Senaat wil samen met de Kamer de Belgische staatsstructuur evalueren

21/5/2021

Op vrijdag 21 mei 2021 keurde de Senaat een bicameraal initiatief goed om in een Gemengde Parlementaire Commissie de Belgische staatsstructuur te evalueren. De Senaat nodigt de Kamer uit om met veertien leden van de Senaat en veertien leden van de Kamer, onder het voorzitterschap van de Voorzitsters van beide assemblees, alle staatshervormingen sinds 1970 evalueren, en een objectief onderzoek te voeren om de bevoegdheidsverdeling, de werking van de instellingen en de samenwerking tussen de federale en regionale overheden efficiënter en effectiever te maken. Het is niet de bedoeling politieke onderhandelingen over een zevende staatshervorming op te starten, maar wel om suggesties te doen voor beter werkende structuren.

Het federaal regeerakkoord van de regering-De Croo stelt voorop om tijdens haar legislatuur een te werken aan de modernisering, de verhoging van de efficiëntie en de verdieping van de democratische beginselen van onze staatsstructuren. De politieke vertegenwoordigers betrekken moet daar dus aan bijdragen.

De gemengde commissie, die paritair samengesteld wordt en waar alle parlementen van het land in vertegenwoordigd moeten zijn via de delegatie van de Senaat, wil een objectieve inventaris maken van de knelpunten in de bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat en de deelstaten. Ze zal bekijken welke overheid het best is uitgerust om een bepaalde bevoegdheid uit te oefenen en wil concrete voorstellen doen om deze knelpunten op te lossen. Door de staatshervormingen sinds 1970 op deze manier te evalueren hoopt men homogene bevoegdheden mogelijk te maken en een efficiëntere en effectievere dienstverlening aan de burger te bieden.

Het is niet de bedoeling de politieke onderhandelingen over een zevende staatshervorming op te starten, of een blauwdruk van zo’n staatshervorming te maken. Het is belangrijk om eerst de eventuele gebreken binnen de federale structuren op te sporen en alle parlementen, zowel de regionale als de federale, te betrekken bij die oefening.

Een gemengde parlementaire commissie is geen unicum. Zowel in de voorbereiding van het Sint-Michielsakkoord (1989-1990), bij de evaluatie van de nieuwe federale structuren tussen 1995 en 1999 en rond de kwestie van de federale kieskring in de legislatuur 2010-2014 werd de formule of een variant erop gebruikt.

De Senaat huisvest het Kenniscentrum voor de Institutionele Aangelegenheden, waar de evolutie van onze staatsstructuren opgevolgd wordt. Dit initiatief van de Senaat kadert daarin en moet wel nog goedgekeurd worden in de Kamer voor de werkzaamheden kunnen beginnen. De besprekingen zullen ook plaatsvinden in de Senaat.

De gemengde commissie wil tegen december 2021 haar verslag met vaststellingen en aanbevelingen indienen.