SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2014-2015 Zitting 2014-2015
________________
3 novembre 2014 3 november 2014
________________
Question écrite n° 6-205 Schriftelijke vraag nr. 6-205

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au secrétaire d'État à l'Asile et la Migration, chargé de la Simplification administrative, adjoint au ministre de la Sécurité et de l'Intérieur

aan de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, belast met Administratieve Vereenvoudiging, toegevoegd aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken
________________
Familles avec enfants - Détention en centre fermé - Conséquences pour les Communautés - Politique en matière de droits de l'enfant et de la jeunesse Gezinnen met kinderen - Opsluiting in gesloten centra - Gevolgen voor de gemeenschappen - Beleid rond kinderrechten en jeugd - Overleg 
________________
droits de l'enfant
migration illégale
asile politique
emprisonnement
enfant
demandeur d'asile
rechten van het kind
illegale migratie
politiek asiel
gevangenisstraf
kind
asielzoeker
________ ________
3/11/2014Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/12/2014)
12/1/2015Antwoord
3/11/2014Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 4/12/2014)
12/1/2015Antwoord
________ ________
Question n° 6-205 du 3 novembre 2014 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-205 d.d. 3 november 2014 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le secrétaire d'État a fait savoir qu'il voulait faire enfermer les familles expulsées avec enfants dans des centres fermés en vue de leur expulsion forcée de notre pays. Cette décision est en rupture totale avec le passé où l'on avait estimé qu'aux termes de la Convention internationale des droits de l'enfant de telles détentions sont absolument inacceptables.

Cela a également toujours été le point de vue des ministres flamands compétents pour la politique de la jeunesse et la politique relative aux droits de l'enfant. Dans les autres Communautés, l'enfermement des enfants et des jeunes est également considéré comme contraire aux droits internationaux de l'enfant.

1) Le secrétaire d'État s'est-il déjà concerté avec les différents ministres de Communauté compétents en matière de droits de l'enfant et de politique de la jeunesse ? Quel a été le résultat de cette concertation ? Prévoira-t-il une telle concertation ?

2) Se rend-il compte que de cette façon, il montrera notre pays, et donc également les Communautés de notre pays, sous un jour défavorable et qu'il risque de le faire condamner sur le plan international ?

3) Pourquoi le secrétaire d'État prétend-il aller à l'encontre de toutes les règles de droit humanitaire international ?

4) Une concertation a-t-elle déjà eu lieu avec les commissaires aux droits de l'enfant des différentes communautés ?

5) Le secrétaire d'État se rend-il compte que par sa décision, il fait un énorme pas en arrière en matière de respect des droits de l'enfant, nous ramenant tout à coup à l'ère du Moyen Âge ?

 

De geachte staatssecretaris maakte bekend dat hij uitgewezen gezinnen met kinderen in de toekomst wil opsluiten in gesloten centra met het oog op de gedwongen uitwijzing uit ons land. Die beslissing is een ernstige breuk met het verleden, waarin geoordeeld werd dat het internationaal verdrag van de rechten van het kind zulke opsluitingen ten stelligste als onaanvaardbaar beschouwd.

Dit is ook steeds de visie geweest van de respectievelijke Vlaamse ministers die bevoegd waren voor jeugdbeleid en het beleid aangaande kinderrechten. Ook in de andere gemeenschappen werd de opsluiting van kinderen en jongeren als in strijd met de internationale rechten van het kind beschouwd.

1) Heeft de geachte staatssecretaris over deze concrete maatregel al overleg gepleegd met de verschillende gemeenschapsministers bevoegd voor kinderrechten en jeugdbeleid? Wat was het resultaat van dat overleg? Zal hij zulk een overleg plannen?

2) Beseft hij dat hij daarmee heel ons land en dus eveneens de gemeenschappen in ons land in een negatief daglicht zal plaatsen en een internationale veroordeling van ons land riskeert?

