(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
Naar aanleiding van 36 dodelijke ongevallen met heftrucks in Nederland op zeven jaar tijd heeft de Arbeidsinspectie de afgelopen maanden controles uitgevoerd bij 1 100 bedrijven met samen 50 000 werknemers waar in het totaal 3 000 heftrucks werden gebruikt op de werkvloer.
Ruim de helft kreeg een waarschuwing of werd beboet omdat er niet veilig werd gewerkt met de heftrucks. In de negen maanden tijd dat het onderzoek in beslag nam, vielen er vijf doden door ongevallen met een heftruck. Tevens werden er een honderdtal ernstige ongelukken gemeld.
Zo bleken diverse heftrucks geen bescherming te hebben tegen het kantelen van het voertuig. Ook liet het onderhoud te wensen over en waren er geen veiligheidsgordels aanwezig.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :
1. Hoeveel dodelijke ongevallen met heftrucks vonden er in België de laatste vijf jaar plaats en dit opgesplitst per jaar ?
2. Hoeveel ongevallen met heftrucks vonden er plaats in 2003, 2004 en 2005 ? Is er sprake van een stijgende tendens ?
3. Hoeveel controles vonden er door de inspectiediensten plaats naar de veiligheid van heftrucks in het laatste jaar en hoeveel heftrucks werden er gecontroleerd ?
4. Hoeveel heftrucks bleken bij die controles niet in orde te zijn en welke waren de meest voorkomende gebreken ?
5. Meent de geachte minister dat het aantal ongevallen met heftrucks onrustwekkend is ? Zo neen, kan hij dit uitvoerig toelichten ? Zo ja, welke specifieke maatregelen zal hij nemen en is hij bereid het aantal inspecties op te drijven ?
Antwoord : 1. Het hierna volgende overzicht geeft, voor de vijf laatste jaren, het aantal dodelijke arbeidsongevallen met heftrucks.
| Jaar | Dodelijke ongevallen |
| 2000 | 2 |
| 2001 | 2 |
| 2002 | 2 |
| 2003 | 2 |
| 2004 | 2 |
| 2005 | 5 |
| Total | 15 |
2. De statistieken voor arbeidsongevallen worden in ons land opgemaakt door het Fonds voor Arbeidsongevallen op basis van de informatie verstrekt door de verschillende arbeidsongevallenverzekeraars. Deze statistieken worden doorgaans gepubliceerd omstreeks de maand september van het jaar volgend op het jaar waarop zij betrekking hebben.
Het is dus onmogelijk op dit ogenblik definitieve cijfers voor te leggen voor het jaar 2005.
Bijgaande tabel geeft het overzicht volgens de ernst van de gevolgen van het ongeval voor de periode 2000 tot 2004 van de arbeidsongevallen waarbij heftrucks betrokken waren.
Deze cijfers zijn ontleend aan de jaarverslagen van het Fonds voor arbeidsongevallen.
| Heftrucks | Zonder gevolg | Tijdelijke ongeschiktheid | Blijvende ongeschiktheid | Dodelijk ongeval | Totaal |
| 2000 | 858 | 1 735 | 248 | 2 | 2 843 |
| 2001 | 713 | 1 677 | 252 | 2 | 2 644 |
| 2002 | 565 | 1 267 | 169 | 2 | 2 003 |
| 2003 | 615 | 1 170 | 232 | 2 | 2 019 |
| 2004 | 627 | 1 254 | 192 | 2 | 2 075 |
| Totaal | 3 378 | 7 103 | 1 093 | 10 | 11 584 |
Ik heb het nuttig geoordeeld u ook de cijfers mee te delen voor de periode 2000 tot 2002 om de volgende redenen :
— ten overstaan van de cijfers van 2002 kan gesteld worden dat er inzake arbeidsongevallen met heftrucks een status quo is opgetreden;
— er is een duidelijke verbetering vast te stellen in de periode 2000-2002; deze verbetering werd geconsolideerd in de periode 2003-2004
— voor 2005 zijn nog geen definitieve cijfers beschikbaar en daarenboven werd de wetgeving inzake arbeidsongevallen gewijzigd door de invoering van een nieuwe definitie inzake ernstige arbeidsongevallen. Deze wijziging heeft een andere definitie ingevoerd voor het begrip ernstig ongeval en de onmiddellijke melding van deze ongevallen aan de bevoegde inspectiedienst inzonderheid wat betreft de dodelijke ongevallen en de ongevallen met blijvend letsel. Deze wijziging zal eveneens een impact hebben op de vergelijking van de globale cijfers voor het jaar 2005 met de voorgaande jaren.
