4-28

4-28

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 8 MEI 2008 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Martine Taelman aan de minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven en aan de staatssecretaris voor Mobiliteit over «de spontane treinstaking te Charleroi» (nr. 4-285)

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Gisteren was er in Charleroi een spontane staking van het treinpersoneel. Daardoor reden op het traject Brussel-Charleroi slechts twintig procent van de treinen. Ik lees vandaag in de krant dat er tussen Antwerpen en Brussel in de avondspits vijf treinen op zeven reden. Vele mensen kwamen te laat op hun werk. Anderen ergerden zich opnieuw aan het gebrek aan communicatie. Zo werden de pendelaars in Antwerpen Centraal 's avonds richting station van Berchem gestuurd om daar op een trein te wachten die uiteindelijk werd afgeschaft. De trein van 16.57 uur vanuit Brussel Centraal naar Antwerpen had dan al 25 minuten vertraging opgelopen.

Er zou ook een structureel probleem zijn met de lijn Antwerpen-Charleroi. Op die lijn komen inderdaad vaak vertragingen voor, wellicht omdat het zo'n lang traject is. Een precedent is de lijn Turnhout-Manage, die in het verleden ontdubbeld werd omdat de lengte van het traject zoveel vertragingen veroorzaakte.

Hoeveel treinen werden gisteren afgeschaft? Klopt het dat op de lijn Brussel-Charleroi slechts twintig procent van de treinen reden? Welk percentage van het normaal voorziene aantal treinen reed gisteren tussen Antwerpen en Brussel?

Hoeveel klachten ontving de NMBS gisteren over afgeschafte treinen? Hoeveel klachten over afgeschafte treinen ontving de NMBS sedert 1 januari 2008? Welke evolutie tekent zich af ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar?

Hoeveel klachten over vertragingen en eventuele gevolgvertragingen door de stakingsactie ontving de NMBS gisteren? Hoeveel klachten over vertragingen ontving de NMBS sedert 1 januari 2008? Welke evolutie tekent zich af ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar?

Hoeveel klachten over gebrekkige communicatie over de stakingsactie ontving de NMBS gisteren? Hoeveel klachten over gebrekkige communicatie ontving de NMBS sedert 1 januari 2008? Welke evolutie tekent zich af ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar?

Wat zal de minister doen om dergelijke stakingen in de toekomst te voorkomen, zodat de vele reizigers niet langer de dupe blijven van acties zoals die van gisteren, die ontegensprekelijk een ernstige verstoring van het treinverkeer veroorzaken?

Meent de minister dat met de NMBS moet worden nagedacht over een eventuele splitsing van de lijn Antwerpen-Charleroi, naar het voorbeeld van de lijn Turnhout-Manage, wegens het te hoge risico op vertragingen door de lengte van de lijn?

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Op een totaal van 3.791 treinen werden er 178 afgeschaft. Dat is 4,7%. Op de L 124, Antwerpen-Brussel-Charleroi, rijden op een weekdag 220 reizigerstreinen in de twee richtingen, waarvan dertig piekuurtreinen. Op 7 mei 2008 reden 84 op 190 IC-, L-, IR- of CR-treinen. Van de P-treinen reden er op 7 mei 2008, negen op dertig. Dat betekent 93 op 220 of 42,3 procent.

De NMBS heeft vier klachten ontvangen over treinen die werden afgeschaft ten gevolge van de staking. Tussen 1 januari en 30 april 2008 heeft de NMBS 1.179 klachten ontvangen over afgeschafte treinen. De redenen zijn zeer uiteenlopend. In dezelfde periode in 2007 ontving de NMBS 584 klachten.

De NMBS heeft vijf klachten ontvangen over vertragingen ten gevolge van de staking. Tussen 1 januari en 30 april 2008 heeft de NMBS 2.492 klachten ontvangen over vertragingen en ook hier zijn de redenen zeer uiteenlopend. In dezelfde periode in 2007 ontving de NMBS 2.221 klachten.

