SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
8 janvier 2013 8 januari 2013
________________
Question écrite n° 5-7657 Schriftelijke vraag nr. 5-7657

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
Kazakhstan - Limitation de la liberté politique et de la liberté de presse - Évolutions - Évaluation - Réactions Kazachstan - Inperking politieke en journalistieke vrijheid - Evoluties - Evaluatie - Reacties 
________________
Kazakhstan
droits politiques
liberté de la presse
opposition politique
opposant d'opinion
Kazachstan
politieke rechten
persvrijheid
politieke oppositie
andersdenkende
________ ________
8/1/2013Verzending vraag
26/3/2013Rappel
15/4/2013Antwoord
8/1/2013Verzending vraag
26/3/2013Rappel
15/4/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-7657 du 8 janvier 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7657 d.d. 8 januari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis deux décennies déjà, le Kazakhstan est dirigé d'une main de fer par le président Nazarbaïev. Depuis l'effondrement du régime soviétique, il a mené un régime autoritaire où l'opposition est muselée. Le pays fait l'actualité en raison d'une nouvelle limitation de la liberté politique et de la liberté de presse.

Il est question pour l'instant que deux groupes d'opposition (Alga! et Halyk Maidany) et plusieurs groupes de médias soient interdits par les autorités. Pour ces derniers, il s'agit d'environ une trentaine de journaux, sites internet et chaînes de télévision. Les pages Facebook et Twitter du journal Golos Respubliki ont déjà été bloquées. Tous sont suspectés de diffuser des idées extrémistes visant à renverser le régime. Les premiers procès se déroulent déjà cette semaine.

Ces actions du pouvoir kazakh surviennent après les problèmes qu'ont connus les villes de Zhanaozen et Shepte. D'important soulèvements ont eu lieu dans l'industrie pétrolière (vitale pour la pays) au cours desquels la police abattit au moins dix-sept manifestants. À la suite de cet incident, le régime pointa un doigt accusateur vers les médias indépendants. Ils auraient incité les autres à la violence. Les réactions radicales du régime (la violence policière et les procès) sont perçues comme une manière pour le président de maintenir son emprise sur le pays.

De lourdes peines sont réclamées à l'encontre des dirigeants des groupes d'opposition. L'an passé, l'opposant Vladimir Kozlov qui critiquait vivement le président, fut condamné à 7,5 ans de prison. Human Rights Watch condamna le Kazakhstan pour cette peine d'emprisonnement et les États-Unis accusèrent le pays d'utiliser la justice pour museler l'opposition. Freedom House rapporta que le procès de Kozlov était contraire aux principes démocratiques que le pays prétend respecter et que les aveux de Kozlov avaient été obtenus après diverses tortures.

Mes questions sont dès lors les suivantes :

1) Comment évaluez-vous les développements récents au Kazakhstan ? Estimez-vous que le régime kazakh tente de museler l'opposition ?

2) Notre pays a-t-il, à l'instar des États-Unis, exprimé son indignation entre autres sur l'enfermement de l'opposant Kozlov ?

3) Comptez-vous, en tant que membre de la communauté politique européenne, suivre ce dossier et le cas échéant, condamner le Kazakhstan s'il apparaît en effet que l'opposition y est à tort muselée ou persécutée/torturée ?

 

Kazachstan wordt al twee decennia met ijzeren hand geleid door President Nazarbayev. Sinds het instorten van het Soviet-regime leidde hij een autoritair regime, waarbij de oppositie steeds aan banden werd gelegd. Het land komt nu in de actualiteit door een nieuwe inperking van de politieke en de journalistieke vrijheid.

Op dit moment bestaat de mogelijkheid dat twee oppositiegroepen (Alga! en Halyk Maidany) en verschillende mediagroepen verboden worden door de overheid. Tot de laatste groep behoren ongeveer dertig kranten, internetsites en televisiezenders. Van de krant Golos Respubliki werden reeds de Facebookpagina en Twitter gesloten. Allen worden ze ervan verdacht extremisme te verspreiden met als doel het omverwerpen van de overheid. De eerste processen vinden deze week al plaats.

