Pierre Paulus de Châtelet, Hiercheuse (Kolenwerkster), z.d.

“Hiercheuse” is een Waals woord voor een arbeidster die de wagonnetjes vol steenkool voortduwt. Het kan ook betrekking hebben op een arbeidster die in het puin de minderwaardige kolen opraapt om ze aan minderbedeelden door te verkopen.

Pierre Paulus wordt in 1881 geboren in Châtelet, aan de Samber bij Charleroi. Hij volgt een opleiding schilder- en beeldhouwkunst aan de Académie des Beaux-Arts in Brussel, waar hij in contact komt met Rik Wouters, Auguste Oleffe en James Ensor. In 1904 keert hij terug naar Châtelet om te herstellen van een longontsteking. Het zijn daar dan de hoogdagen van de mijnbouw en staalnijverheid.

Tijdens zijn talrijke wandelingen langs de Samber raakt hij in de ban van het industrielandschap. Hij begint het te schilderen, maar breekt met dit genre pas rond 1910-1911 door. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft hij in Londen, waar hij gefascineerd raakt door het werk van William Turner, met zijn bruggen over de Thames, de Londense fog, en de burgerlijke en kerkelijke architectuur. Hij ontmoet er ook Albert Baertsoen, wiens Gentse maar ook Luikse industriële landschappen hij ontdekt.

Maar bij hem « begint alles bij de Samber », die hij eerst afzonderlijk schildert, en daarna bevolkt door arbeiders (mijnwerkers, lijnlopers), jonge koppeltjes, vrouwen en kinderen.  

Dit doek waarop een kolenwerkster naar huis keert na een werkdag, met in haar armen haar baby en naast haar een kind, is een bruikleen van de broers Bourlon, de organisatoren van Het Kunstuur in Mechelen.

Op deze tentoonstelling is momenteel een schilderij van Pierre Paulus te zien dat eigendom is van de Kamer, “Le Haleur”. De Senaat bezit van de schilder ook een zicht op het “kanaal Charleroi-Brussel” en een schilderij met als titel “Le Pain quotidien”. In 1951 wordt Pierre Paulus door koning Boudewijn in de adelstand verheven en voegt dan “de Châtelet” aan zijn naam toe. Hij is ook de ontwerper van de Waalse haan.

De Senaat dankt de broers Bourlon voor deze bruikleen en dr. Binard voor zijn werk Les témoins du fantastique – le siècle du charbon, dat hulde brengt aan de schilders van het industriële Wallonië (beschikbaar bij Sophie Wittemans).