Wat 2005 betreft kan ik u meedelen dat de regionale inspectiediensten van de Algemene directie Toezicht op het Welzijn op het Werk 29 omstandige verslagen ontvangen hebben betreffende ernstige arbeidsongevallen waarbij een heftruck betrokken was.
Deze omstandige verslagen worden door de werkgevers overgemaakt aan de inspectie in uitvoering van de voorschriften van het koninklijk besluit van 24 februari 2005. Uit deze verslagen is gebleken dat in vijf gevallen het ongeval een dodelijke afloop kende.
Op basis van voorgaande cijfermatige gegevens durf ik stellen dat er geen sprake is van een stijgende tendens, abstractie evenwel gemaakt van het aantal dodelijke ongevallen. Inderdaad het aantal van dergelijke ongevallen is gestegen van 2 (periode 2000 tot 2004) tot 5.
Ik vestig er de aandacht op dat, dodelijke ongevallen uitgezonderd, het moeilijk is het cijfermateriaal van 2005 te vergelijken met dit van de vorige jaren en dit door de reeds vermelde wijziging van de wetgeving in 2005.
3. Het aanleggen van statistieken over de activiteiten van de inspectiediensten wordt voornamelijk gestuurd door richtlijnen uitgaande van het ILO (International Labour organisation) en het SLIC (Senior Labour Inspecter Committee). Hierin is niet voorzien dat er statistieken zouden aangelegd worden over de arbeidsmiddelen die gebruikt worden in de bedrijven die het voorwerp hebben uitgemaakt van een inspectiebezoek.
Een exact cijfer plakken op het aantal bezochte bedrijven waarin heftrucks gebruikt worden als arbeidsmiddel is dus onmogelijk.
Daar heftrucks voornamelijk als arbeidsmiddel gebruikt worden in de beenverwerkende nijverheid, de transportsector en de distributiesector kan gesteld worden dat jaarlijks ongeveer 18 000 bedrijven bezocht worden.
4. Uit de analyse van de ontvangen verslagen blijkt dat volgende redenen kunnen aangehaald worden waardoor een ongeval kon gebeuren :
— defecte of slecht onderhouden heftruck;
— verkeerde heftruck gebruikt voor het uit te voeren werk; dit had kunnen voorkomen worden indien er een degelijke risicoanalyse ware opgesteld voor de uit te voeren taak;
— onvoldoende vorming van de bedienaars;
— ontbreken van instructies;
— onvoldoende toezicht op de werkzaamheden door de hiërarchische lijn;
— instructies niet nageleefd;
— snelheid niet aangepast aan de omstandigheden;
— onvoorzichtigheid van de bestuurder of van de personen in de omgeving;
— te hoog werkritme.
5. Voor de periode 2000 tot 2004 bedraagt het aantal arbeidsongevallen waarbij heftrucks (met als classificatienummer materieel agens 216) betrokken zijn ongeveer 1 % van het totaal aantal aangegeven arbeidsongevallen. Het aantal ongevallen omwille van tekortkomingen aan trappen, treden (materieel agens 530) of werk- en doorgangsoppervlakten, bodems (materieel agens 510) zijn respectievelijk 3 en 7 maal hoger tijdens deze periode dan ongevallen waarbij heftrucks betrokken zijn.
Of het aantal ongevallen met heftrucks als onrustwekkend moet aanzien worden, is een kwestie van interpretatie. In elk geval is het mijn ambitie om ook deze ongevallen terug te dringen.
Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe wetgeving inzake de voorkoming van de herhaling van ernstige arbeidsongevallen en meer specifiek het opstellen van het omstandig verslag van het onderzoek van een ernstig arbeidsongeval door de Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk de nodige waarborgen inhoudt om ook het aantal arbeidsongevallen waarbij heftrucks betrokken zijn te doen dalen.
Gelet op de talrijke opdrachten van de inspectiediensten, ben ik van oordeel dat het niet aangewezen is een specifieke inspectiecampagne op het getouw te zetten voor deze problematiek
Wel kan deze problematiek extra benadrukt worden tijdens de gewone inspectiebezoeken en bij andere campagnematige bezoeken, onder meer deze ingesteld rond het thema van de Europese Week voor veiligheid en gezondheid waarbij in 2006 aandacht besteed wordt aan de jongeren op het werk.