30/11/2018
De commissie voor de Institutionele Aangelegenheden heeft haar hoorzittingen over de digitale slimme samenleving voortgezet in het kader van een informatieverslag (6-413).
Dirk Van Damme (OESO) et Gérard Valenduc (UCL) hebben hun visie uiteengezet en de vragen van de senatoren beantwoord. Dirk Van Damme heeft gewezen op het belang van het onderwijs in de ontwikkeling van de creativiteit, van diepgaand analytisch vermogen en van communicatieve vaardigheden. Basiskennis en -vaardigheden zijn essentieel voor digitale taken en beroepen. Helaas past het onderwijs zich veel te traag aan en leggen PISA-tests ernstige tekortkomingen bloot. Ook de lerarenopleiding is onvoldoende aangepast aan de digitalisering van de maatschappij. Digitalisering kan nochtans vaardigheden versterken, en zonder digitalisering verliezen werknemers vaardigheden, ook vaardigheden die er geen verband mee houden. Om de gelijkheid van kansen te bevorderen moeten scholen uitmuntendheid nastreven en hogere aspiraties aanwakkeren bij leerlingen uit kansarme milieus. Digitalisering dwingt ons er ook toe om na te denken over wat het betekent om een mens te zijn en over wat de mens nog kan of moet doen.
Gérard Valenduc denkt dat op korte termijn weinig jobs bedreigd zijn door de digitalisering, omdat innovaties in de praktijk pas na verschillende jaren worden toegepast en het vooral de taken zijn (meer dan de beroepen) die evolueren. Een beroep gaat vaak gepaard met een traject, een loopbaan en een maatschappelijke status, wat niet het geval is voor een machine. Digitalisering draagt echter wel sterk bij tot een tweedeling van bedrijven, sectoren en landen, en doet regelgevingsconflicten ontstaan. Het vernieuwen van (digitale, analytische en communicatieve) professionele vaardigheden in alle beroepen is van cruciaal belang. Gérard Valenduc beveelt de overheid ook aan om te investeren in levenslang leren, en om rekening te houden met de toenemende flexibiliteit van de loopbanen en de noodzakelijke overdraagbaarheid van sociale rechten. Flexibiliteit is en zal bijzonder uitgesproken zijn in digitale platforms (Uber bijvoorbeeld), waar de producent van data ook de verbruiker ervan is. Volgens hem kan men het beste uit de digitale overgang halen door hem te koppelen aan de ecologische overgang. Om productieve investeringen niet te ontmoedigen is hij geen voorstander van een belasting op robots, maar wel van een belasting op data (bit taks), waarvan het rendement zou toenemen naarmate de digitalisering toeneemt.