog het volgende meedelen.

Het samenwerkingsakkoord van 30 april 2004 tussen de Federale Staat enerzijds en de Gewesten en Gemeenschappen anderzijds betreffende de actieve begeleiding en opvolging van werklozen werd vervangen door een nieuw samenwerkingsakkoord, afgesloten op 6 november 2013. Daar gingen maandenlange besprekingen en overleg aan vooraf. Op dat ogenblik was de regelgeving inzake de beperking van de inschakelingsuitkeringen tot zesendertig maanden reeds gekend. In dat samenwerkingsakkoord is er een bijzondere aandacht voor de jongeren.

Zo verbinden de Gewesten er zich toe aan elke werkloze van minder dan vijfentwintig jaar een individueel actieplan aan te bieden voordat hij vier maanden werkloos is. Voor zij van vijfentwintig jaar en meer, gebeurt dit voordat men negen maanden werkloos is. Aanvullend is voorzien dat, wanneer de Rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA) op het ogenblik dat zij evaluatiegesprekken hebben met de werklozen aangaande hun actief zoeken naar werk vaststelt dat er geen individueel actieplan is, de Gewesten zich engageren om alsnog een individueel actieplan aan te bieden binnen de twee à vier maanden na het evaluatiegesprek bij de RVA. En ook voor de werkzoekenden met een blijvende arbeidsongeschiktheid van minstens 33 % en voor de werkzoekenden met een MMPP-problematiek, zijn engagementen van de Gewesten voorzien voor een aangepaste begeleiding.

Deze afspraken zijn dus ruim vóór 1 januari 2015 gemaakt, de vroegste datum waarop het verlies van de inschakelingsuitkeringen zich kon voordoen, en iedereen heeft dus ruim de tijd gehad om zich voor te bereiden. Bijkomende initiatieven waren dus niet echt nodig. Toch heb ik in de loop van december 2014 al mijn collega’s ministers van Werk van de Gewesten gezien, en is dit onderwerp daarbij ter sprake gekomen.

Binnen de zesde Staatshervorming zijn aan de Gewesten een hele reeks nieuwe bevoegdheden inzake arbeidsmarktbeleid toegewezen. Maar als groot principe bij die zesde Staatshervorming gold onder andere dat de sociale zekerheid een federale materie blijft. Voor de regels aangaande de duur tijdens dewelke men uitkeringen kan ontvangen, is enkel het federale niveau bevoegd. De Gewesten zijn dus niet bevoegd om deze regelgeving « terug te schroeven », maar kunnen natuurlijk via hun bevoegdheid inzake arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding er voor zorgen dat zo veel mogelijk werkzoekenden een gepast werk vinden, waardoor het verlies van uitkeringen zich niet meer stelt. Daarbij aansluitend is het ook zo dat de gewesten niet tussenkomen in de uitvoering van deze beperking van het recht op inschakelingsuitkeringen tot zesendertig maanden, zodat de vraag of ze dit wel correct en coöperatief zullen uitvoeren zich niet stelt.

Wat tenslotte de vraag betreft aangaande het dragen van de kosten van de begeleiding van de werkzoekenden, herinner ik er aan dat het principe van de verticaliteit van de bevoegdheden betekent dat elk op zijn bevoegdheidsniveau volledig autonoom is, en dit zowel voor de wetgevings-, uitvoerings-, controle-, als financieringsbevoegdheid. De Raad van State heeft in het verleden trouwens reeds gesteld dat de federale overheid zelfs niet op vrijwillige basis aan de Gewesten een financiële tegemoetkoming kan toekennen voor de begeleidingskost van werkzoekenden, aangezien de begeleiding overeenkomstig de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen een exclusieve gewestbevoegdheid is.