De NMBS heeft vier klachten ontvangen over het gebrek aan informatie ten gevolge van de staking.

Bij de behandeling van die problemen blijf ik uitgaan van twee beginselen: het stakingsrecht is zowel in het Belgische recht als op internationaal vlak erkend als rechtsregel en stakingen zijn het gevolg van het falen van het sociaal overleg.

Het is natuurlijk vooral de burger die daar hinder van ondervindt. Al wie betrokken is bij de overheidssector, heeft de verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat alle burgers op de dienstverlening van de overheidsdiensten en -bedrijven kunnen rekenen.

Ik betreur de actie van gisteren. Ik kan er alle begrip voor opbrengen dat werknemers niet akkoord gaan met een sociaal voorstel dat op tafel ligt, maar het is dan de normale gang van zaken dat eerst een stakingsaanzegging wordt ingediend. Op die manier kan het sociaal overleg opgestart worden om een oplossing te zoeken.

Indien dat overleg niets oplevert, kan tot staking worden overgegaan. Spontaan tot staken overgaan, zonder dat sprake is van uitzonderlijke omstandigheden, zoals bijvoorbeeld het geval is bij een agressie, vind ik in dit geval dus niet de juiste oplossing. Mijn stelling is altijd geweest dat sociaal overleg alleen kan werken wanneer men zich houdt aan een aantal afspraken en een aantal procedures, wat men in dezen niet heeft gedaan. Voor mij was dit geen spontane actie, maar een actie die eigenlijk het falen van een sociaal overleg was en waarvoor dus een stakingsaanzegging had moeten worden ingediend.

Ik probeer samen met de vakbonden hieromtrent sluitende afspraken te maken voor de toekomst. Ik wijs er nog op dat de actie die gisteren plaatsvond, niet is uitgelokt door de vakbonden, maar wel door een aantal mensen op het terrein. Dat neemt niet weg dat de zaak even ernstig is en dat de procedures van het sociaal overleg ernstig moeten worden genomen.

De splitsing van de lijn Antwerpen-Charleroi is in principe mogelijk, maar niet opportuun uit economisch en commercieel oogpunt. Dit impliceert immers dat bijkomende rijpaden in de Brusselse Noord-Zuidverbinding moeten worden gevonden. De treinen vanuit Charleroi moeten doorrijden tot Brussel Noord, terwijl de treinen vanuit Antwerpen tot in Brussel Zuid moeten rijden, wat een verdubbeling van het aantal rijpaden voor deze gesplitste treinverbinding betekent, en wat momenteel dus niet mogelijk is.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Ik dank de minister voor het antwoord. Als ik het goed begrepen heb, is het aantal klachten over de afgeschafte treinen dit jaar aanzienlijk gestegen: van een paar honderd vorig jaar tot zo'n 4.000 nu. Dat wijst toch op een heel groot probleem.

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Er is inderdaad een aanzienlijke stijging van het aantal klachten. Daarom stel ik ook voor bij de nieuwe beheersovereenkomst de afgeschafte treinen te laten meetellen in het systeem dat rekening houdt met de vertragingen. In het voorstel van beheersovereenkomst zullen die vertragingen een impact hebben op de mogelijke prijsstijgingen bij de NMBS.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Dat is natuurlijk belangrijk voor de reiziger, maar een afgeschafte trein zorgt ook voor heel veel wrevel. Dat moet dus zoveel mogelijk worden vermeden.

Wat de staking van gisteren betreft, denk ik dat iedereen het met de minister eens is dat een dergelijke actie niet kan en dat het een probleem is inzake sociaal overleg. Ik hoop dat de gesprekken van de minister resultaat zullen hebben. Ik vrees alleen dat ze meer dwangmiddelen zal moeten gebruiken. Spontane stakingen zijn de laatste tijd immers schering en inslag en alleen overleg zal niet veel opleveren.