SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
7 mai 2013 7 mei 2013
________________
Question écrite n° 5-8971 Schriftelijke vraag nr. 5-8971

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
Personnel hospitalier - Violence et agression - Évolution - Typologie - Différences régionales - Conséquences - Prévention et protection Ziekenhuispersoneel - Geweld en agressie - Evolutie - Typologie - Regionale verschillen - Gevolgen - Preventie en bescherming 
________________
personnel infirmier
établissement hospitalier
violence
statistique officielle
agression physique
verplegend personeel
ziekenhuis
geweld
officiële statistiek
lichamelijk geweld
________ ________
7/5/2013Verzending vraag
18/9/2013Rappel
12/11/2013Rappel
5/12/2013Antwoord
7/5/2013Verzending vraag
18/9/2013Rappel
12/11/2013Rappel
5/12/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-8971 du 7 mai 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8971 d.d. 7 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Aux Pays-Bas, le personnel hospitalier est confronté en moyenne 12 fois par jour à la violence. Environ 4500 cas sont enregistrés quotidiennement. En Belgique aussi, le personnel hospitalier est confronté à la violence et aux agressions. L'agression peut faire partie du travail de deuil des proches d'un défunt mais elle peut aussi être commise par une personne qui a été admise sous influence aux urgences. Une agression peut également être un symptôme de maladie. Le personnel hospitalier a une tâche à accomplir et il doit pouvoir le faire en toute sécurité et tranquillité.

Je souhaiterais poser les questions suivantes à la ministre :

1) Observe-t-on également en Belgique une augmentation du nombre de cas de violence contre le personnel hospitalier ? Je souhaiterais obtenir les chiffres pour les années 2009, 2010, 2011 et 2012.

 

In Nederland wordt het ziekenhuispersoneel gemiddeld 12 keer per dag geconfronteerd met geweld. Er zijn zo'n 4500 geregistreerde gevallen per jaar. Ook in België wordt ziekenhuispersoneel geconfronteerd met geweld en agressie. Agressie kan deel uitmaken van het rouwproces van de nabestaanden van een overledene maar het kan evengoed veroorzaakt worden door iemand die geïntoxiceerd de spoedopname wordt binnengebracht. Tevens kan agressie een symptoom zijn van ziekte. Het ziekenhuispersoneel heeft een zeer belangrijke taak en die moet in in alle veiligheid en rust kunnen worden uitgevoerd.

Ik had dan ook volgende vragen voor de minister:

1) Is er ook in België een stijging waar te nemen van het aantal gevallen van geweld tegen ziekenhuispersoneel? Graag de cijfers voor de jaren 2009, 2010, 2011 en 2012.

 
Réponse reçue le 5 décembre 2013 : Antwoord ontvangen op 5 december 2013 :

Deux banques de données sont disponibles pour l'analyse et l'étude du phénomène de la criminalité dans les hôpitaux: le moniteur de la criminalité dans les hôpitaux, d'une part, et le baromètre de la criminalité dans les hôpitaux, d'autre part.

Le moniteur de la criminalité dans les hôpitaux est une enquête en ligne auprès des hôpitaux sur les différentes formes sous lesquelles la criminalité s’y manifeste et sur l'incidence de celle-ci. C'est un projet conjoint du Service public fédéral (SPF) Santé publique et du SPF Intérieur. L'enquête est réalisée en principe tous les deux ans et la participation des hôpitaux est volontaire. Actuellement, la troisième édition vient de se terminer: les résultats sont en cours d'analyse. Bien que le moniteur comporte des questions relatives à l'existence ou non d'un système interne d'enregistrement des cas d'agressions et sur l'incidence de ceux-ci, aucune distinction n'est établie en fonction de la qualité de la victime (prestataire de soins, visiteur, autre patient, collaborateur d'accueil...).

L'autre instrument de mesure, le baromètre de la criminalité dans les hôpitaux, est une banque de données qui fait partie de la banque de données nationale de la Police fédérale, et dont mes services reçoivent périodiquement un récapitulatif. Il s'agit de l'enregistrement du nombre de procès-verbaux établis par la police où le lieu de l'incident est un hôpital. Aussi cette banque de données n’enregistre pas les données que vous demandez.

Je ne dispose donc pas des données nécessaires pour répondre à vos questions sur les nombres concrets.

