Senaat keurt informatieverslag over lichamelijke zelfbeschikking en het tegengaan van obstetrisch geweld goed

2/02/2024

Tijdens de plenaire zitting van 2 februari 2024 werd het informatieverslag over lichamelijke zelfbeschikking en het tegengaan van obstetrisch geweld (Senaat nr. 7-245) unaniem goedgekeurd.

Dit verslag is het resultaat van het nauwgezette werk van het adviescomité voor Gelijke Kansen voor vrouwen en mannen en bevat meer dan 90 aanbevelingen aan de federale regering en de deelstaten, gebaseerd op meer dan een jaar van hoorzittingen met professionals uit de gezondheidszorg, academische experts, vrouwenverenigingen en zorgfederaties.

Gynaecologisch en obstetrisch geweld is nog steeds een taboe in België en de buurlanden, ondanks het bestaan van een aantal bewegingen die ijveren om dit bespreekbaar te maken. Het geweld kan vele vormen aannemen en op elk moment in het leven van een vrouw voorkomen. Het kan gaan om gebaren, woorden en daden die de integriteit van patiënten ondermijnen, of het nu gaat om de keuze van een voorbehoedmiddel, brutale onderzoeken, opgelegde ingrepen zoals een episiotomie, of het feit dat men niet kan kiezen op welke manier men wil bevallen. Ook het gebrek aan informatie en toestemming voor medische procedures maakt deel uit van dit geweld. Tussen 10% en 30% van de patiënten in België heeft een bevalling als traumatisch ervaren.

Obstetrisch geweld kent vele oorzaken : archaïsche en gestandaardiseerde praktijken, medisch-juridische overwegingen, een gebrek aan bewustzijn van de rechten van patiënten en de mogelijkheid om zorg of een handeling te weigeren in het kader van het recht op lichamelijke zelfbeschikking, een hoge werkdruk, een cultuur van zwijgen, tekortkomingen in de opleiding en stereotypen. De omvang van het fenomeen is moeilijk in te schatten door een gebrek aan statistieken.

De aanbevelingen van het informatieverslag kaarten de oorzaken van het geweld aan en zijn gericht op het verbeteren van de opleiding van gezondheidswerkers, het vergroten van de financiële en personele middelen van gezondheidscentra en andere faciliteiten die betrokken zijn bij de gynaecologische gezondheid van vrouwen en het vergroten van het bewustzijn onder zorgverleners en vrouwen over de rechten van patiënten.  Er wordt ook aanbevolen om cijfers en informatie over praktijken bij de bevalling (bv. episiotomieën, keizersneden, inducties, enz.) toegankelijk te maken.

De informatieverslagen van de Senaat maken het mogelijk om een kwestie te onderzoeken die ook de bevoegdheden van de gemeenschappen of gewesten aanbelangt en om de samenwerking tussen deze bestuursniveaus aan te moedigen. De Senaat beveelt dan ook aan dat de federale regering en de gefedereerde entiteiten dit soort geweld erkennen en bestrijden met alle middelen die tot hun beschikking staan.

Meer informatie over het informatieverslag is terug te vinden op de website van de Senaat.