3) Waarom wenst de geachte staatssecretaris in te gaan tegen alle humanitaire internationale rechtsregels?

4) Werd er al overleg gepleegd met de respectievelijke kinderrechtencommissarissen van de verschillende gemeenschappen?

5) Beseft de geachte staatssecretaris dat hij met zijn beslissing de klok inzake het respecteren van de kinderrechten enorm terugdraait en ons eensklaps in de middeleeuwen doet belanden?

 
Réponse reçue le 12 janvier 2015 : Antwoord ontvangen op 12 januari 2015 :

L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question.

1) Il est certainement question de se concerter avec les ministres compétents.

2), 3), 4) & 5) Je tiens en premier lieu à signaler que la décision de construire des maisons unifamiliales n’a pas été prise par ce gouvernement. Ce gouvernement ne fait qu’exécuter une décision prise par le précédent gouvernement. Nous ne faisons pas le choix de verser des dommages-intérêts pour un marché qui a déjà été adjugé mais plutôt celui de l’exécution d’une politique arrêtée par le précédent gouvernement.

Je tiens à signaler à l'honorable membre que non seulement l'article 74/9 de la loi du 15 décembre 1980, mais aussi l'article 17 de la directive européenne « Retour » du 16 décembre 2008 autorisent pourtant bien encore l’enfermement des mineurs avec leurs parents, mais uniquement en ultime recours, lorsque tous les autres moyens d'inciter une famille à partir ont été épuisés, et en outre, pour un laps de temps le plus bref possible (la durée strictement nécessaire à l'organisation du retour). En outre, conformément à la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l'homme et sur la base de plusieurs rapports de 2007, notamment du commissaire aux Droits de l’enfant et de Sum Research, pour pouvoir l’appliquer, il faut avant tout qu’en détention, l’on dispose d’une infrastructure et d’un environnement de vie adaptés. Cette infrastructure appropriée est en cours de préparation. Je vous renvoie à l’accord de gouvernement (« Les centres fermés seront étendus. Le gouvernement évitera autant que faire se peut que certains groupes cibles vulnérables y soient logés. Le projet d’y aménager des lieux d’hébergement (127bis) est réalisé afin que des places appropriées soient prévues pour certains groupes cibles vulnérables, par exemple, les familles avec enfants. »).

L'Office des étrangers (OE) procédera au maintien dans un environnement fermé exclusivement lorsqu'il y a une possibilité effective d'éloignement effectif et que les familles se sont en outre soustraites à la procédure de retour, par exemple en choisissant de s'enfuir des logements familiaux pour éviter leur départ effectif.

L’OE entamera également un coaching dans les logement privés où sont hébergées les familles en séjour irrégulier, conformément à l'article 74/9 de la loi et suivant les critères et conditions relatifs à cette forme de coaching, tels que fixés dans l'arrêté royal du 17 septembre 2014.

À terme, une approche intégrée sera ainsi mise en place pour les familles en séjour irrégulier :

a) une première étape via la commune (procédure Sefor consistant à promouvoir le retour) ;

b) au départ de leur logement privé selon les conditions de l’arrêté royal (AR) précité ;

c) ensuite, à partir des logements familiaux, tels qu'ils existent actuellement ;

d) enfin, si elles disparaissent du logement familial dès qu'une infrastructure adaptée existe, et pour une durée la plus brève possible, à partir des maisons uni-familiales en environnement fermé.

Les différents services compétents de l’OE mettront en effet tout en œuvre pour que les familles soient exhortées à partir volontairement, en recourant à tous les programmes de retour et de réintégration existants mis à leur disposition.

Pour que le retour puisse avoir lieu dans des conditions optimales pour la famille et éviter ainsi cet enfermement, j'espère en outre que le fait de placer ces maisons unifamiliales en environnement fermé encouragera les familles à ne pas s'en échapper pour disparaître dans la nature.