Deze acties van het Kazakse regime komen er na problemen in de steden Zhanaozen en Shepte. Daar ontstonden grote protesten in de olie industrie (die van vitaal belang is voor het land), waarop de politie minstens zeventien manifestanten doodschoot. Na dit incident werd er door het regime met beschuldigende vinger naar de onafhankelijke media gewezen. Deze zouden anderen tot geweld hebben aangezet. De radicale reacties van het regime (het politiegeweld en de processen) worden gezien als een manier van de president om zijn greep op het land te behouden.

De aanklagers vragen nu strenge straffen voor de leiders van de oppositiegroepen. Vorig jaar werd opposant Vladimir Kozlov, die de president scherp bekritiseerde, al veroordeeld tot 7,5 jaar gevangenis. Human Rights Watch veroordeelde Kazachstan voor deze celstraf en ook de Verenigde Staten beschuldigden het land dat het justitie gebruikt om de oppositie monddood te maken. Freedom House meldde eerder dat het proces van Kozlov in strijd was met de democratische principes die het land naar eigen zeggen naleeft en dat verklaringen van Kozlov verkregen waren na diverse folteringen.

Graag had ik u dan ook enkele vragen gesteld over deze kwestie:

1) Hoe evalueert u de recente ontwikkelingen in Kazachstan? Bent u van mening dat het Kazakse regime de oppositie tracht monddood te maken?

2) Heeft ons land, zoals de Verenigde Staten, verontwaardiging geuit over de opsluiting van onder andere opposant Kozlov?

3) Zal u, als deel van de Europese politieke gemeenschap, deze zaak opvolgen en desnoods Kazachstan veroordelen indien blijkt dat de oppositie inderdaad onterecht monddood gemaakt wordt of vervolgd/gefolterd wordt?

 
Réponse reçue le 15 avril 2013 : Antwoord ontvangen op 15 april 2013 :
  1. Les informations en provenance d’Astana sont en effet parfois inquiétantes. Le régime s’est durci au cours de ces deux dernières années. Sont visés les tenants d’un islamisme radical, et les opposants au régime ayant été impliqués d’une façon ou d’une autre dans les manifestations sanglantes de Zhanaozen. L’opposition politique ne dispose guère de latitude si elle entend critiquer le gouvernement. La raison en est le souci du pouvoir que se développe la situation économique du pays, avant de donner prise à des réformes politiques.

  2. Notre pays s’est joint naturellement à la déclaration de l’Union européenne faite le 11 octobre 2012 devant le Conseil Permanent de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe (OSCE). Cette déclaration est jointe en annexe.

  3. La Belgique et l’Union européenne (UE) ne manquent pas d’observer de près l’évolution de la situation politique au Kazakhstan. Cela se fait entre autres par la tenue d’un Comité de Coopération entre le Kazakhstan et l’Union européenne. Lors du Comité tenu le 14 novembre2012, les représentants de l’UE ont à nouveau évoqué la situation des droits de l’homme au Kazakhstan. La partie kazakhe a répondu en donnant un large aperçu des efforts en cours en matière de droits de l’homme et de réformes de la justice.

  1. De berichten die we uit Astana ontvangen zijn inderdaad bijwijlen zorgwekkend. Het regime heeft zich de jongste twee jaar harder opgesteld. Het heeft het vooral voorzien op de aanhangers van een radicaal islamisme en op leden van de oppositie die op een of andere manier betrokken waren bij de bloedige manifestaties in Zhanaozen. De politieke oppositie heeft niet veel ruimte om kritiek te uiten op de regering. Deze is immers in de eerste plaats begaan met de economische ontwikkeling van het land, waardoor politieke hervormingen niet meteen aan de orde zijn.

  2. Ons land schaarde zich uiteraard achter de verklaring die de Europese Unie op 11 oktober 2012 voor de Permanente Raad van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) aflegde. Deze verklaring gaat als bijlage.

  3. België en de Europese Unie volgen de politieke ontwikkelingen in Kazachstan op de voet, met name via een Samenwerkingscomité tussen Kazachstan en de Europese Unie (EU). Op de vergadering van het Comité van 14 november 2012, brachten de EU-vertegenwoordigers andermaal de mensenrechten in Kazachstan ter sprake. De Kazachse partij antwoordde met een uitgebreid overzicht van de inspanningen die inzake de rechten van de mens en justitiële hervormingen worden gedaan.