Pour des initiatives sur la prévention de la violence dans les hôpitaux, l’espace budgétaire est en ce moment très limité.

Néanmoins, les efforts nécessaires sont fournis, en collaboration avec ma collègue de l'Intérieur, pour prendre malgré tout certaines mesures préventives, parmi lesquelles :

  • l'organisation de réunions du groupe de travail "Criminalité dans les hôpitaux", composé d'experts issus des hôpitaux, lors desquelles l'accent est mis chaque fois sur un thème différent et où les membres ont l'opportunité d'échanger leurs expériences et leurs meilleures pratiques ;

  • la rédaction et l'envoi de bulletins d'information développant le thème abordé lors de la réunion du groupe de travail ;

  • l'organisation du moniteur de la criminalité dans les hôpitaux: il s'agit d'une enquête en ligne à laquelle tous les hôpitaux peuvent participer tous les deux ans sur une base volontaire. La dernière édition a été réalisée pendant cet été.

Par ailleurs, le projet "Stewards hospitaliers" est financé depuis 2007, qui consiste à subsidier 503 postes de travail ETP à raison de 35 000 euros par ETP. Ce financement s'inscrit dans le cadre de l'exécution du pacte de solidarité entre les générations (projet "Sécurité dans les hôpitaux") et est toujours d'application.

Voor het analyseren en bestuderen van het fenomeen van criminaliteit in ziekenhuizen, zijn er twee databanken ter beschikking: enerzijds de monitor ziekenhuiscriminaliteit en anderzijds de criminaliteitsbarometer ziekenhuizen.

De monitor ziekenhuiscriminaliteit is een online bevraging bij de ziekenhuizen naar de verschillende verschijningsvormen van ziekenhuiscriminaliteit en de incidentie ervan. Het is een gezamenlijk project van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid en de FOD Binnenlandse Zaken. De bevraging gebeurt in principe iedere twee jaar en deelname door de ziekenhuizen is vrijwillig. Op dit moment werd zojuist de derde editie gefinaliseerd; de resultaten worden nog geanalyseerd. Hoewel de monitor vragen bevat met betrekking tot het al dan niet bestaan van een intern registratiesysteem van agressiegevallen en de incidentie ervan, wordt geen onderscheid gemaakt naargelang de hoedanigheid van het slachtoffer (zorgverstrekker, bezoeker, andere patiënt, onthaalmedewerker,…).

Het andere meetinstrument, de criminaliteitsbarometer ziekenhuizen is een databank die deel uitmaakt van de Nationale Gegevensbank van de Federale Politie en waar mijn diensten periodiek een overzicht van ontvangen. Het gaat hier om een registratie van het aantal processen-verbaal opgesteld door de politie waar de plaats van het incident een ziekenhuis is. Ook deze databank registreert de gegevens naar waar u vraagt niet.

Bijgevolg beschik ik niet over de nodige gegevens om op uw vragen naar concrete aantallen te antwoorden.

Voor initiatieven met betrekking tot preventie van geweld in ziekenhuizen is de budgettaire ruimte momenteel zeer beperkt.

Desalniettemin worden de nodige inspanningen geleverd, in samenwerking met mijn collega van Binnenlandse Zaken, om toch een aantal preventiemaatregelen te treffen, waaronder:

  • het organiseren van vergaderingen van de werkgroep ziekenhuiscriminaliteit, samengesteld uit experts uit de ziekenhuizen, waarin steeds een ander thema centraal staat en waarbij de leden de kans krijgen om best practices en ervaringen uit te wisselen;

  • het schrijven en rondsturen van nieuwsbrieven waarin wordt uitgeweid over het onderwerp dat aan bod kwam in de werkgroepvergadering;

  • het organiseren van de monitor ziekenhuiscriminaliteit: dit is een online enquête waaraan alle ziekenhuizen om de twee jaar vrijwillig kunnen deelnemen. De laatste editie werd afgenomen tijdens de zomer van dit jaar.

Daarnaast wordt sedert 2007 voorzien in de financiering van het project ziekenhuisstewards, waarbij 503 VTE arbeidsplaatsen a rato van 35 000 euro per VTE worden gesubsidieerd. Deze financiering kadert in de uitvoering van het generatiepact (project 'Veiligheid in ziekenhuizen') en blijft wel nog steeds overeind.