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1) Het is zeker de bedoeling om hier het nodige overleg over te plegen met de bevoegde ministers.

2), 3), 4) & 5) Ik wil het geachte lid in eerste instantie erop wijzen dat de beslissing om de eengezinswoningen in te richten niet genomen is door deze regering. Deze beslissing werd reeds genomen door de vorige regering en deze regering voert de genomen beslissing uit. Wij maken niet de keuze om schadevergoedingen te betalen voor het dossier dat reeds werd aanbesteed maar wel voor de effectieve uitvoering van het beleid dat door de vorige regering werd uitgetekend.

Ik wil het geachte lid er op wijzen dat artikel 74/9 van de wet van 15 december 1980 maar ook artikel 17 van de Europese terugkeerrichtlijn van 16 december 2008 wel degelijk de opsluiting van minderjarigen met hun ouders toelaat, maar dit slechts als laatste middel. Wanneer alle andere middelen om een familie er toe te bewegen te vertrekken, gefaald hebben. Dit bovendien voor een zo kort mogelijke termijn (de strikt noodzakelijke tijd die nodig is voor de organisatie van de terugkeer). Bovendien moet – conform aan de jurisprudentie van het Europees Hof van de rechten van de mens en in opvolging van diverse rapporten van 2007 onder andere van de kinderrechtencommissaris, Sum Research – eerst een adequate, aan de kinderen aangepaste infrastructuur en leefomgeving in detentie bestaan, om dit te kunnen toepassen. Deze adequate infrastructuur is in voorbereiding. Ik verwijs hierbij naar het regeerakkoord (« De gesloten centra zullen worden uitgebreid. De regering zal zoveel mogelijk vermijden dat sommige kwetsbare doelgroepen er zullen worden vastgehouden. Het project woonunits (127bis) wordt gerealiseerd zodat aangepaste plaatsen worden voorzien voor sommige kwetsbare doelgroepen, zoals gezinnen met kinderen. »).

De Dienst vreemdelingenzaken (DVZ) zal enkel overgaan tot vasthouding in een gesloten omgeving als er een effectieve mogelijkheid tot effectieve terugkeer bestaat en bovendien de families zich bewust eerder hebben onttrokken aan de terugkeerprocedure, door bijvoorbeeld ervoor te kiezen te verdwijnen uit de woonunits om hun effectieve terugkeer te vermijden.

De DVZ zal bovendien starten met coaching vanuit de privéwoningen waar de onregelmatig verblijvende families zich reeds ophouden, overeenkomstig artikel 74/9 van de wet en conform de criteria en voorwaarden voor deze vorm van coaching, zoals vastgelegd in het koninklijk besluit van 17 september 2014.

Op deze wijze zal er op termijn een geïntegreerde aanpak voor families in onregelmatig verblijf zijn :

a) een eerste stap via de gemeente (Sefor procedure : aansporen tot vrijwillig vertrek) ;

b) vanuit hun privéwoningen volgens de voorwaarden van het voornoemde koninklijk besluit (KB) ;

c) daarna vanuit de woonunits, zoals die nu al bestaan ;

d) ten slotte, als ze uit de woonunit verdwijnen, van zodra er een aangepaste infrastructuur bestaat, en voor een zo kort mogelijke termijn, vanuit de eengezinswoningen in een gesloten omgeving.

Uiteraard zullen de diverse bevoegde diensten van de DVZ er alles aan doen opdat families ertoe bewogen worden vrijwillig te vertrekken, daarbij gebruik makend van alle ter beschikking staande terugkeer- en re-integratieprogramma’s.

Ik hoop bovendien dat het feit dat we deze eengezinswoningen in een gesloten omgeving zullen hebben, de families ertoe zullen aanzetten niet te ontsnappen uit de woonunits en onder te duiken en op die manier deze opsluiting te vermijden, zodat de terugkeer in de beste omstandigheden voor de familie kan plaatsvinden.